به گزارش خبرنگار حوزه کتاب و ادبیات یولن، جایزه کتاب دفاع مقدس یکی از جایزه‌های ادبی کشور است که از سال ۱۳۷۳ تاکنون به همت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در ۱۸ دوره به صورت دو سالانه برگزار شده است.
این رویداد ادبی با رویکردهای ویژه هر دوره و در بخش‌های مختلف از جمله مستند، خاطره‌نویسی، هنرهای تجسمی، داستان، پژوهش‌های ادبی، ادبیات کودک و نوجوان، تاریخ شفاهی، آثار مرجع، ترجمه، هنرهای نمایشی و … برگزار شده و مورد داوری قرار گرفته است.
در این راستا و با هدف بررسی ادوار گذشته این جشنواره، یولن اقدام به دعوت از دبیران علمی و اجرایی نوزدهمین دوره جشنواره کتاب دفاع مقدس کرده تا ابعاد بیش‌تری از این جشنواره برای مخاطبان و علاقه‌مندان روشن شود.
در ابتدای این میزگرد، عباس بایرامی، معاون سازمان ادبیات و تاریخ بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، گزارشی از روند برگزاری نوزدهمین دوره این جایزه ارائه داد و با اشاره به پشت سر گذاشتن ۱۸ دوره از برگزاری کتاب دفاع مقدس و دنبال کردن موضوعی ویژه در هر دوره گفت: سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرای این کار در کنار همه کارهای بزرگی که در جمهوری اسلامی ایران انجام شده، در حوزه تخصصی دفاع مقدس به نوبه خود کارستان بوده است.
حضور بهترین اساتید و کارشناسان حوزه کتاب در دوره نوزدهم
بایرامی با بیان اینکه در این دوره کار با حساسیت و توجه بیش‌تری دنبال شده، اظهار داشت: حضور ۹۰ داور متخصص و استفاده از بهترین اساتید و کارشناسان حوزه کتاب با نگاه ریزبینانه‌تر نسبت به دوره‌های قبل باعث بالا رفتن ضریب اطمینان و حاشیه امن نوزدهمین دوره جشنواره با حداقل انحراف از اهداف شده که می‌توان از جمله شاخصه‌های این دوره برشمرد.
معاون سازمان ادبیات و تاریخ بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در خصوص نامگذاری این دوره با استناد به شعار «ما مقتدریم» و مسائل تئوریک و نرم‌افزاری عنوان کرد: ۳۵ نشست تخصصی با بهترین اساتید و نویسندگان مختلف انجام شد که هم از نظر جریان‌سازی موفق بوده و هم تبدیل به کتاب‌های بسیار خوبی خواهد شد.
ناسازگاری ظرف و مظروف جشنواره کتاب دفاع مقدس
وی با اشاره به اینکه ظرف و مظروف این دبیرخانه باهم سازگار نبوده و حتی اعتبار اختصاص یافته نیز همخوانی ندارد، خاطرنشان کرد: با وجود کاستی‌ها، همه افراد دخیل در این کار بزرگ نگاهشان فراتر از مسائل مادی یا منافع شخصی بوده است.
معاون سازمان ادبیات و تاریخ بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا نگاه سازمان ادبیات و آثار دفاع مقدس در موضوع جنگ تحمیلی صرفاً بر مبنای اتفاقات مثبت جنگ بوده یا حقیقت جنگ بیان داشت: هیچ‌کس نمی‌گوید جنگ خوب است و مردم نیز باور ندارند، اما قدسی‌نگری در موضوع دفاع مقدس بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا امام خمینی(ره) نیز خودباوری و ایمان رزمندگان در جنگ هشت ساله را همواره مورد توجه قرار داده و بر زنده نگه داشتن آن تأکید داشتند؛ چرا که اهداف متعالی و مقدسی در این جنگ بروز کرده بود و از طرف دیگر کشور ایران آغازگر جنگ نبود. بنابراین بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس با فکر پرداختن به رویکردهای واقعی جنگ، سعی در نمایان کردن ابعاد پنهان و نقاط مغفول جنگ تحمیلی داشته و قائل به درست‌نویسی در این مورد است.
توجه به معیشت نویسندگان، نیازمند توجه متولیان امور فرهنگی است
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر توجه به معیشت نویسندگان در ارزش‌گذاری جوایز جشنواره گفت: مطالبه ما در مورد نویسندگان خیلی قوی نیست؛ زیرا معیشت نویسندگان نیازمند توجه ویژه متولیان امور فرهنگی است و هرچند جایزه به تنهایی در کمک به معیشت نویسندگان کفایت نمی‌کند، اما سعی کردیم جوایز جشنواره کتاب دفاع مقدس را با توجه به شرایط فعلی و معیشتی تا حد قابل قبولی افزایش دهیم و علاوه بر آن از جهات دیگر نیز به نویسندگان مدد می‌رسانیم.
بایرامی در پایان با اشاره به اینکه نهضت استمرار حرکت دفاع مقدس، نعمتی خدایی بوده که نصیب برگزارکنندگان این جشنواره شده است، بیان داشت: در برگزاری هر چه بهتر این حرکت مقدس، وسعت کارها و انتظارها هر دو بالاست، اما چون کار برای شهداست، دست اندرکاران این جشنواره با حداکثر توان برای نیل به اهداف مقدس جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کنند.
جشنواره کتاب دفاع مقدس آیینه تمام نمای ادبیات دفاع مقدس است
در ادامه محمدحسین کریمی‌پور، دبیر اجرایی نوزدهمین دوره جایزه ادبی کتاب دفاع مقدس با اشاره به اینکه مباحث برگزاری این دوره در سه حوزه قابل بحث و بررسی است، گفت: گزارش روند اجرا، بررسی نحوه برگزاری دوره‌های سابق این جایزه از نظر شکل، محتوا و نتایج، همچنین آینده‌نگری و آینده‌پژوهی با هدف ریل‌گذاری را می‌توان مورد بررسی قرار داد.
کریمی‌پور با بیان اینکه این مراسم آیینه تمام‌نمای روند رشد و تعالی یا توقف ادبیات دفاع مقدس در کشور است، اظهار داشت: لازم است تا نشست‌های تخصصی در برگزاری و تدوین مسائل مربوط به این مراسم به شکل تحلیل‌گونه برگزار و مورد بحث قرار گیرد.
دبیر اجرایی نوزدهمین دوره جشنواره کتاب دفاع مقدس در مورد ۱۸ دوره سابق این جایزه ادبی عنوان کرد: از ۳ بعد جایگاه این جایزه، رویکرد مسئولین و حرکت معیارها به سمت جهت‌دهی، می‌توان ادوار گذشته را مورد بحث قرار داد؛ زیرا در ۸ تا ۱۰ سال اول این مراسم محدود به کتب دفاع مقدس بود و انتقال مفاهیم مطرح نبود، اما در ادامه، توجه به آثار قابل قبول و وزین نمود پیدا کرد و در نهایت مهم‌ترین اتفاق، حرکت معیارها به سمت تمرکز بر منویات رهبری صورت گرفت.
ریل‌گذاری آینده با تمرکز بر آینده‌پژوهی امکانپذیر است
وی با تأکید بر اینکه باید موضوع آینده پژوهی و آینده‌نگری با ریل‌گذاری به سمت ترسیم آینده و اهداف عالیه مورد توجه قرار گیرد، بیان داشت: در هر دوره سعی شد با بهره‌‌گیری از روش‌های علمی و تخصصی مراحل داوری رو به رشد حرکت کند و نمود آن پاسخگویی تیم داوران به نحوه انتخاب‌ها و استانداردهای عملیاتی است.
کریمی‌پور با اشاره به اینکه در این دوره از جشنواره ۲۹۷۱ اثر در قالب ۱۸ گروه به دبیرخانه ارسال شده، عنوان کرد: از این تعداد آثار ۲۹۵۴ اثر طی دو سال مورد بررسی و مطالعه داوران قرار گرفته و با اطمینان می‌گویم هیچ اعمال نفوذی در داوری صورت نگرفته است؛ زیرا اهداف قدسی کار مانع هر نوع سوء استفاده می‌شود.
وی در پایان از برگزاری نوزدهمین دوره جایزه ادبی کتاب دفاع مقدس در روز چهارشنبه (۱۸ اسفندماه) خبر داد و گفت: این مراسم از ساعت ۹ تا ۱۲ در سالن خلیج فارس موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار خواهد شد.
در بخش دیگری از این نشست، محمدقاسم فروغی، دبیر علمی نوزدهمین دوره جایزه ادبی کتاب دفاع مقدس در پاسخ به این سؤال که آیا دلیل رسیدگی جشنواره کتاب دفاع مقدس به کتاب‌ها و آثار دو سال قبل، صرفاً با هدف شناسایی و هوشمندی‌هایی بوده که نویسندگان در آثارشان تزریق کرده‌اند، اظهار داشت: با این پرسش هم موافق هستم و هم لازم است بر آن حاشیه‌ای بیان کنم؛ زیرا موضوع هویت ملی که به عنوان موضوع این دوره مطرح شده، بسیار مهم است؛ چرا که تأکید به مسأله هویت ملی از سه مؤلفه تاریخ، اسلام و انقلاب اسلامی را ـ که از نظر رهبری هم مورد توجه هستند ـ دنبال می‌کنیم. بنابراین برای نویسندگان حوزه دفاع مقدس نیاز به معرفی این سه مؤلفه نیست؛ چرا که آنها از گذشته همواره نسبت به این مسائل شناخت و تمرکز داشته‌اند، اما برای مخاطبان شناخت ظرفیت‌های عظیم و هویت سراسر پرافتخار ایران چه در دوره پس از اسلام و چه قبل از آن لازم و ضروری است.
وی با بیان اینکه در دوره هفدهم بر اساس فرمایش مقام معظم رهبری، موضوع پاسداشت ثروت ملی را انتخاب کردیم، خاطرنشان کرد: پاسداشت ثروت ملی یعنی توجه به ظرفیت‌های کشور و حراست از آن و این موضوع هم در راستای اهداف حوزه دفاع مقدس است.
فروغی در ادامه با اشاره به اینکه دوره هجدهم نیز با رویکرد توجه به پیشینه و خوب تولید کردن برگزار شد، افزود: وقتی مقام معظم رهبری، ویکتور هوگو را شخصی حکیم معرفی می‌کنند، یعنی او در کتاب‌هایش توانسته هویت ملی خودش را به بهترین شکل بشناساند. بنابراین نویسندگان کشور ما هم باید به این سمت حرکت کنند و کتاب دفاع مقدس این زمینه را فراهم می‌کند.
هویت ملی ما ظرفیت جهانی شدن دارد
دبیر علمی نوزدهمین دوره کتاب دفاع مقدس با اشاره به اینکه دفاع مقدس یک گفتمان بزرگ در کشور و جهان ایجاد کرد، اظهار داشت: یکی دیگر از مسائل مورد توجه این دوره از جشنواره، جهانی شدن هویت ملی این سرزمین است و باید بپذیریم که هویت ملی ما ظرفیت جهانی شدن دارد؛ زیرا این هویت به تفکر اسلامی متصل است و از آنجایی که اسلام، آیینی جهانی است؛ پس تحقق این هدف غیرممکن نیست.
فروغی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه نحوه حضور داوران به چه صورت بوده و آیا همه داوری‌ها به صورت حضوری با بحث و دفاع از انتخاب‌ها صورت گرفته یا بر اساس فرم‌های داوری رخ داده، اظهار داشت: در تمام مراحل بررسی داوری‌ها به صورت حضوری انجام شده و این باعث شناخت و فهم بیشتر داوران از همدیگر شده است. علاوه بر این موضوع تمام فعالیت‌های داوران به صورت ارائه فرم کتبی، ضبط جلسات و فرم‌های داوری جمع آوری شده که قابل انتشار است.
وی در ادامه با بیان اینکه داوری در کتاب دفاع مقدس به نوعی هدایت‌گرایانه است، عنوان کرد: از داوران خواستیم در مورد داوری‌هایشان توضیح داده و پاسخگو باشند؛ چرا که دلیل ما فرهنگ‌سازی و کمال‌بخشی است. هرچند که سر داور ناظر هم حضور داشته، اما برای رسیدن به آینده‌نگری لازم است روشنگری و هدایتگری انجام شود.
دبیر علمی نوزدهمین دوره جایزه کتاب دفاع مقدس در موضوع توجه به معیشت پدیدآورندگان نیز گفت: مشکلات معیشتی نویسندگان صرفاً با جشنواره حل‌شدنی نیست و راهش این نیست که جشنواره‌ها و جایزه‌ها زندگی آنان را تأمین کنند، بلکه این موضوع باید از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حل و فصل شود.
وی در ادامه با اشاره به مطرح شدن نقش مدیریت‌ها، نویسندگان و مراکز تولید کتاب دفاع مقدس در تولید کتاب خوب بیان داشت: این موضوعات نشان دهنده نقاط آسیب و ضعف، نقاط ظرفیت‌ساز و نقاط قوت است که در حال حاضر جوایز اهدایی در حوزه دفاع مقدس نیز بیشتر موضوعی و شکلی است و ما همانند دوران دفاع مقدس که به یک فرهنگ تبدیل شده است و ساختار آن از معنا و مضمون‌های فراتر از موضوع، معرفت، حکمت و سیر سلوک است، باید کاری کنیم که به این فرهنگ پایدار رسیده و وارد آن شویم.
دفاع مقدس ثروتی ملی است که توطئه دشمنان را خنثی کرده است
فروغی در پایان با ذکر این نکته که دفاع مقدس ثروت ملی و متعلق به همه جامعه است، خاطرنشان کرد: با اینکه دشمنان در این سال‌ها همه نوع توطئه و خرابکاری را علیه ملت و کشور ما انجام داده‌اند باز هم جمهوری اسلامی ایران قوام داشته و توانسته این توطئه‌ها را خنثی کند. بر همین اساس جشنواره کتاب دفاع مقدس نیز با استقبال از همه سلیقه‌ها و نویسنده‌های مختلف سعی در متبلور کردن فرهنگ وزین دفاع مقدس برای همه اعصار دارد.
انتهای پیام/
