گروه تاریخ یولن ـ امین رحیمی: بازگشت آزادگان و آن‌همه خبرهای خوش و آن‌همه دیدارها پس از سال‌ها و آن چراغانی کوچه‌ها آخرین نوستالژی مهم دهه ۶۰ بود و شیرین‌تر از شیرین؛ جشن ملی بود برای خودش. از ۲۶ مرداد ۱۳۶۹ در چند مرحله مبادله بزرگ میان ایران و عراق انجام شد و آخرین مرحله اواخر اسفندماه همان سال بود و در مجموع حدود ۳۸ هزار ایرانی به وطن بازگشتند و پنجشنبه ساعت ۶ و ۳۲ دقیقه و ۴ ثانیه، تحویل سال جدید را کنار خانواده بودند.
آنچه ماجرا را شور‌انگیزتر می‌کند، اینکه از آزادگان ایرانی نام حدود ۱۸ هزار نفر در اردوگاه‌های عراق ثبت شده بود و حدود ۲۰ هزار نفر در عراق نام و نشانی نداشتند و در ایران مفقودالاثر محسوب می‌شدند؛ خداوند از غیب بیرون آورده بود یوسف‌ها را و عیدی داده بود به ایرانی‌ها.
شیرینی و هفت‌سین نوروزی در اردوگاه‌های بعثی!
آزادگان ایرانی خودشان تعریف کردند که در روزهای بازگشت به وطن، شرایط برایشان این‌طوری بود: «سعی کرده بودیم به محیط اردوگاه عادت کنیم و به خودمان بقبولانیم که قرار است اینجا از دنیا برویم. حتی بعد از اعلام آتش‌بس هم تقریبا هر روز به هر دلیلی کتک می‌خوردیم. زمانی‌که زمزمه‌هایی مبنی بر تبادل افراد شنیدیم، نیم‌نگاهی به آن‌سوی نرده‌ها و سیم‌خاردارها داشتیم. وقتی این موضوع به‌طور قطعی از سوی عراقی‌ها اعلام شد، دیگر در پوست خودمان نمی‌گنجیدیم و دقیقا یک هفته آخر تا زمان تبادل، از خوشحالی هیچکدام‌مان نخوابیدیم».
وقتی هم که رسیدند، چقدر بوسیدند خاک وطن را و چقدر و چقدر؛ که سیر نمی‌شود ایرانی از خاک وطنش.
آزادگان ایرانی که بازمی‌گشتند از شوق، بازگشت به وطن را به گفته خودشان تا مدت‌ها باورشان نمی‌شد. پیش از نوروز همه فامیل را دیده بودند و همه شتافته بودند برای دیدنشان، اما نوروز دیدارها را تازه کرد.
جالب اینکه پیش از آن هم نوروز داشتند برای خودشان در اردوگاه‌های رژیم بعثی و خودشان تعریف کردند که: «یکی از کارهایی که در تدارک جشن‌ها انجام می‌شد، تهیه شیرینی بود که نیاز به آرد داشت و آنجا آرد در اختیار نداشتیم و برای تهیه آرد مورد نیاز، از نان‌هایی که به ما می‌دادند خمیر داخل آنها را جدا کرده، نگهداری و خشک می‌کردیم و خرد می‌کردیم، بعد سرخ می‌کردیم و افرادی که مهارت داشتند با آن شیرینی یا حلوا برای جشن‌ها تهیه می‌کردند». و باز تعریف کردند از هفت‌سین‌های نوروزی در اردوگاه‌های بعثی: «یکی از مراسم شادی که برگزار می‌کردیم، مراسم عید نوروز بود که البته برای تهیه سفره هفت‌سین از هر چیزی که می‌شد، استفاده می‌کردیم؛ مثل سوزن، سرنگ و… که گاهی همان‌ها هم مخفیانه نگهداری می‌شد».
صبح روشن ایران
نوروز سال ۱۳۷۰ شمسی پیام نوروزی آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب هم دل‌ها را شاد کرد دوباره و طلیعه‌ای شد بر جشن نوروز یوسف‌ها و نوید داد صبح روشن را: «عید سعید نوروز را… به همه هم‌میهنان عزیز، به خصوص به خانواده‌های معظم شهدای عزیز، همچنین به جانبازان عزیز و خانواده‌هایشان و به آزادگان عزیزمان، تبریک عرض می‌کنم.
بحمدالله خدای متعال بر ما منت نهاد و با بازگشت آزادگان به آغوش خانواده‌هایشان به ملت عظیم‌الشأن ایران عیدی داد. از خدای متعال متضرعانه درخواست می‌کنیم که بقیه این عزیزان را که هنوز در زندان‌های عراق هستند به سلامت به میهن برگرداند و دل بقیه خانواده‌ها را هم با خبر خوشی از عزیزانشان شاد کند و جانبازان عزیز ما را هم به سلامت و عافیت برساند…
ما صبح روشنی را مشاهده می‌کنیم. احساس می‌کنیم که ملت ایران ان‌شاءالله به سمت پیشرفت در حرکتند. استقلال، آزادگی و مردانگی این ملت، شجاعتی که در همه صحنه‌ها از خود نشان داد و می‌دهد، برخوردار بودن از مسئولان خوب و دولتمردان مخلص و دلسوز و انقلابی و علاقه‌مند، همه را ناشی از عمق رشد و بالندگی این ملت عزیز ـ که نتیجه تاریخ پُربار اوست ـ می‌دانیم…
با دولت و با مسئولان، همچنان که تاکنون بوده‌اید، همدل باشید و کمک کنید. همه در یک سنگر قرار دارید و دشمن در مقابل شماست».
انتهای پیام/
