نیلوفر مولایی: در چند روز گذشته، هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان، در نشست خبری خود با اصحاب رسانه درباره همزمانی انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات مجلس گفت: «هم بنده و هم سایر مسئولان پیش‌تر در این باره صحبت‌هایی داشته‌ایم، اما واقعیت این است که اکنون برای پرداختن به این موضوعات هنوز زود است. با این حال، در زمان خود موضوع قابل بررسی خواهد بود.»
اما آیا فضای سیاسی کشور آمادگی برپایی انتخابات ریاست جمهوری و مجلس را به صورت همزمان دارد؟ علی شکوری راد، دبیرکل سابق حزب اتحاد ملت و فعال سیاسی اصلاح طلب در گفت و گویی با خبرگزاری یولن، درباره این موضوع بیان کرد: «این کار به لحاظ قانونی با مشکل مواجه خواهد شد مگر آنکه به‌عنوان یک معضل نظام تشخیص داده شود. در آن صورت، رهبری می‌تواند پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام، تصمیم بگیرد که زمان انتخابات تغییر کند.»
مشروح گفت و گوی علی شکوری راد، دبیرکل سابق حزب اتحاد ملت را در ادامه بخوانید؛
*******
* آقای شکوری راد! سخنگوی شورای نگهبان اخیرا گفتند که برگزاری همزمان انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری قابل بررسی است. آیا فضای سیاسی کشور به‌گونه‌ای هست که اجرای همزمان این دو انتخابات از لحاظ قانونی ممکن باشد؟
به لحاظ قانونی تا جایی که من اطلاع دارم، در قانون اساسی تکلیف زمانی انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری روشن شده است. انتخابات مجلس خبرگان در قانون اساسی به عهده خودشان گذاشته شده و انتخابات شوراها هم در اختیار مجلس قرار گرفته است. بنابراین، دخل و تصرف در زمان انجام انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری، پیش‌بینی نشده است. یعنی حتی مجلس هم نمی‌تواند دخالتی کند تا پس از آن شورای نگهبان به موضوع ورود کند.
بنابراین، این کار به لحاظ قانونی با مشکل مواجه خواهد شد مگر آنکه به‌عنوان یک معضل نظام تشخیص داده شود. در آن صورت، رهبری می‌تواند پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام، تصمیم بگیرد که زمان انتخابات تغییر کند. اما تشخیص معضل نظام هم خودش یک فرایند دارد. این موضوع در حوزه اختیارات شورای نگهبان نیست.
* مجلس می‌تواند طرحی را درباره تغییر زمان انتخابات داشته باشد؟
خیر نمی‌تواند. انتخابات مجلس هر ۴ سال یکبار انجام می‌شود و قابل جابجایی نیست. اما انتخابات ریاست‌جمهوری در شرایط خاص، مثل فوت، عزل یا استعفای رئیس‌جمهور، خود به‌خود جابه‌جا می‌شود و طبق قانون باید ظرف ۵۰ روز انتخابات ریاست‌جمهوری جدید برگزار شود و سپس باید ۴ سال بگذرد که انتخابات بعدی برگزار شود.
* چقدر برگزاری همزمان انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری می‌تواند برای دولتی که قرار است در آینده روی کار بیاید، یک فرصت یا تهدید باشد؟
الان با شرایطی که پیش آمده، انتخابات ریاست‌جمهوری در تیرماه و انتخابات مجلس در اسفندماه برگزار شده است؛ اگرکه بخواهند انتخابات ریاست‌جمهوری را با فاصله زمانی نسبت به شروع دوره کاری رئیس‌جمهور برگزار کنند ممکن است به لحاظ قانونی قابل بررسی باشد. مثلا انتخابات ریاست جمهوری باید ۴ ماه قبل از شروع به کار رئیس جمهوری برگزار شود و نمی دانم قانون اجازه خواهد داد یا خیر.
* فارغ از مباحث قانونی، این موضوع چقدر می‌تواند روی همکاری یا ایجاد چالش میان دولت و مجلس سایه بی‌اندازد؟
انتخابات در ایران با دنیا متفاوت است. یعنی در ایران، قبل از آنکه مردم تصمیم به انتخاب بگیرند، شورای نگهبان با تصمیم در مورد صلاحیت یا عدم صلاحیت نامزدها دامنه انتخاب را تعیین می‌کند. بنابراین، اساساً موضوعی که شما مطرح کردید در انتخابات ایران بلاموضوع است.
* ممکن است باعث شود که فعالان سیاسی در ایران به سمت برنامه ریزی برای انتخابات بروند؟
تا زمانی که انتخابات با این فیلتر شورای نگهبان برگزار می‌شود، شما نباید حرف از انتخاب مردم بزنید. نه این مجلسی که بر سرکار است، انتخاب مردم است و نه رئیس‌جمهور انتخاب اصلی مردم است. با توجه به فیلتر شورای نگهبان و میزان مشارکت حداقلی در انتخابات، و با دو مرحله‌ای شدن انتخابات باید فقط از بین منتخبین شورای نگهبان، انتخاب کنند.
۲۷۲۱۵
