فرزانه فراهانی: شهر شلوغ و پرترافیکی چون تهران، بسیاری از مردم را وادار کرده است تا برای رسیدن به موقع در سرکار یا انجام سایر امور، از موتورسیکلت برای تردد استفاده کنند و در این بین زنان هم طی سالهای اخیر به استفاده از موتورسیکلت در تردد روزانه روی آورده‌اند این موضوع هم اکنون در بین دولت و سایر دستگاه‌های مربوطه در دست بررسی قرار دارد.
موتورسواری زنان موافقان و مخالفان بسیاری دارد و البته مخالفان آن بیشتر شامل مسئولان تصمیم‌گیری می‌شود که اغلب دلایل منطقی و واضحی برای این مخالفت ارائه نمی‌دهند. پلیس همانطور که مجری صدور گواهینامه خودرو برای افراد است، مسئولیت صدور گواهینامه موتورسیکلت را هم عهده‌دار است اما در خصوص زنان و صدور گواهینامه موتور برای آن‌ها، تاکنون مخالفت چندانی با این مسئله نداشته و در سایر مصاحبه‌های خبری مسئولان پلیس در بخش‌های مختلف، می‌بینیم که می‌گویند ما تابع قوانین هستیم و در صورت تصویب قانون برای صدور گواهینامه موتور برای زنان به اجرای آن اقدام خواهند کرد.
در حالیکه سیدکاظم دلخوش، معاون تقنینی معاونت پارلمانی ریاست‌جمهوری، در مصاحبه‌ای از ارسال لایحه اصلاح تبصره ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی با هدف امکان صدور گواهینامه برای زنان به مجلس خبر داده بود، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت طی روزهای اخیر اعلام کرده است صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان منع قانونی ندارد. به همین دلیل در دولت روی لایحه‌ای کار نشده، بلکه طرحی در مجلس در حال پیگیری بود که به نتیجه نرسید.
بلاتکلیفی و مخالفت آشکار و پنهان مسئولان با صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان، از جنس همان مخالفت پیش از امکان دریافت گواهینامه پایه یک توسط زنان است و البته این مشکل سالهاست که مرتفع شده است و در حال حاضر تعداد زیادی از زنان گواهینامه پایه یک دارند و به گفته مسئولان موافق و فعالان حوزه زنان، هم‌اکنون نیز احتمال اینکه کنار زدن مخالفان موتورسواری زنان و صدور گواهینامه برای آن‌ها هم بسیار زیاد است.
راحله الیاسی، استاد دانشگاه علوم انتظامی امین و حقوقدان، در خصوص موضوع گواهینامه موتورسیکلت ویژه زنان به یولن می‌گوید: «این بحث در حال حاضر در مجلس و دیگر دستگاه‌های مربوطه مطرح است و جوانب مختلف آن باید به طور دقیق مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد و فعلا مجلس با آن مخالفت کرده است.»
مشروح گفتگوی یولن با استاد دانشگاه علوم انتظامی امین را در ادامه می‌خوانید.
نمایندگان مجلس نگرانند به شایع شدن موتورسواری زنان متهم شوند
*علت مخالفت مجلس با تصویب قانونی برای صدور گواهینامه برای زنان چیست؟
مجلس با صدور گواهینامه موتور خانم‌ها موافقت نکرد برای اینکه موافقت نمایندگان با موتورسواری زنان این مسئله را شایع می‌کند و بعد مجلسی‌ها مورد اتهام قرار می‌گیرند که شما باعث شیوع و گسترش این قضیه شدید. اما آن زمان که مجلس با ورود و حضور زنان در ورزشگاه‌ها برای تماشای مسابقات فوتبال موافقت کرد، این مسئله مقداری افول پیدا کرد و خانم‌ها که یکی دو باری به ورزشگاه رفتند شور و اشتیاقشان کمتر شد و البته منطقی‌تر با این موضوع برخورد کردند چون با رعایت چهارچوب و وجود قانون به انجام آن اقدام می‌کردند.
*نظر شما درباره تصویب قانونی برای صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان، چیست؟
نظر شخصی خودم این است که با این موضوع مخالفم چون زیرساختهای مورد نیاز برای موتورسواری بانوان مهیا نیست و اگر زیرساختها فراهم شود، مشکلی با این موضوع ندارم.
چون مسیر ما طوری است که دسترسی مترو ندارد، یک زمانی بود که فکر می‌کردم اگر امکانش بود که مثلا فرزند خودم برای دانشگاه رفتن، با رعایت قوانین و استفاده از کلاه ایمنی و رعایت شرایط اسلامی (لباس گشاد و پوشیده) می‌توانست موتور سوار شود خیلی خوب می‌شد، اما وقتی خودم در سطح شهر رانندگی می‌کنم می‌بینم که آقایان موتورسوار یا حتی رانندگان ماشین‌ها، اصلا رعایت نمی‌کنند و بنابراین هر بار که دخترم این موضوع را گفته است، به شدت مخالفت کرده و گفته‌ام چون صدمه جانی دارد، موافق نیستم.
وضعیت تردد موتورها از کامیون‌ها هم بدتر شده است
*چه زیرساخت‌هایی لازم است تا موانع استفاده زنان از موتورسیکلت رفع شود؟
همین الان زیرساختها حتی برای موتورسواری آقایان هم وجود ندارد و یکی از معضلات مهم پلیس به ویژه در پایتخت، همین حضور متعدد و پرتخلف موتورسواران در خیابان‌ها و معابر مختلف است.
به عنوان کسی که در تهران زیاد رانندگی می‌کنم، واقعا در بعضی از شرایط از موتوری‌ها و نوع رانندگی‌شان واهمه دارم و موتوری‌ها از کامیون‌ها هم بدتر شده‌اند و حتی با وجود قوانین مصوب مربوطه، به قانون هم پایبند نیست و البته خیلی‌هایشان هم اصلا گواهینامه موتورسیکلت ندارند. در مورد زیرساختهای مورد نیاز برای موتورسواری چه برای مردان و چه برای زنان، مثلا در هر خیابانی، یک قسمتی را به تردد موتوری‌ها اختصاص بدهند؛ یا بعضی از خیابان‌ها کلا در اختیار موتوری‌ها باشد و البته این‌ها همه پیشنهادات من است و خیلی خودم را در این زمینه صاحب نظر نمی‌دانم ولی به هر حال، با نگاه به دیگر کشورها، می‌بینیم که برای دوچرخه یا موتورسواری شهروندان، خیابان‌های مخصوص دارند.
الان در مرکز شهر ما مثل شوش، بازار و محدوده‌های این چنینی، آنقدر که موتور هست، ماشین نیست؛ پس نیاز است که یک سری از خیابان‌ها به موتوری‌ها اختصاص پیدا کند یا زیرگذرهایی فقط برای موتوری‌ها ایجاد شود و البته این مسائل و تحقق آن سرمایه می‌خواهد.
موتورسواری زنان در ایتالیا خیلی خوب
*از وضعیت موتورسواری زنان در دیگر کشورها و قوانین آن چیزی می‌دانید؟
کشوری مثل ایتالیا کشوری است که در بحث استفاده خانم‌ها و تردد آن‌ها با موتورسیکلت به جاهای مختلف معروف است و افرادی که به این کشور سفر کرده‌اند هم این موضوع را تایید می‌کنند و می‌گویند موتورسواری زنان در ایتالیا خیلی خوب و عالی است و خب حتما این اتفاق در این کشور بر اساس وجود قوانین مربوطه رخ داده است.
*آیا افزایش تعداد موتورسواران زن در تهران را قبول دارید؟
بله درست است زیاد شده است اما خب در نظر داشته باشید که آمار جانباختگان تصادفات مربوط به موتورسیکلت هم در پایتخت زیاد است. چند روز پیش دو مرد در اتوبان امام علی(ع) تهران با یکی از زنان موتورسواری که من او را می‌شناختم مسابقه گذاشته و باعث تصادف او و برخوردش با گاردریل حاشیه بزرگراه شده و سپس موتواری گشته‌اند؛ هیچکس هم در آن محدوده نبوده است که به اورژانس زنگ بزند و خودش تماس گرفته و بعد از آمدن آمبولانس به بیمارستان منتقل شده و بعد از انجام یک جراحی، متاسفانه در جراحی دوم از دست رفته و فوت کرده است و خب خانواده این فرد نه می‌توانند از مزایای بیمه بهره‌مند شوند و نه می‌توانند در این زمینه طرح شکایت یا پیگیری داشته باشند.
زنان پلیس هم برای موتورسواری آموزش می‌بینند
*با افزایش تعداد موتورسوار زن، در صورت تصادف، حتی با وجود عدم قصور، بحث هزینه‌های درمان و بیمه آن‌ها بلاتکلیف است، چون گواهینامه ندارند؛ برای رفع این بلاتکلیفی و احقاق حق این گروه از زنان، بهنر نیست قانون جامعی درباره موتورسواری زنان و صدور گواهینامه آن‌ها تصویب شود؟
با وجود شرایط فعلی، بله موافق این موضوع هستم و از این حیث که شما گفتید، بهتر است موتورسواری زنان در یک کانال قانونی قرار بگیرد؛ بالاخره به عنوان یک سرنشین قانونمند، اولا بخواهیم که این زنان گواهینامه بگیرند.
برخی از خانم‌های پلیس می‌روند و با توجه به شغلشان آموزش موتورسواری می‌بینند؛ یعنی ما جاهایی داریم که خود پلیس به دادن آموزش به زنان پلیس اقدام می‌کند؛ مثلا بچه‌های یگان ویژه خانم این دوره‌ها را می‌بینند؛ مکان‌های آموزشی که در آن‌ها مارپیچ‌هایی وجود دارد و خانم وقتی که سوار موتور می‌شود، همه جور مانوری را یاد می‌گیرد و در مجموع موتورسواری را آموزش می‌بیند و حداقل آیین‌نامه را یاد می‌گیرد و خب اگر برای سایر بانوان قانونمند شود، از این حیث فوق‌العاده است.
برخی زنان برای رهایی از اذیت و آزار موتور سوار می‌شوند
*به نظر شما چرا برخی زنان با موتورسیکلت شخصی تردد می‌کنند؟
برخی از زنان بخاطر سهولت و بخاطر اینکه کمتر مورد اذیت و آزار (مثلا در ماشین‌های مسافربر یا در اتوبوس و … ) قرار بگیرند و حتی در مواردی هم به عنوان یک شغل (پیک موتوری)، رویکرد و تمایلشان به استفاده از موتورسیکلت در جامعه زیاد شده است و با توجه به اینطور مسائل خوب است که بالاخره موتورسواری زنان، در یک چهارچوب قرار بگیرد و امنیت خیابان‌هایمان تقویت شود.
این مسئله که اگر خانم موتورسواری در شرایط فعلی طی تصادف آسیب ببیند یا فوت کند، به عنوان کسی که گواهینامه نداشته است تلقی می‌شود و حتی ممکن است که گواهینامه رانندگی هم داشته باشد و موتورسواری هم بلد باشد، اما چون گواهینامه موتور نداشته، پرونده این قبیل تصادفات طور دیگری رسیدگی می‌شود.
موتورسواری زنان از نشستن آنان ترک موتور راکب مرد بهتر است
*تصویب قانون برای اعطای گواهینامه موتور به زنان چه آثاری دارد؟
این مسئله و تصویب قانون در مورد آن، آثار خوب زیاد دارد. اما من بارها برخورد حوزه علمیه و سخنرانان مذهبی را از این حیث زیاد شنیده‌ام که چرا یک خانم باید پیک موتوری یا مثلا موتورسوار شود؛ ولی در جامعه شلوغی مثل تهران، که همه جور آدمی در آن حضور دارد و همه شغلی لازم است، حتی اگر از نظر قانونی محدودیت باشد به طور غیرقانونی این اقدام به موتورسواری انجام می‌شود و نمی‌توان با ایجاد محدودیت جلوی آن را گرفت.
بارها دیده‌ام که خانم‌ها برای تردد در شهر تهران به ویژه در نقاطی که طرح ترافیک است، موتوری مرد می‌گیرند و پشت او می‌نشینند و به خیابان یا نقطه مورد نظر که کار دارند می‌روند و خب این اتفاق که از موتورسواری خود زنان بدتر است و اگر اسنپ موتوری یا آژانس موتوری خانم‌ها وجود داشته باشد، این معضل را هم می‌توان به نوعی مدیریت کرد.
البته پیک موتوری بودن برای خانم‌ها شغل خوب و درخوری نیست ولی همه زنان تحصیلکرده نیستند یا برخی نمی‌توانند با محیط‌های رسمی کنار بیایند و تحمل کنند؛ حتی برخی از زنان که تحصیلکرده هم هستند نمی‌توانند محیط رسمی ادارات را تحمل کنند و این‌ها همه مسائلی هستند که پیرامون موتورسواری زنان وجود دارند و می‌شود تک تک آن‌ها را جداگانه بررسی کرد.
من از زبان مسئولان پلیس راهور شنیده‌ام که آمار موتورسیکلت‌ها از تعداد خودروها بیشتر است و آنقدر این آمار موتورسیکلت‌ها در تهران بالا است که پلیس به طور قانونی و رسمی درخواست کرده بود که بر علیه کمپانی‌های موتورسیکلت در ایران که بدون قاعده و قانون به تولید و فروش موتورسیکلت شکایت شود و در نهایت باید یک سری قواعد برای تعداد موتوری‌ها و همچنین تردد آن‌ها وجود داشته باشد.
۲۳۳۲۳۳
