به گزارش یولن، مایکل شومان در مجله آتلانیتک با عنوان؛««نیکسون معکوس» چیست و آیا ترامپ می‌تواند از پس آن برآید؟ایجاد تفرقه در میان دشمنان آمریکا به این آسانی‌ها هم نیست!» نوشت:
در اوایل دهه ۱۹۷۰، رئیس جمهور ریچارد نیکسون با نزدیک کردن چین کمونیست به ایالات متحده، تاریخ‌ساز شد و در رقابت جنگ سرد با اتحاد جماهیر شوروی به واشنگتن برتری داد. نیم قرن بعد، به نظر می‌رسد رئیس جمهور دونالد ترامپ در حال بررسی مانور دیپلماتیک مشابهی است، اما به صورت معکوس: نزدیک کردن روسیه به ایالات متحده تا به واشنگتن در رقابت ژئوپلیتیکی با چین کمونیست برتری دهد.
اگر ترامپ این کار را انجام می‌داد، او نیز مسیر تاریخ را تغییر می‌داد – چین را منزوی می‌کرد، امنیت اروپا را تضمین می‌کرد و برتری جهانی آمریکا را تثبیت می‌کرد. اما این طرح – که در محافل سیاست خارجی به عنوان «نیکسون معکوس» شناخته می‌شود – به راحتی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.
در ظاهر، تلاش برای جدا کردن روسیه از چین منطق خاصی دارد. این دو کشور در سال‌های اخیر همکاری‌ای را ایجاد کرده‌اند که می‌تواند تهدیدی جدی برای منافع ایالات متحده باشد – حمایت پکن از حمله مسکو به اوکراین نمونه‌ای از این امر است. ترامپ در مصاحبه‌ای در ماه اکتبر با استناد به یکی از اساتید دانشگاه خود گفت: «چیزی که هرگز نمی‌خواهید اتفاق بیفتد این است که هرگز نمی‌خواهید روسیه و چین متحد شوند. من باید آنها را از هم جدا کنم و فکر می‌کنم می‌توانم این کار را انجام دهم.»
این ضرورت می‌تواند توضیح دهد که چرا دولت ترامپ به دنبال ایجاد روابط حسنه با روسیه بوده است. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، اظهار داشته است که در غیر این صورت، روسیه ممکن است مطیع چین شود. او در مصاحبه‌ای در ماه فوریه گفت: «اگر روسیه در درازمدت به یک شریک دائمی کوچک برای چین تبدیل شود، خب، حالا شما در مورد دو قدرت هسته‌ای صحبت می‌کنید که علیه ایالات متحده متحد شده‌اند.» او ادامه داد: «رهبران روسیه می‌توانند مجبور شوند هر کاری را که چین می‌گوید به دلیل وابستگی‌شان به آنها انجام دهند، انجام دهند. من فکر نمی‌کنم این نتیجه خوبی برای روسیه باشد و نتیجه خوبی برای آمریکا یا اروپا یا جهان نیست.»
مقامات چینی علناً احتمال از دست دادن روسیه به ترامپ را رد کرده‌اند. وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، ایده معکوس نیکسون را «ذهنیت منسوخ جنگ سرد» نامید و تأکید کرد که روابط بین پکن و مسکو «به محکمی و تزلزل‌ناپذیری کوه‌ها» است. با این حال، این واقعیت که او احساس نیاز به پرداختن به این احتمال را داشت، ممکن است تا حدی ناامنی را آشکار کند. کمتر از دو هفته پس از گفتگوی تلفنی ترامپ و ولادیمیر پوتین در ماه فوریه، شی جین پینگ، رهبر چین، گفتگوی خود را با رئیس جمهور روسیه انجام داد و طبق خلاصه نظرات او که توسط وزارت امور خارجه چین منتشر شده است، تأکید کرد که «دو کشور ما دوستان واقعی هستند» که همکاری آنها «ارزش استراتژیک منحصر به فردی» دارد.
وظیفه نیکسون در دهه 70 از برخی جهات آسان‌تر از وعده‌های معکوس نیکسون امروز بود. رهبران چینی که نیکسون به آنها ابراز علاقه کرد، قبلاً از شوروی جدا شده بودند و آنها را به عنوان یک تهدید تلقی می‌کردند. اکنون چین و روسیه از دهه‌ها پیش به هم نزدیک‌تر شده‌اند و پوتین تمایل زیادی برای تغییر این وضعیت نشان نداده است. در اوایل ماه مه، پوتین میزبان شی جین پینگ در جشن روز پیروزی جنگ جهانی دوم در مسکو بود و رهبر چین را «دوست عزیز» خود نامید. پوتین اشتیاق زیادی برای توافق با ترامپ برای پایان دادن به جنگ در اوکراین نشان نداده است (جی. دی. ونس، معاون رئیس جمهور، اوایل این ماه شکایت کرد که روس‌ها «بیش از حد درخواست می‌کنند»).
دولت ترامپ ممکن است عمق پیوند بین دشمنان آمریکا را به طور کامل درک نکند. ترامپ در مصاحبه اکتبر خود ابراز عقیده کرد که روسیه و چین عمدتاً در نتیجه سیاست‌های نادرست ایالات متحده، به ویژه سیاست‌های رئیس جمهور جو بایدن، به هم نزدیک شده‌اند. ترامپ به احتمال زیاد به موضع سختگیرانه واشنگتن در مورد اوکراین، از جمله تحریم‌ها علیه روسیه، اشاره می‌کرد که مسلماً باعث شد مسکو به دنبال حمایت و تخفیف از چین باشد. ترامپ گفت: «ما آنها را متحد کردیم. بایدن آنها را متحد کرد. حماقت کاری که آنها انجام داده‌اند.»
اما تمرکز بر اوکراین، منافع سیاسی، اقتصادی و استراتژیک مشترک پوتین و شی جین پینگ را نادیده می‌گیرد – که مهمترین آنها انزجار متقابل از ایالات متحده است. الکساندر گابویف، مدیر مرکز اوراسیای روسیه در موسسه کارنگی، در تحلیلی در ماه دسامبر استدلال کرد: «بی‌اعتمادی مشترک آنها به واشنگتن و امیدشان به قدرتمندتر شدن در یک نظم چندقطبی نوظهور – به قیمت تضعیف ایالات متحده – احتمالاً پایه و اساس محکمی را برای حفظ ثبات و رشد همکاری چین و روسیه فراهم می‌کند.»
سپس پیوندهای اقتصادی وجود دارد. در این مرحله، پوتین حتی اگر بخواهد هم ممکن است نتواند از چین جدا شود. به گفته گابویف، چین اکنون 30 درصد از صادرات روسیه را خریداری می‌کند؛ 40 درصد از واردات روسیه از چین است. چین اکنون نفت بیشتری از روسیه نسبت به هر کشور دیگری می‌خرد. حتی اگر ایالات متحده به عنوان بخشی از حل و فصل جنگ اوکراین، تحریم‌ها را لغو کند، این ترتیبات ممکن است تغییر نکند. محققان مایکل مک‌فال و ایوان مدیروس در مقاله‌ای در ماه آوریل استدلال کردند: «پوتین دلیلی ندارد که از حمایت گسترده، ملموس و قابل اعتماد چین از اقتصاد غیرنظامی و صنعت دفاعی روسیه در ازای روابطی با واشنگتن که ممکن است پس از پایان دوره ترامپ دوام نیاورد، دست بکشد.»
اگر ترامپ و شی برای جلب توجه پوتین رقابت کنند، رهبر روسیه می‌تواند ایالات متحده و چین را به نفع خود به بازی بگیرد. بانی گلیزر، مدیر عامل برنامه هند و اقیانوسیه صندوق مارشال آلمان، به من گفت: «روسیه می‌تواند در رابطه مثلثی بین ایالات متحده، چین و روسیه، نقش محوری را ایفا کند.» به این معنی که مسکو روابط بهتری با پکن و واشنگتن نسبت به روابط هر یک از آنها با دیگری خواهد داشت.
یک نیکسون معکوس موفق می‌تواند به نفع ایالات متحده باشد. اما این یک احتمال بعید است و شکست به معنای شکستن اتحاد آمریکا با اروپا بدون جدا شدن روسیه از چین است. روسیه با زرادخانه هسته‌ای بزرگ خود، همچنان تهدیدی برای امنیت جهانی خواهد بود و با قرار دادن پوتین در موقعیت محوری، ترامپ هم او و هم شی را برای افزایش فشار بر ایالات متحده تقویت و جسورتر خواهد کرد.
315 315
