به گزارش یولن، در عرصه علم و آموزش عالی ایران، چهره‌هایی حضور داشته‌اند که نه‌تنها با پژوهش و تدریس، بلکه با هدایت و سیاست‌گذاری‌های کلان علمی، نقشی ماندگار در مسیر توسعه علمی کشور ایفا کرده‌اند. دکتر محمدمهدی طهرانچی یکی از برجسته‌ترین این چهره‌ها بود؛ فیزیکدانی نام‌آشنا، مدیر دانشگاهی پرتجربه و چهره‌ای تأثیرگذار که تلفیقی از دانش، تعهد و تدبیر را در کارنامه خود به ثبت رساند.
به نقل از ایسنا، او سال‌ها در میدان علم، با نگاهی نوآورانه، مسئولیت‌هایی سنگین را در نهادهای علمی کشور پذیرفت و با رویکردی نظام‌مند، به‌ویژه در دانشگاه آزاد اسلامی، مسیر تحول و بازآفرینی علمی را دنبال کرد. دکتر طهرانچی سال‌ها در خط مقدم توسعه علمی ایران ایستاد؛ از کلاس‌های فیزیک تا اتاق‌های تصمیم‌گیری کلان علمی، حضوری خستگی‌ناپذیر و الهام‌بخش داشت.
بامداد امروز جمعه ۲۳ خرداد ماه محمد مهدی طهرانچی، دانشمند هسته‌ای کشورمان به دنبال حمله رژیم صهیونیستی در محل سکونت خود به مقام شهادت رسید. دکتر محمدمهدی طهرانچی، متولد ۱۳۴۴، فیزیکدان، استاد تمام پایه ۴۱ دانشگاه و از چهره‌های برجسته علمی و مدیریتی کشور بود که از ۲۷ آبان ۱۳۹۷ تا ۲۳ خرداد ۱۴۰۳ با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی، به‌عنوان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی منصوب شد و هدایت این نهاد علمی را برعهده داشت.
وی پیش از آن، سوابق متعدد مدیریتی در حوزه آموزش عالی کشور داشته که از جمله می‌توان به ریاست دانشگاه شهید بهشتی، ریاست مرکز نشر دانشگاهی، ریاست دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران و قائم‌مقامی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد.
سوابق تحصیلی و آموزشی محقق هسته‌ای ایران
طهرانچی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس تهران سپری کرد و سپس وارد دانشگاه شهید بهشتی شد؛ جایی که دوره کارشناسی خود را در رشته فیزیک، کارشناسی ارشد و دکترای خود را در گرایش فیزیک حالت جامد به پایان رساند. او همچنین فرصت مطالعاتی خود را در مرکز بین‌المللی فیزیک نظری عبدالسلام (ICTP) در تریسته ایتالیا گذراند و پس از بازگشت، به‌عنوان عضو هیات علمی در دانشکده فیزیک دانشگاه شهید بهشتی مشغول به فعالیت شد. از سال ۱۳۹۶ نیز به عضویت هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی درآمد.
طهرانچی استاد تمام پایه ۴۱ در دانشگاه شهید بهشتی و از چهره‌های شناخته‌شده در حوزه‌های فیزیک ماده چگال، نانوفیزیک، ابررسانایی دمای بالا و محاسبات کوانتومی بود. فعالیت‌های پژوهشی او منجر به انتشار بیش از ۱۵۰ مقاله در مجلات بین‌المللی، ثبت بیش از ۳۰۰۰ ارجاع علمی، دستیابی به شاخص اچ‌اندکس (H-index) حدود ۲۹، تألیف ۱۲ جلد کتاب تخصصی و ثبت ۸ اختراع ملی شد.
حوزه‌های تخصصی وی شامل فیزیک ماده چگال، نانوفیزیک و نانو تکنولوژی، ابررسانایی دمای بالا، شبیه‌سازی‌های محاسباتی در مواد، خواص الکترونیکی و مغناطیسی مواد و فیزیک محاسباتی بود. همچنین او راهنمایی بیش از ۵۰ پایان‌نامه کارشناسی ارشد و ۱۵ رساله دکتری را برعهده داشت.
از دیگر سوابق علمی وی می‌توان به عضویت در انجمن فیزیک ایران، عضویت در هیات مؤسس انجمن نانوفناوری ایران، عضویت در انجمن علمی اپتیک و فوتونیک ایران و داوری در مجلات معتبر بین‌المللی حوزه فیزیک اشاره کرد.
راهنمایی پایان‌نامه‌ها بیش از ۵۰ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، راهنمایی ۱۵ رساله دکتری، عضویت در مجامع علمی، عضو انجمن فیزیک ایران، عضو هیئت مؤسس انجمن نانوفناوری ایران، عضو انجمن علمی اپتیک و فوتونیک ایران و داور مجلات معتبر بین‌المللی فیزیک از دیگر سوابق علمی وی به شمار می رود.
طهرانچی استاد تمام پایه ۴۱ در دانشکده فیزیک دانشگاه شهید بهشتی و چهره‌ای شناخته‌شده در حوزه‌های فیزیک ماده چگال، نانوفیزیک، ابررسانایی دمای بالا و محاسبات کوانتومی بود.
سوابق شغلی رئیس دانشگاه آزاد
در کارنامه مدیریتی دکتر طهرانچی، ریاست دانشگاه شهید بهشتی در فاصله سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵، همچنین معاونت پژوهشی و فناوری این دانشگاه، سرپرستی دانشگاه آزاد اسلامی و از آبان‌ماه ۱۳۹۷ ریاست این دانشگاه با حکم مقام معظم رهبری ثبت شده است. او در طول این سال‌ها نقش مهمی در تحول ساختاری و علمی دانشگاه‌ها ایفا کرد.
دکتر طهرانچی همچنین عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و دارنده نشان درجه یک علمی جمهوری اسلامی ایران بود. در رسانه‌ها از او با عناوینی چون «سردار میدان علم و فرهنگ» و «مجاهد راه علم و حقیقت» یاد می‌شود.
از جمله اقدامات شاخص وی در دوران ریاست بر دانشگاه آزاد اسلامی می‌توان به اجرای طرح «پایش» برای هماهنگ‌سازی پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های دانشگاهی با نیازهای کشور و نیز توسعه زیست‌بوم نوآوری در این دانشگاه اشاره کرد؛ طرح‌هایی که با هدف ارتقای کارآمدی علمی و پاسخگویی بهتر به چالش‌های ملی طراحی و اجرا شدند.
بسیاری از صاحب‌نظران و مسئولان، عملکرد دکتر طهرانچی را مثبت ارزیابی کرده‌اند که برخی از این اظهارات به این شرح است:
‘’‘ منصور غلامی’‘’ (وزیر اسبق علوم): «طهرانچی توانسته است دانشگاه آزاد را به یک برند علمی معتبر تبدیل کند.»«نظر وزیر اسبق علوم». خبرگزاری ایسنا. ۱۵ اسفند ۱۴۰۱.
‘’‘ سورنا ستاری’‘’ (معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور سابق): «طرح پایش یک ابتکار ملی در حوزه پژوهش کاربردی است.»«نظر معاون علمی».
در سوابق مدیریتی دکتر طهرانچی سابقه ریاست دانشگاه شهید بهشتی از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵ و سپس معاونت پژوهش و فناوری این دانشگاه قرار دارد. او مدتی سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی و از آبان ۱۳۹۷ با حکم رهبر انقلاب به عنوان رئیس این دانشگاه فعالیت می‌کرد.
دکتر طهرانچی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و دارنده نشان درجه یک علمی نیز بود. او پیش از آن، سوابق متعدد مدیریتی در حوزه آموزش عالی کشور داشته که از جمله می‌توان به ریاست دانشگاه شهید بهشتی، ریاست مرکز نشر دانشگاهی، ریاست دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران و قائم‌مقامی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد.
نام دکتر محمدمهدی طهرانچی با نوآوری، نظم علمی و سیاست‌گذاری مبتنی بر آینده‌پژوهی گره خورده است؛ مدیری که در مسیر اصلاح ساختارهای دانشگاهی، پیوند دانش و صنعت و ساماندهی پژوهش‌های ملی نقش کلیدی ایفا کرد.
دکتر محمدمهدی طهرانچی را می‌توان از جمله چهره‌هایی دانست که با ترکیب علم، مدیریت و دغدغه‌مندی اجتماعی، نقشی مؤثر و ماندگار در نظام آموزش عالی ایران ایفا کرد. او نه‌تنها در عرصه پژوهش و تولید دانش، بلکه در مسیر هدایت نهادهای دانشگاهی و پیوند دادن دانشگاه با مسائل واقعی کشور، گام‌های بلندی برداشت. طرح‌هایی همچون «پایش» و توسعه زیست‌بوم نوآوری در دانشگاه آزاد، نشان‌دهنده نگاه آینده‌نگر و راهبردی او بود.
شهید طهرانچی با نگاهی عمیق به جایگاه علم در جامعه، کوشید دانشگاه را از یک نهاد صرفاً آموزشی به موتور محرک توسعه ملی تبدیل کند. بی‌تردید، میراث علمی و مدیریتی او تا سال‌ها الهام‌بخش پژوهشگران، دانشگاهیان و مدیران علمی کشور خواهد بود.
۵۸۵۸
