به گزارش یولن سرهی کوزان مشاور سابق وزارت دفاع اوکراین در شورای آتلانتیک نوشت: با توجه به اینکه دونالد ترامپ، قرار است در هفته‌های آینده به کاخ سفید بازگردد، گمانه‌زنی‌ها در مورد اینکه اوکراین و روسیه ممکن است به زودی مذاکرات جدی صلح را آغاز کنند، در حال افزایش است. با این حال، نشانه‌های بسیار کمی وجود دارد که رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، آماده است هدف خود را برای تسلط بر اوکراین رها کند. در عوض، فرمول صلحی که در حال حاضر توسط مقامات کرملین ترویج می‌شود، احتمالاً بیشتر به سمت مرحله بعدی کمپین پوتین برای محو استقلال اوکراین پیش خواهد رفت.
از زمان مذاکرات ناموفق صلح در بهار ۲۰۲۲ در مرحله اولیه تهاجم تمام‌عیار، روسیه اصرار دارد که هر توافق صلح باید شامل واگذاری‌های سرزمینی از سوی کی‌یف به همراه بی‌طرفی اوکراین و خلع سلاح این کشور باشد. پوتین انتظارات سرزمینی روسیه را در ژوئن ۲۰۲۴ بیان کرد و از کی یف خواست که چهار استان نیمه اشغالی اوکراین را که هیچ یک به طور کامل تحت کنترل روسیه نیستند، واگذار کند. این نقاط هیچ‌یک کاملاً تحت کنترل روسیه نیستند. این به معنای واگذاری مقادیر زیادی از سرزمین‌های غیر اشغال‌شده اوکراین از جمله شهر زاپوریژیا با جمعیتی حدود هفتصد و پنجاه هزار نفر خواهد بود.
پوتین و نزدیکان او در کرملین شرایط خود را بارها بازگو کرده‌اند. این شرایط شامل کناره‌گیری رسمی اوکراین از درخواستن پیوستن به ناتو و توافق بر عدم ورود به هرگونه اتحاد نظامی با قدرت‌های غربی است. همچنین انتظار می‌رود کی‌یف محدودیت‌های گسترده‌ای را در اندازه نیروهای مسلح خود و نوع سیستم‌های تسلیحاتی که اجازه دارد در اختیار داشته باشد، بپذیرد. این پیشنهادهاٰ دستورالعملی برای یک توافق پایدار نیستند. برعکس، طرح صلح پوتین در واقع یک درخواست برای تسلیم کامل کی‌یف است.
خواسته‌های مسکو عمدا طوری طراحی شده‌اندکه اوکراین را از نظر بین‌المللی منزوی کرده و ناتوان در دفاع از خود نگه دارند. اگر این شرایط بر مقامات اوکراینی تحمیل شود، هیچ شکی وجود ندارد که پوتین از هر وقفه در خصومت و جنگ برای دوباره مسلح شدن و از سرگیری جنگ در سال‌های آینده استفاده خواهد کرد.
نیت‌های واقعی روسیه را می‌توان در اصرار آن بر این که اوکراین تلاش‌های خود برای پیوستن به ناتو را کنار بگذارد و به بی‌طرفی دائمی جغرافیایی تن دهد، مشاهده کرد.
مسکو ادعا می‌کند که این امر برای حفاظت از امنیت ملی روسیه ضروری است، اما اقدامات خود پوتین خلاف این را نشان می‌دهد. زمانی که همسایه روسیه یعنی فنلاند در سال ۲۰۲۲ اعلام کرد که قصد دارد به ناتو بپیوندد، پوتین هیچ تلاشی برای مسدود کردن این فرآیند نکرد و گفت که روسیه مشکلی با پیوستن فنلاند به ناتو ندارد. او حتی فراتر رفت و بیشتر نیروهای روسی را از مرز با فنلاند خارج کرد. به وضوح، پوتین ناتو را به عنوان یک تهدید امنیتی برای خود روسیه نمی‌بیند. در عوض، او این اتحاد را به عنوان یک مانع بالقوه برای جاه‌طلبی‌های خود در اوکراین می‌داند.
خواسته‌های روسیه برای یک اوکراین بی‌طرف و غیرنظامی باید به طور یکسان در کی‌یف و میان شرکای غربی اوکراین غیرقابل قبول واقع شود. پذیرش شرایط کرملین به معنای رها کردن میلیون‌ها اوکراینی در دست پوتین خواهد بود و همچنین مسکو را جسورتر کرده و آن را مشتاق به گسترش‌طلبی بیشتر؛ از چچن و گرجستان تا کریمه و سوریه، می‌کند.
شواهد کافی از دو دهه گذشته وجود دارد که هر شکست در پاسخگویی به روسیه تنها به تنش جدیدی می‌انجامد. تلاش‌های نادرست غرب برای راضی کردن پوتین تاکنون منجر به بزرگ‌ترین و خونین‌ترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم شده است. هرگونه تلاش دیگر برای راضی کردن او پیامدهای مشابهی برای ثبات و امنیت آینده اروپا خواهد داشت. در حال‌حاضر، مقامات ارشد اروپایی هشدار می‌دهند که احتمال رویارویی نظامی با مسکو در حال افزایش است. مثلا رئیس سرویس اطلاعاتی آلمان، برونو کاهل، که پیش‌بینی کرده است که روسیه ممکن است قبل از پایان دهه جاری بخواهد ناتو را آزمایش کند.
در حالی که روسیه به دنبال یک اوکراین غیرمسلح و بی‌طرف است، مقامات اوکراینی برای مذاکرات صلح احتمالی، با اولویت دادن به تضمین‌های امنیتی معتبر آماده می‌شوند. در ماه‌های اخیر، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، آمادگی کشور را برای مصالحه موقت در مورد تمامیت ارضی به منظور پیشرفت به سمت صلحی پایدار نشان داده است. درعین‌حال، مقامات اوکراین تأکید کرده‌اند که هیچ جایی برای هرگونه مصالحه مشابه در مورد موضوع تضمین‌های امنیتی وجود ندارد.
هدف اوکراین همچنان عضویت در ناتو است که در کی‌یف به عنوان تنها تضمین معتبر بلندمدت برای امنیت و حاکمیت کشور دیده می‌شود. با این حال، اعضای کلیدی این اتحاد از جمله ایالات متحده و آلمان همچنان از پذیرش آرزوهای اوکراین برای پیوستن به ناتو بسیار دودل هستند. با توجه به اینکه مسیر کشورهایشان برای پیوستن به ناتو احتمالاً از نظر سیاسی بسیار چالش‌برانگیز خواهد بود، مقامات اوکراینی همچنین در حال بررسی امکان تضمین‌های امنیتی دوجانبه هستند. اخیرا زلنسکی در یک مصاحبه با پادکستر آمریکایی لکس فریدمن، گفت که تضمین‌های امنیتی برای کی‌یف به منظور پایان دادن به جنگ روسیه؛ تنها در صورتی مؤثر خواهد بود که ایالات متحده آنها را ارائه دهد.
زلنسکی همچنین نسبت به یادداشت بوداپست ۱۹۹۴ انتقاد کرد که در آن اوکراین بزرگ‌ترین زرادخانه هسته‌ای جهان را در ازای تضمین‌های امنیتی از روسیه، ایالات متحده و بریتانیا واگذار کرد که در نهایت بی‌ارزش بود. با توجه به مواضع کاملاً متضاد روسیه و اوکراین در مورد موضوع عضویت ناتو، به نظر می‌رسد که تضمین‌های امنیتی مشکل سازترین نقطه در هر مذاکره آینده برای پایان دادن به جنگ خواهد بود.
آیا رهبران غربی می‌توانند فرمول امنیتی معتبری ارائه دهند که از دولت اوکراین محافظت کرده و روسیه را از تهاجم بیشتر بازدارند؟ اگر اینکار را انجام ندهند چشم‌اندازهای اوکراین تاریک خواهد بود و بقیه اروپا با سال ها رویارویی پرهزینه با روسیه در حال ظهور مواجه خواهند شد.
*ترجمه: مهسا مژدهی
۳۱۱۳۱۲
