فرزانه فراهانی: جنگ ۱۲ روزه در ابعاد مختلف زندگی همه مردم را دچار چالش کرد و کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که از تبعات و پیامدهای ناگوار جنگ در زندگی‌اش ردی به جا نمانده باشد. روال عادی زندگی برای عده‌ای با وقوع جنگ طور دیگری بر هم خورد و آسیب‌های بیشتری بر جا گذاشت؛ معتادان و مصرف کنندگان موادمخدر از جمله افرادی بودند که هیچ گروه یا سازمانی آموزش‌های ویژه‌ای را در این ایام برای آن‌ها نداشت و به عبارتی فراموش شده بودند؛ درست مثل خیلی‌های دیگر که کسی به فکرشان نبود و خب این قبیل غفلت‌ها تبعاتی را هم به دنبال دارد.
سعید صفاتیان، تحلیلگر و پژوهشگر اعتیاد، درباره نوسانات قیمتی موادمخدر و چالش‌های پیش روی مصرف کنندگان، در دوران جنگ ۱۲ روزه در کشور، به یولن می‌گوید: در ایام جنگ قیمت موادمخدر به ویژه در شهرهایی مثل تهران که در دفعات متعدد مورد حملات رژیم صهیونیستی و بمباران دشمن واقع می‌شد، شاهد افزایش قیمت انواع موادمخدر بودیم.
تبعات در دسترس نبودن موادمخدر برای مصرف‌کنندگان و معتادانی که به هر دلیل قصد یا توان ترک اعتیاد خود را ندارند در دراز مدت زیاد است و به تغییر الگوی مصرف معتادان مثلا از تریاک به هروئین یا شیشه منجر می‌شود.
او می‌گوید: در بحبوحه جنگ اخیر برخی از فروشندگان موادمخدر به دلیل وجود خطرات احتمالی ناشی از بمباران از محیط خارج شده بودند و در دسترس مصرف کنندگان نبودند؛ برخی هم به نوعی با این نگرش که اگر جنگ طولانی شود و موادی گیر خودشان نیاید حاضر به فروش موادمخدر نبودند و آن را احتکار می‌کردند.
این تحلیلگر و پژوهشگر اعتیاد می‌گوید: مسائل فوق باعث شده بود هم تا حدودی کمبود موادمخدر ایجاد شود و هم به دلیل همین کمبود قیمت انواع مواد در طول جنگ افزایش پیدا کند.
صفاتیان همچنین می‌گوید: در شهری چون تهران قیمت موادمخدر در طول روزهای جنگ اخیر، ۱۰ درصد افزایش پیدا کرد و در بعضی شهرهای دیگر نیز حداقل ۵ درصد گرانتر شده بود و این روند تا یک هفته پس از جنگ هم ادامه داشت و به مرور به روال عادی خودش بازگشت.
او می‌گوید: در شهرهایی مثل شهرهای شمالی از جمله مثل رامسر و … که جنگ زده نبودند، اتفاق خاصی در خصوص موادمخدر، افزایش قیمت و کمبود و در دسترس نبودن آن رخ نداد.
این تحلیلگر و پژوهشگر اعتیاد تاکید می‌کند: دسترس پذیری موادمخدر در روزهای وقوع جنگ برای مصرف کنندگان سخت شده بود؛ یکی از بیماران سابقم می‌گفت تا قبل از جنگ، هر موقع با فروشنده موادمخدر تماس می‌گرفتم مواد را خیلی زود به دستم می‌رساند اما در جنگ اخیر بعد از چندین بار تماس ۲ روز طول کشید تا برایم مواد بیاورد و خب اتفاقات این چنینی و تاخیر دو روزه را در تامین و تهیه موادمخدر تا حالا ندیده بودم.
صفاتیان می‌گوید: تبعات در دسترس نبودن موادمخدر برای مصرف‌کنندگان و معتادانی که به هر دلیل قصد یا توان ترک اعتیاد خود را ندارند در دراز مدت زیاد است و به تغییر الگوی مصرف معتادان مثلا از تریاک به هروئین یا شیشه منجر می‌شود؛ البته در کوتاه مدت این تبعات و آسیب‌ها کمتر است.
او تاکید می‌کند: استرس روانی ناشی از جنگ برای فرد معتاد با افراد عادی متفاوت است و احتمال اینکه شرایط طوری شود که نتواند مخدر مصرفی خود را تهیه کند، فشار مضاعفی را بر فرد مصرف کننده تحمیل می‌کند و در جنگ ۱۲ روزه نیز شرایط معتادان به همین شکل بود و با وجود استرس و فشار روحی هم باز دُز و حجم مواد مصرفی معتاد افزایش پیدا می‌کند.
این تحلیلگر و پژوهشگر اعتیاد می‌گوید: کم شدن مواد در بازار فروش و کاهش تعداد فروشندگان موادمخدر در جنگ اخیر، باعث شده بود تا برخی مواد مورد نیاز مصرف یک هفته خود را در یک خرید انجام دهند و البته هیچ معتادی نیست که با در اختیار داشتن حجم زیادی از موادمخدر، میزان مواد مصرفی‌اش را افزایش ندهد.
در ایامی مثل جنگ ۱۲ روزه، بروز برخی رفتارهای هیجانی غلط را به ویژه در بین بعضی از نوجوانان دیدم و خانواده‌ها هم می‌گفتند، روی آوردن آن‌ها به سمت مصرف گل و حشیش بود.
صفاتیان می‌گوید: در شرایط سخت و اضطراری جنگ که بیشتر سازمان‌ها و نهادها با ارسال پیام به شهروندان نکات مهم و حیاتی را گوشزد می‌کردند، متاسفانه مسئولان مربوط به آسیب‌های اجتماعی و حوزه مبارزه با موادمخدر پیامی را به بیماران معتاد ارسال نکردند.
او تاکید می‌کند: مسئولان مربوطه باید در قالب پیام‌های تلویزیونی یا هر پیام دیگری به مردم و به ویژه مصرف کنندگان موادمخدر نکات آرام‌بخش و راههای کنترل استرس را آموزش می‌دادند که چنین اتفاقی نیوفتاد.
این تحلیلگر و پژوهشگر اعتیاد یادآور شد: ما در حال حاضر ۳ میلیون نفر مصرف‌کننده موادمخدر داریم و با شرایطی که در جنگ ۱۲ روزه اخیر پیش آمد اگر همسر و فرزند فرد معتاد به او می‌گفت که از ترس بمباران، از شهری مثل تهران خارج شده و به شمال بروند، در نتیجه فشار ناشی از جنگ و ترس از گیر نیاوردن مواد، تا موادمخدر خود را تهیه نمی‌کرد، هرگز قبول نمی‌کرد و خب مسئولان حوزه کاهش آسیب باید این مسائل را به طور ویژه در شرایط جنگی به درستی مدیریت کنند اما متاسفانه پدافند غیرعامل مربوط به این مسئله در ایام جنگ فعال نبود.
صفاتیان می‌گوید: پیشنهاد می‌کنم در ایام جنگ، مراکزی را در اورژانس بیمارستان‌ها در نظر بگیرند تا فرد معتاد با مراجعه به آنجا مهارت مقابله با استرس ناشی از جنگ و کنترل اعتیاد را آموزش ببیند؛ یا اینکه مراکزی مثل صدا و سیما و بهزیستی آموزش‌های لازم را به مردم ارائه بدهند.
او می‌گوید: در ایامی مثل جنگ ۱۲ روزه، بروز برخی رفتارهای هیجانی غلط را به ویژه در بین بعضی از نوجوانان دیدم و خانواده‌ها هم می‌گفتند، روی آوردن آن‌ها به سمت مصرف گل و حشیش بود. در طول چند ساعتی که حملات دشمن تداوم داشت برخی نوجوانان با مصرف مخدرها و محرکهایی چون گل می‌گفتند که از ترس ایجاد شده دور می‌شوند.
۴۷۲۳۲
