رسول سلیمی: اگرچه تصور نمی‌شد اسرائیل تا پایان عید مذهبی پسح یهودی‌ها به ایران حمله کند؛ اما گمانه‌زنی‌ها از دلیل صداهای انفجار در شهرهای اصفهان و تبریز حکایت از ورود اجسام مشکوک به محدوده فضایی اماکن حساس و حیاتی کشور دارد. موضوعی که بلافاصله به سرفصل نخست رسانه‌های غربی تبدیل شد و انگشت اتهام، مقامات اسرائیلی را در نخستین گام نشانه رفت. حمله‌ای که در صورت صحت کنشگری اسرائیل در آن، دور از انتظار نبود و بعد از عملیات وعده صادق ایران علیه اسرائیل که در پاسخ به حمله موشکی به سفارت ایران در دمشق انجام شده بود، این پیش‌بینی در نیروهای مسلح ایران وجود داشت که اسرائیل حمله‌ای «محدود» علیه ایران ساماندهی کند تا بتواند اندکی از فشار افکار عمومی داخل اسرائیل رها شود. در چنین زمینه‌ای، به بررسی وقایع روز جمعه می‌پردازیم.
بامداد جمعه ۳۱ فروردین کاربران شبکه‌های اجتماعی خبر از شنیدن صدایی شبیه انفجار در شهر اصفهان دادند. خبرگزاری تسنیم با انتشار این خبر که «برخی منابع محلی از شنیده‌شدن صدای انفجار در شهر قهجاورستان در شمال شرق اصفهان خبر می‌دهند» به نقل از الجزیره و از قول مقامات امریکایی مدعی گزارش‌هایی از حمله اسرائیل به برخی نقاط در ایران شد».
در همین راستا خبرگزاری ایرنا اعلام کرد «سیستم ضدهوایی پایگاه شکاری اصفهان حوالی ساعت ۴ بامداد فعال شده است».
موضوعی که در ادامه فارس به منابع خبری اذعان کرد «صدای ۳ انفجار در حوالی پایگاه شکاری ارتش در شمال غرب اصفهان شنیده شده و گفته شده رادار ارتش از اهداف احتمالی حمله بوده است» خبرگزاری صداوسیما نیز با تایید شنیده‌شدن صدا در شرق اصفهان اعلام کرد منشأ صدا ناشی از شلیک پدافند هوایی بود.
در همین حال، خبرگزاری ایرنا با انتشار گزارش‌های تایید شده‌ای از شلیک پدافند هوایی اصفهان توضیح داد «تصاویر ثبت شده توسط کاربران (شبکه‌های اجتماعی) حکایت از فعالیت توپ‌های پدافندی در برخی از نقاط کشور داشته که به‌عنوان سامانه‌های دفاع نقطه‌ای در برابر تهدیدات در ارتفاع بسیار کم، عمل می‌کنند و فعالیت آنها در وضعیت هوشیاری صددرصدی کاملاً طبیعی است.» تسنیم نیز با تایید ایرنا نوشت «این موضوع به دلیل حساسیت بالای پدافند به‌خاطر وضعیت فعلی و در اثر «احتمال» رویت برخی اشیا مشکوک بوده است.» موضوعی که بلافاصله به لغو پروازهای داخلی منتهی شد و ایسنا نوشت «سازمان هواپیمایی، پروازها در برخی فرودگاه‌های کشور را به طور موقت لغو کرد»
چه آنکه ارشد نظامی ارتش در استان اصفهان نیز در گفتگو با صداوسیما اعلام کرد «در آسمان اصفهان اشیای مشکوکی مشاهده شد که پدافند، به سمت این اشیا ِمشکوک شلیک کرد» موضوعی که در ادامه فرمانده ارتش با تایید آن خبر داد این حادثه «هیچ خسارتی در پی نداشته» و «این صدا مربوط به شلیک پدافند هوایی اصفهان به اشیا مشکوک بود» در همین راستا خبرنگار المیادین نیز گزارش داد اطلاعاتی مبنی بر رهگیری ۵ هدف از سوی پدافند هوایی در آسمان اصفهان منتشر شده است.
خبر حمله به تأسیسات هسته‌ای و مراکز مجاور مجمع هسته‌ای اصفهان از دیگر اخبار منتشر شده در رسانه‌های اسرائیلی بود که خبرگزاری تسنیم به نقل از منابع موثق گزارش داد که «تأسیسات هسته‌ای در استان اصفهان در امنیت کامل است و گزارش برخی رسانه‌های خارجی درباره حادثه در این تأسیسات نادرست است». پیش‌تر شبکه خبری ای بی سی یک، به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی گفته بود که «اسرائیل یک سامانه راداری پدافند هوایی را در نزدیکی اصفهان هدف قرار داده است که از تأسیسات هسته‌ای نطنز محافظت می‌کند.»
تبریز دیگر شهری بود که در همان ساعتی که مردم اصفهان صدای انفجار را شنیده بودند، اخبار مرتبط با صدای انفجار در این شهر در شبکه‌های اجتماعی خبرساز شد. ایرنا درباره صدای انفجار در تبریز گزارش داد که «در پی شنیده‌شدن صدای انفجار در غرب تبریز و حوالی منطقه‌ای بنام وادی رحمت، مشخص شد، پدافند هوایی تبریز در پی مشاهده شی مشکوک شلیک کرده است.»
هم‌زمان با ایران، منبعی در وزارت دفاع سوریه به خبرگزاری رسمی سوریه «سانا» گفته بود که حمله‌ای حدود ساعت ۲:۵۵ بامداد به محل استقرار سامانه‌های پدافندی سوریه انجام شده است. هنوز خبری از این حمله که قبل از شنیدن صدای انفجار اصفهان انجام شده، منتشر نشده است.
در موج بعدی اخبار منتشر شده، برخی رسانه‌ها مدعی وقوع انفجارهایی در عراق شدند و گمانه‌زنی‌ها در رسانه‌های خارجی از هدف قرارگرفتن پایگاه برخی گروه‌های شیعه در عراق حکایت داشت. برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی گزارش داده بودند که صدای انفجارهایی در استان سویدا در جنوب سوریه و در نزدیکی بغداد و استان بابل عراق هم شنیده شده است. منشأ این اخبار از آنجا سرچشمه می‌گرفت که انتشار تصاویری از بقایایی از مخزن سوخت یک موشک در عراق، به گمانه‌زنی‌ها دامن زد. اما در ادامه وزارت کشور عراق وقوع انفجارهایی در بغداد و سایر شهرهای این کشور را، به‌عنوان بخشی از «حمله دیشب منتسب اسرائیل به ایران»، تکذیب کرد.
از سوی دیگر علاوه بر ویدئوهای منتشر شده در رسانه‌های داخلی، شبکه سی‌ان‌ان در خبری اختصاصی نوشت که تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که پایگاه هوایی که ادعا می‌شد هدف حمله اسرائیل بوده سالم به نظر می‌رسد. تصاویر منتشر در شبکه سی‌ان‌ان نشان داد که جنگنده‌های اف ۱۴ ایرانی که در گذشته در این پایگاه هوایی مستقر بوده‌اند، در حال حاضر در آن مستقر نیستند. تصاویر ماهواره‌ای آرشیوی دیگری که توسط سی‌ان‌ان بررسی شده نشان می‌دهد که آن این جنگنده‌ها مدتی است که در این پایگاه حضور نداشته‌اند.
اخبار انفجارهای روز جمعه در حالی منتشر می‌شد که سکوت مقامات اسرائیلی و امریکایی فصل مشترک سیاست دو کشور در مواجهه با اخبار شنیده‌شدن صدای انفجار در اصفهان و تبریز است. البته آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا تنها مقام اروپایی است که گفته اسرائیل در «آخرین لحظه» آمریکا را از حمله پهپادی به جمهوری اسلامی آگاه کرده و با این اظهارنظر، ضمن تایید حمله اسرائیل به ایران در روز جمعه، مسئولیت حمله را متوجه اسرائیل کرده است.
موضوعی که به نظر می‌رسد با سکوت وزیر خارجه امریکا در نشست خبری روز گذشته تلاش امریکایی‌ها برای دورماندن از تنش‌های میان ایران و اسرائیل ادامه دارد. رویترز نیز به نقل از یک دیپلمات غربی گزارش داد کشورهای غربی در روزهای گذشته به‌واسطه ترکیه پیام‌هایی را با تأکید بر کاهش تنش‌ها در منطقه به جمهوری اسلامی ایران ارسال کرده‌اند. در همین حال، دبیرکل ناتو نیز در پی حمله اسرائیل به ایران در مورد خطر بروز جنگی تازه در خاورمیانه هشدار داد. هم‌زمان اعضای گروه ۷ نیز از طرف‌های درگیر خواستند تا از “تشدید بیشتر” تنش‌ها اجتناب کنند.
در همین راستا یورونیوز هم گزارش داده نظرسنجی‌ها در اسرائیل حاکی از آن است که تمایل قاطعی برای تلافی وجود ندارد. بر اساس تازه‌ترین نظرسنجی در روز پنج‌شنبه، ۴۸ درصد از اسرائیلی‌ها موافق پاسخ به ایران هستند حتی اگر به معنای گسترش درگیری باشد، حال‌آنکه ۵۲ درصد ترجیح می‌دهند پاسخی داده نشود.
تنش‌ها در خاورمیانه در حال در فرازوفرود قرار گرفته که اسرائیل آماده ورود به شهر رفح می‌شود. موضوعی که تا قبل از حمله به سفارت ایران در دمشق به خط‌قرمز امریکا و اروپایی‌ها تبدیل شده بود؛ اما به نظر می‌رسد حالا اسرائیل آماده ورود شهری می‌شود که پیش‌تر اتحاد کشورها برای عدم ورود اسرائیل به آن مستحکم‌تر بود.
۳۱۱۲۱۳
