به گزارش یولن،درد معمولاً آخرین نشانه وجود مشکلات دندانی است، نه اولین نشانه آن. دکتر یوآن چیاهونگ، استادیار دندانپزشکی دانشگاه نیویورک، پس از همهگیری کرونا با موج بیمارانی مواجه شد که به دلیل لقشدن دندانها یا احساس درد شدید به او مراجعه میکردند. یوآن در برنامه «سلامت ۱+۱» شبکه انتیدی گفت: «مشکلات دهان و دندان بیسروصدا شدت میگیرند. وقتی درد شروع میشود، یعنی سطح آسیب جدی است.»
اپک تایمز در خبری نوشت:حفرههایی که «عادی» به نظر میرسند، جرمهایی که با چشم دیده نمیشوند و مشکلات لثه که هیچ دردی ایجاد نمیکنند، همگی بیسروصدا شدت میگیرند، تا جاییکه استخوان فک بهتدریج تحلیل میرود. از اینرو، یوآن تأکید دارد که جرمگیری منظم دندانها صرفاً جنبه زیبایی ندارد و برای محافظت از دندانها، استخوانها و سلامت قلب ضروری است.
معاینات منظم نخستین سپر دفاعی شما هستند
مشکلات دهان و دندان معمولاً علائم زودهنگام ندارند. ترکها، جرمها و حفرههای پنهان اغلب فاقد علامت هستند. حتی رنگ دندان هم میتواند گمراهکننده باشد. بسیاری از حفرهها سفید هستند و پشت مینای دندان پنهان میشوند.
توصیه یوآن این است که از ۴ سالگی هر شش ماه یکبار برای معاینه و جرمگیری مراجعه کنید. شش ماه بیشترین زمانی است که باید بین جرمگیریها فاصله بیاندازید. بعد از این مدت، انباشت بیشازحد جرم و پلاک به ایجاد آسیبهای غیرقابل جبران میانجامد که ابتدا به لثهها و سپس به استخوان فک لطمه میزند.»
تأثیر این معاینات فراتر از بهداشت دهان و دندان است. باکتریهای پریودنتال با التهاب، فشار خون بالا و بیماریهای قلبیعروقی ارتباط دارند.مطالعه ای در تایوآن نشان داد افراد میانسالی که بهطور منظم دندانهای خود را جرمگیری میکردند، کمتر از دیگران دچار خونریزی مغزی و فشار خون بالا میشدند. این اثر محافظتی بهویژه در آقایان درخور توجه بوده و سطح خطر را برای آنها ۵۷ درصد کاهش داده است.
جرم دندان موجب تحلیلرفتن غیرقابل جبران استخوان میشود
مسواک زدن و استفاده از نخدندان حدود ۹۰ درصد از پلاکها را برطرف میکند، اما ۱۰ درصد باقیمانده همچنان به مرور زمان انباشته میشوند. پلاکها با یونهای کلسیم موجود در بزاق ترکیب شده و به جرم تبدیل میشوند؛ لایهای سخت و سمج که به راحتی تمیز نمیشود.
با افزایش جرم، بافت لثه تحت فشار قرار میگیرد و دچار خونریزی و عقبنشینی میشود. این فشار در موارد حاد به استخوان فک منتقل شده و موجب تحلیلرفتن غیرقابل جبران استخوان فک میشود.
یوآن گفت: «استخوان فک نسبت به جرم بسیار حساس است. از اینرو، وقتی احساس کند که دندان در آستانه آلودگی است، تقریباً بلافاصله شروع به تحلیلرفتن میکند که قابل جبران هم نیست.»
او دندانها را به درختی تشبیه میکند که استخوان نقش ریشههای آن را دارد: «وقتی ریشهها از زیر خاک بیرون میزنند، خاک شسته شده و درخت از ریشه جدا میشود. به همین دلیل است که دندانها لق میشوند و میافتند.»
سه مرحله بیماری پریودنتال
یوآن توضیح داد که بیماری پریودنتال سه مرحله دارد که هرکدام با علائم خاص خود همراهند:
- مرحله اولیه: هیچ نشانه مشخصی وجود ندارد و خیلیها نمیدانند به بیماری پریودنتال مبتلا هستند. مراقبت ضعیف از دندانها از جمله استفاده نادرست از مسواک و نخدندان باعث انباشت جرم میشود. جرم بهتدریج به لثه فشار میآورد و ممکن است باعث خونریزی خفیف یا بوی بد دهان شود.
- مرحله میانی: علائم همچنان مختصر هستند. جرم زیر لثهها انباشته میشود. ممکن است بوی بد دهان شدیدتر شود، اما هنوز هیچ دردی احساس نمیشود. بسیاری از بیماران زمانی متوجه میشوند که بیماری به مرحله میانی یا ماقبل حاد میرسد.
- مرحله حاد: سطح آسیب کاملاً آشکار میشود. استخوان آلوئول التهاب پیدا میکند، لثهها عقبنشینی کرده و دندانها شروع به لقشدن یا افتادن میکنند. جرم در این مرحله استخوان را فرسایش میدهد و باعث درد و خونریزی میشود.
بیماری پریودنتال بهطور کامل درمانپذیر نیست، اما راهکارهایی وجود دارد که روند پیشرفت آن را کندتر میکنند.
گزینههای درمانی: از راهکارهای محافظهکارانه تا جراحی
روشهای درمانی بسته به شدت بیماری متفاوت هستند:
- جرمگیری عمیق: پاکسازی زیر لثه. در این فرایند از بیحسی استفاده شده و برای بیمار مسکن یا آنتیبیوتیک تجویز میشود.
- جراحی پریودنتال: لثه باز میشود تا ریشه دندان و استخوان بهطور مستقیم تمیز شوند. درنهایت از پودر استخوان استفاده شده و محل جراحی بخیه میشود.
یوآن افزود که موفقیت این جراحی تضمینی نیست و هزینه و زمان بهبودی قابلتوجهی دارد. از اینرو، معمولاً به بیماران توصیه میشود که مراقب دهان و دندان خود باشند. اگر قادر به انجام این کار نباشید، باز هم جراحی پریودنتال توصیه نمیشود.
دندان افتاده دارید؟ گزینههای خود را بشناسید
اگر دندان افتاده دارید، میتوانید گزینه ایمپلنت یا دندان مصنوعی را در نظر بگیرید. به گفته یوآن، اگر تنها چند دندان افتاده دارید و استخوان فکتان قوی باشد، ایمپلنت گزینه مناسبی خواهد بود. اما اگر تعداد زیادی دندان افتاده دارید و استخوان فکتان برای ایمپلنت مناسب نباشد، باید از دندان مصنوعی تکهای یا کامل استفاده کنید.
- دندان مصنوعی تکهای یا کامل: مناسب افرادی است که چند دندان افتاده دارند یا استخوان فکشان تحلیل رفته است. دندان مصنوعی مقرونبهصرفهتر است، اما توان جویدن را کاهش میدهد.
- ایمپلنت: در شرایط مناسب میتوان از چهار تا شش ایمپلنت استفاده کرد تا دندان مصنوعی کامل در جای خود ثابت بماند و عمل جویدن بهبود یابد.
خانمهای یائسه اغلب دچار پوکی استخوان میشوند؛ عارضهای که استخوانها را ضعیف و شکننده میکند و ممکن است پایداری ایمپلنت را تحت تأثیر بگذارد. مطالعات نشان دادهاند که پوکی استخوان یکی از عوامل اصلی لقشدن ایمپلنت است.
مصرف داروهای پوکی استخوان قبل از جراحی ایمپلنت توصیه نمیشود، زیرا این داروها خطر نکروز استخوان فک یا مرگ بافت استخوانی را افزایش میدهند.
دندانهای عقب را نادیده نگیرید: تهدید پنهان
خیلیها فقط دندانهای افتاده جلویی را جایگزین میکنند و دندانهای عقب را نادیده میگیرند. این امر میتواند به مالاکلوژن یا ناهنجاری دندانی منجر شود که با کجشدن دندانهای مجاور و تغییر فرم صورت همراه است.
مطالعات نشان دادهاند که افتادن دندانهای آسیا با تغییر شکل مفصل گیجگاهیفکی ارتباط دارد. محل دندانهای افتاده جابهجا میشود. از اینرو، تمیز کردن دندانها دشوارتر شده و خطر بیماری پریودنتال افزایش مییابد.
یوآن افزود که خیلیها از مراجعه به دندانپزشک واهمه دارند، اما فناوری مدرن همهچیز را تغییر داده است. دستگاههای جرمگیر بدون درد، شدت ناراحتی را به حداقل میرسانند و دندانپزشکان کودک با بازی و آواز خواندن به آنها کمک میکنند آرامش خود را حفظ کنند تا به معاینات دندانپزشکی خو بگیرند و عادتهای مربوط به دهان و دندان را بهبود بخشند.
یوآن گفت: «مراقبت از دهان و دندان در حفظ دندانها خلاصه نمیشود. این عادت با محافظت از استخوانها و کل بدن گره خورده است.»
۲۳۳۲۱۷
