به گزارش یولن، طی هفته‌های گذشته، پیش‌نویس‌های طرح به اصطلاح صلح غزه که با حمایت آمریکا تهیه شده بود، در پایتخت‌های منطقه غرب آسیا دست به دست می‌شد. سران کشورهای کلیدی منطقه تا چند ساعت پیش از رونمایی رسمی این طرح در روز سه‌شنبه، از محتوای آن مطمئن بودند اما وقتی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، طرح ۲۰ ماده‌ای خود را اعلام کرد، آن‌ها از تفاوت‌های عمده بین پیش‌نویس‌های اولیه و نسخه نهایی غافلگیر شدند.
به گزارش ایسنا به نقل از «میدل‌ایست‌آی»، شگفت‌انگیزترین تغییرات به تعداد فلسطینی‌هایی که قرار است در چارچوب این توافق آزاد شوند و همچنین رویکرد مرحله‌ای خروج رژیم صهیونیستی از غزه مربوط می‌شود. به گفته منابع منطقه‌ای، به نظر می‌رسد ترامپ طرح را به شکلی تغییر داده که بیشتر با خواسته‌های «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همخوانی داشته باشد.
در پیش‌نویس‌های اولیه قرار بود صدها زندانی فلسطینی همراه با ۱۷۰۰ مرد، زن و کودک بازداشت‌شده از غزه آزاد شوند، اما در نسخه جدید تنها ۲۵۰ زندانی در کنار این بازداشت‌شدگان آزاد خواهند شد.
همچنین در پیش‌نویس‌های اولیه، ورود روزانه ۶۰۰ کامیون کمک‌رسانی به غزه الزامی بود، اما نسخه جدید با زبان مبهمی هیچ تعهدی در این باره ارائه نمی‌دهد.
تغییراتی هم در بخش اداره غزه اعمال شده است: قرار بود غزه توسط یک «هیئت صلح» به ریاست ترامپ و «تونی بلر» نخست‌وزیر سابق انگلیس اداره شود که بدون مشورت بین‌المللی عمل خواهد کرد.
«نیروی تثبیت بین‌المللی» نیز که قرار بود پلیس فلسطینی را برای تأمین امنیت آموزش دهد، ناگهان اختیارات گسترده‌تری پیدا کرده که نشان‌دهنده افزایش کنترل تل‌آویو است. نه‌تنها خروج نیروهای اسرائیلی بدون جدول زمانی مشخص به‌صورت مرحله‌ای برنامه‌ریزی شده، بلکه افزودن یک «منطقه امنیتی» در اطراف غزه، احتمال حضور دائمی این رژیم در این منطقه را تقویت می‌کند.
یکی از منابع منطقه‌ای به میدل‌ایست‌آی گفت: «ترکیه، مصر، اردن و دیگران اعتراضات خاصی داشتند، به‌ویژه درباره تشکیل نیروی بین‌المللی.»
با این حال، همین کشورها معتقدند که امتیازات مهمی هم به دست آورده‌اند، از جمله امتناع ترامپ از به‌رسمیت‌شناختن الحاق کرانه باختری توسط اسرائیل و تعهد آمریکا به باقی‌ماندن فلسطینی‌ها در غزه. تل‌آویو همچنین طبق این طرح پذیرفته که غزه را به‌صورت دائمی اشغال نکند.
فرصت اقتصادی برای مصر
یک منبع سیاسی ارشد مصری گفت که «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر و «محمد بن زاید» رئیس امارات روی نقش‌آفرینی کشورهایشان در بازسازی و کمک‌های بشردوستانه و منافع اقتصادی ناشی از آن متمرکز شده‌اند.
این منبع افزود: «بازسازی غزه فرصت اقتصادی بزرگی برای مصر است، از پاکسازی آوار تا توسعه زیرساخت‌ها و پروژه‌های شهری. این عملیات میلیاردها دلار به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به اقتصاد مصر تزریق خواهد کرد و در بلندمدت آن را تقویت می‌کند.»
به گفته این منبع، این طرح همچنین تهدید اخراج صدها هزار فلسطینی از غزه به شبه‌جزیره سینا را خنثی می‌کند.
او افزود: «پذیرش طرح ترامپ برای توقف جنگ در غزه، طرح جابه‌جایی فلسطینی‌ها را که به منبعی برای تنش عمیق بین قاهره و تل‌آویو تبدیل شده بود، کاملاً متوقف خواهد کرد.»
فشار بر حماس
با وجود نارضایتی از برخی بخش‌های طرح، مقامات ترکیه، قطر و مصر روز سه‌شنبه به‌سرعت در دوحه گرد هم آمدند تا حماس را به پاسخ مثبت به پیشنهاد ترامپ تشویق کنند. طبق این گزارش، فشار بر حماس حتی پیش از اعلام رسمی طرح در روز سه‌شنبه در حال افزایش بود.
«هاکان فیدان» وزیر امور خارجه ترکیه، آخر هفته گذشته به رسانه‌ها گفته بود در حالی که آمریکا مسئول متقاعدکردن رژیم صهیونیستی برای پذیرش طرح است، ترکیه و دیگر بازیگران منطقه‌ای روی متقاعدکردن فلسطینی‌ها تمرکز خواهند کرد.
به گفته منبع سیاسی مصری، در دیدار اخیر در قاهره، بن‌زاید و السیسی تصمیم گرفتند «حداکثر فشار را بر حماس برای پذیرش توافق وارد کنند» و توافق کردند که پس از اعلام عمومی طرح، حمایت خود را به‌سرعت اعلام کنند.
یک منبع امنیتی ارشد مصری به میدل‌ایست‌آی گفت: «حسن رشاد، رئیس اطلاعات عمومی مصر، با دستور مستقیم السیسی، شخصاً شروع به آماده‌سازی حماس برای پذیرش طرحی کرد که قرار بود رونمایی شود.»
این منبع افزود: «قاهره و دوحه نیز به‌محض اطلاع از طرح ترامپ، هماهنگی‌های خود را آغاز کردند. رهبران حماس بلافاصله پس از اعلام رسمی، از مفاد طرح مطلع شدند و تأکید شد که این آخرین فرصت برای پایان‌دادن به جنگ و کاهش رنج مردم فلسطین است.»
نشست پرتنش
ترامپ هفته گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با سرلت کشورهای مسلمان و عرب دیدار کرد. یکی از موضوعات اصلی بحث در این نشست ۴۵ دقیقه‌ای، که یک منبع دیپلماتیک مصری آن را «پرتنش» و «به‌دور از فضای دوستانه» توصیف کرد، نیروی تثبیت بین‌المللی بود.
به گفته این منبع، ترامپ از همه کشورهای حاضر – اردن، امارات، اندونزی، پاکستان، ترکیه، عربستان، قطر و مصر – خواست که نیروهایی به این نیروی بین‌المللی اختصاص دهند.
پس از اعلام طرح توسط ترامپ، هر هشت کشور بیانیه مشترکی منتشر کردند که از طرح غزه استقبال کرده و آمادگی خود را برای کمک به نهایی‌شدن آن اعلام کردند. اما با وجود این سخنان مثبت، در پشت درهای بسته نگرانی‌های جدی درباره اعزام سربازان به غزه در این کشورها وجود دارد.
یک مقام ارشد منطقه‌ای پرسید: «چه کسی این نیرو را رهبری خواهد کرد؟ چه کسی تصمیم می‌گیرد که چه زمانی مداخله کند؟ قوانین درگیری چه خواهد بود؟»
این مقام پیشنهاد کرد که مذاکرات بیشتری با حضور کشورهای عرب و مسلمان، آمریکا، اسرائیل و نمایندگان فلسطینی لازم است تا چنین نیرویی عملی شود.
این منبع افزود که ترکیه، اردن و مصر به دنبال تأیید شورای امنیت سازمان ملل برای این نیرو بودند تا این اقدام در چشم جامعه بین‌المللی مشروعیت پیدا کند، اما آمریکا و اسرائیل این بند را از پیش‌نویس حذف کردند.
یک مقام ترکیه‌ای آگاه از موضع آنکارا گفت که ترکیه در حال بررسی اعزام نیرو به غزه است، اما این تصمیم به متغیرهایی مانند ساختار و رهبری این نیرو بستگی دارد. با این حال، منبعی آگاه از تفکر اسرائیلی‌ها گفت که نتانیاهو با مشارکت ترکیه در چنین مأموریتی مخالف است، اما حماس ممکن است روی مشارکت ترکیه اصرار داشته باشد.
ابهامات طرح
برخی دیگر از بخش‌های طرح همچنان مبهم باقی مانده‌اند. برای مثال، هنوز مشخص نیست که غزه تحت کمیته فنی یا «هیئت صلح» چگونه اداره خواهد شد.
موضوع دیگر حل‌نشده، وضعیت اعضای حماس است که ممکن است طبق طرح ترامپ غزه را ترک کنند. رژیم صهیونیستی بارها تهدید کرده که همه رهبران حماس را صرف‌نظر از محل اقامتشان تعقیب و ترور کند.
طبق این گزارش، حمله ۹ سپتامبر به دوحه برای ترور رهبران حماس ناکام ماند، اما کشورهای عرب خلیج‌فارس را که حامی قطر بودند، به شدت نگران کرد. میدل‌ایست‌آی بعداً فاش کرد که مصر نیز تلاش‌های اسرائیل برای ترور رهبران حماس در خاک خود را کشف کرده بود.
در بخش پایانی این گزارش آمده که اگر طرح ترامپ توسط حماس پذیرفته شود، انتظار می‌رود برخی از اعضای آن به ترکیه، مصر یا شاید عربستان سعودی نقل‌مکان کنند اما منابع منطقه‌ای به «میدل ایست آی» گفتند که این کشورها هیچ تضمینی دریافت نکرده‌اند که اسرائیل از حملات به حماس در این کشورها خودداری خواهد کرد. این کشورها نگران‌اند که میزبانی از حماس، قلمروشان را در معرض انتقام‌گیری اسرائیل قرار دهد. با وجود درخواست تضمین در چارچوب طرح، اسرائیل و آمریکا حاضر به ارائه آن نبودند.
۳۱۰۳۱۰
