همین دیروز| گروه تاریخ یولن ـ امین رحیمی: «این یک نوع بیماری است که گوشت را آب کرده و به ادرار تبدیل میکند»؛ این توصیفی است از بیماری دیابت از یک پزشک یونانی در ۲ هزار سال پیش. البته دیابت قدیمی‌تر از این حرف‌هاست و ۳۵۰۰ سال پیش هم یک پزشک مصری روی پاپیروس این بیماری را شرح داده و اشاره کرده که: «این بیماران زیاد آب می‌نوشند، بیش‌از حد ادرار می‌کنند و آب بدنشان کم می‌شود».
بعدها جالینوس و پزشکان یونانی درباره این بیماری بیشتر تحقیق کردند و نام دیابت را هم از واژه‌ای یونانی گرفتند که «عبور از میان» معنا می‌دهد و اشاره‌ای است به گذر زیاد آب از بدن این بیماران؛ همان عطش و بعد پُرادراری.
ابوعلی سینا نیز درباره ـ به‌قول خودش ـ «دیابیطس» مقالات مفصلی دارد و نوشته است: «رطوبت‌های بدن را می‌کشد و در حقیقت از حرارت آتشین به وجود می‌آید و هرگاه بیماری طول بکشد، سبب لاغری شدید بدن می‌گردد».
مجموعه‌ای از گیاهان دارویی را هم برای مقابله با این بیماری توصیه کرده است که در گذر زمان آزموده شده و زیاد و کم شده و عاقبت این شده که طب سنتی ایران همچنان با تجویز خرفه و قرقاط و ولیک و سیاهدانه و تخم گشنیز و تخم یونجه و… به علاج دیابت می‌پردازد.
ابن‌سینا درباره دیابت که آن را «دیابیطس» می‌نامید، مقالات مفصلی دارد و داروهای موثر تجویز کرده است
اتفاق مهم کی افتاد؟
از قرن ۱۹ میلادی با پیشرفت دانش پزشکی، توجه به علل بیماری دیابت و انواع آن و همچنین تلاش برای درمان این بیماری بیشتر شد و تازه در اواخر آن قرن بود که پزشکان اروپایی فهمیدند کار، کار پانکراس یا همان لوزالمعده است و یک مشکلی آنجا وجود دارد. آن‌موقع در ایران، قاجار حاکم بود و همچنان نسخه طبیبان سنتی در درمان دیابت استفاده می‌شد. به گواه تاریخ: «طبیبان قدیم می‌پنداشتند سموم حاصل در بدن، موجب تحریک در مراکز دماغی شده و در نتیجه مرض قند را به‌وجود می‌آورند… حکیمان زیادی در گذشته برای درمان این مرض تلاش کرده‌اند… میرزا احمد تنکابنی، پزشک فتحعلی‌شاه و پزشک نامی طب سنتی در ایران، در کتابش به نسخه‌های پزشکان بنام ایرانی در باب درمان مرض قند اشاره کرده است».
طبیبان سنتی ایران برای مقابله با بیماری دیابت از گیاهان دارویی و خوراکی‌های طبیعی استفاده می‌کردند
در عالم پزشکی مدرن اتفاق مهم در قرن بیستم و در سال ۱۹۲۲ میلادی افتاد که «فردریک بنتینگ» پزشک کانادایی، انسولین را کشف کرد و اولین آزمایش موفق این دارو را روی انسان انجام داد و تاریخچه دیابت وارد مرحله جدیدی شد.
محمدعلی قاجار پس از خلع از پادشاهی به‌دلیل عوارض ناشی از دیابت در ایتالیا درگذشت
موج بزرگ ابتلا و یک قطعنامه
از دهه ۵۰ میلادی به‌تدریج داروهای خوراکی برای دیابت به میدان آمدند و وضعیت چندان بد نبود؛ تا اینکه از دهه ۹۰ میلادی (دهه ۷۰ شمسی) موجی از ابتلا به دیابت در دنیا به‌راه افتاد که همچنان ادامه دارد و دیابت را به بزرگ‌ترین اپیدمی قرن بیست و یکم میلادی تبدیل کرد؛ چرا که به‌گفته متخصصان: «تاکنون هیچ بیماری‌ای در دنیا با این سرعت رشد نکرده است».
به این ترتیب در ۲۰ سال گذشته تعداد مبتلایان به دیابت ۳ برابر شد و حالا در دنیا بیش‌از ۴۶۰ میلیون نفر دیابت دارند و هر سال ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بر اثر عوارض ناشی از این بیماری جانشان را از دست می‌دهند؛ یعنی هر ۸ ثانیه یک نفر. بدتر اینکه پیش‌بینی می‌شود تعداد مبتلایان به دیابت تا ۲۵ سال آینده به ۷۰۰ میلیون نفر برسد.
از سال ۲۰۰۶ میلادی زنگ‌ها به صدا درآمد و کار به جایی رسید که مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه داد و دیابت را «یک بیماری مزمن و ناتوان‌کننده با هزینه‌های هنگفت» معرفی کرد که «خانواده‌ها، دولت‌ها و کل جهان» با آن مواجه هستند. از همان موقع روز ۱۴ نوامبر، یعنی زادروز دکتر «بنتینگ» به‌طور رسمی شد روز جهانی دیابت.
دکتر «بنتینگ» کانادایی، کاشف انسولین
دلایلی که زندگی روزمره هستند!
دیابت در بلندمدت به سلامت قلب و عروق، کبد، کلیه، چشم، اعصاب و اندام‌های حیاتی بدن صدمه می‌زند و مجموعه‌ای زنجیره‌وار از عوارض را برای انسان پدید می‌آورد که سلامت و کیفیت زندگی را تهدید میکند و می‌تواند به مرگ منجر شود. گاهی هم دیابتی‌ها از ابتلایشان به این بیماری خبر ندارند. درمجموع دیابت یک بیماری مزمن و موذی محسوب می‌شود و به‌همین‌دلیل به «قاتل خاموش» شهرت یافته است.
در ایران چه خبر است؟ بیش‌از ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر به دیابت مبتلا هستند. دلایل متعدد جهش ناگهانی دیابت در جهان و در کشور ما به گوش آشنا هستند و اصلا زندگی روزمره هستند؛ کم‌تحرکی، اضافه وزن، رژیم غذایی نامناسب، استفاده از غذاهای فرآوری‌شده و مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های با قند بالا. با این شرایط باید گفت دیابت در دنیای معاصر بیماری مزمن «سبک زندگی» است.
مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۰۶ میلادی یک قطعنامه بی‌سابقه برای مبارزه با بیماری دیابت صادر کرد
امروز در تاریخ مناسبت‌های دیگری هم هست
امروز ۲۳ آبان مصادف با ۱۴ نوامبر میلادی و ۸ ربیع‌الثانی هجری قمری در تقویم تاریخ، مناسبت‌های دیگری هم دارد.
ـ میلاد مسعود حضرت امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۳۲ قمری
ـ رحلت فقیه عالی‌قدر «شیخ‌الشریعه اصفهانی» در سال ۱۳۳۹ قمری
ـ زادروز «جواهر لعل نهرو» سیاست‌مدار مشهور هندی در سال ۱۸۸۹ میلادی
ـ درگذشت «گوتفرید لایبنیتز» ریاضی‌دان و فیلسوف معروف آلمانی در سال ۱۷۱۶ میلادی
ـ درگذشت «سعید نفیسی» ادیب و مورخ معاصر در سال ۱۳۴۵ شمسی
انتهای پیام/
