تینا مزدکی_از اواخر جنگ جهانی دوم، کشورها به‌دنبال راه‌های مؤثرتری برای ساقط‌کردن هواپیماهای دشمن رفتند. در آن دوران، تنها ابزار حمله‌ی هوایی، مسلسل‌های سنگین نصب‌شده روی جنگنده‌ها بود. اما با پیشرفت فناوری، دوران موشک‌های هوابه‌هوا آغاز شد؛ سلاح‌هایی که مأموریتشان فقط یک چیز است: رسیدن به هدف، هرچه سریع‌تر و مرگبارتر.
در حالی که نسل جدید موشک‌های مافوق صوت و حتی هایپرسونیک در دست توسعه‌اند، یک موشک روسی توانسته است با اقتدار عنوان قدرتمندترین موشک هوابه‌هوایی که تاکنون در میدان جنگ واقعی استفاده شده را از آن خود کند.
Vympel R-۳۷ چیست؟
موشک R-۳۷ در دهه ۱۹۸۰ میلادی، برای نیروی هوایی اتحاد جماهیر شوروی طراحی شد و امروز در خدمت فدراسیون روسیه قرار دارد. مأموریت اصلی آن شکار هواپیماهای راداری پیشرفته‌ای مانند AWACS و E-۸ JSTARS از فاصله‌ای که تقریباً هیچ جنگنده‌ی محافظی به آن دسترسی ندارد.
برد این موشک به‌صورت رسمی ۴۰۰ کیلومتر (۲۴۷ مایل) اعلام شده است؛ این یعنی جنگنده‌ی شلیک‌کننده می‌تواند خیلی قبل‌تر از آن‌که وارد محدوده‌ی تهدید نیروهای مقابل خود شود، هدف را نابود کند. این موشک از جنگنده‌هایی مثل MiG-۳۱ شلیک می‌شود و ترکیب این دو، به کابوسی برای نیروهای ناتو تبدیل شده است.
چرا این موشک خاص است؟
-
سرعت: موشک R-۳۷ به سرعتی معادل ۵ ماخ می‌رسد (بیش از ۶,۰۰۰ کیلومتر بر ساعت). این سرعت در مرزهای هایپرسونیک قرار دارد.
-
قدرت انفجار: کلاهک این موشک حدود ۶۰ کیلوگرم (۱۳۰ پوند) وزن دارد که در مقایسه با کلاهک AIM-۱۲۰ AMRAAM آمریکایی (حدود ۱۸ کیلوگرم)، سه برابر بزرگ‌تر است.
-
دامنه: با برد ۴۰۰ کیلومتری، R-۳۷ بدون نیاز به ورود به منطقه‌ی دفاعی دشمن، می‌تواند اهداف استراتژیک را هدف قرار دهد.
در کنار R-۳۷، موشک‌های دیگری نیز ساخته شده‌اند که هرچند به‌لحاظ فناوری چشم‌گیرند، اما یا به میدان نبرد نرسیده‌اند یا ویژگی‌هایشان در حد R-۳۷ نیست. برای نمونه AIM-۲۶ Falcon آمریکایی، تنها موشک هوابه‌هوای آمریکاست که می‌توانست به کلاهک اتمی W۵۴ مجهز شود، اما هرگز وارد عملیات نشد. R-۳۳، هم‌خانواده‌ی R-۳۷، از نظر عملکرد پایین‌تر از برادر بزرگ‌ترش محسوب می‌شود. علاوه بر این، نسخه‌ی اتمی R-۳۷ در زرادخانه روسیه وجود دارد، اما اطلاعات دقیقی از آن در دسترس غربی‌ها نیست.
برخلاف بسیاری از تسلیحات پیشرفته که صرفاً در رژه‌ها یا رزمایش‌ها دیده می‌شوند، R-۳۷ در جنگ اوکراین استفاده شده است و منابع غربی نیز به ثبت عملکرد موفق آن در ساقط‌کردن اهداف بلندپرواز اذعان کرده‌اند.
از نظر کارشناسان Vympel R-۳۷ فقط یک موشک نیست؛ نمادی از تحول در جنگ هوایی است. با سرعتی که کمتر هدفی می‌تواند از آن فرار کند، بردی که دست رقیب را از واکنش کوتاه می‌کند و قدرتی که پایان بازی را رقم می‌زند، این موشک اکنون قدرتمندترین سلاح هوابه‌هوا در میدان واقعی نبرد شناخته می‌شود.
منبع: slashgear
۵۸۳۲۳
