به گزارش خبرگزاری یولن، پراید که روزگاری به عنوان «ماشین طبقه متوسط» شناخته می‌شد، امروز برای کارگران و حتی کارمندان ایرانی به کالایی دور از دسترس تبدیل شده است. پرسشی ساده اما تلخ ذهن بسیاری را مشغول کرده است: با درآمد مصوب، یک کارگر یا کارمند ایرانی چه مدت باید کار کند تا بتواند پراید بخرد؟
بر اساس مصوبه شورای عالی کار، حداقل حقوق پایه کارگران در سال ۱۴۰۴ حدود ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان است و با مزایایی مانند حق مسکن ۹۰۰ هزار تومانی و بن خواروبار ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی، دریافتی ماهانه یک کارگر مجرد به حدود ۱۳ تا ۱۴ میلیون تومان می‌رسد. با این حال، بخش بزرگی از این مبلغ صرف اجاره، خوراک، کرایه رفت‌وآمد و قبوض می‌شود و عملاً پس‌اندازی باقی نمی‌ماند.
در بخش کارمندی نیز حقوق پایه دولت حدود ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است و با مزایا و اضافه‌کار متوسط دریافتی به حدود ۲۰ میلیون می‌رسد. با فرض پس‌انداز ماهانه ۲ تا ۳ میلیون تومان، حتی کارمندان نیز توان خرید خودروهای داخلی را در کوتاه‌مدت ندارند. این وضعیت نشان می‌دهد خودرو دیگر صرفاً وسیله نقلیه نیست، بلکه شاخصی از قدرت خرید و فاصله طبقاتی است.
قیمت خودروها در بازار فاصله‌ای نجومی با درآمد مردم دارد. پراید بین ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان، سایپا ۱۵۱ حدود ۴۶۶ تا ۵۰۳ میلیون تومان، ساینا اس حدود ۵۴۵ میلیون تومان، کوییک GXL حدود ۵۳۰ میلیون تومان، رانا پلاس ۸۵۰ میلیون تومان، تارا دستی V۱ بیش از ۱.۰۶۳ میلیارد تومان و تارا اتوماتیک V۴ حدود ۱.۲۸۰ میلیارد تومان معامله می‌شود.
با توجه به این ارقام، خرید پراید با حقوق کارگر حدود ۴۶ ماه و با حقوق کارمند ۲۴ ماه طول می‌کشد. سایر خودروها مانند ساینا، کوییک و رانا نیازمند ۵۰ تا ۸۲ ماه حقوق کارگر و ۲۶ تا ۴۳ ماه حقوق کارمند است. خودروهای گران‌تر مانند تارا دستی و اتوماتیک برای کارگران ۱۰۲ تا ۱۲۳ ماه و برای کارمندان ۵۳ تا ۶۴ ماه پس‌انداز می‌طلبد. این اعداد نشان می‌دهند حتی خودروهای ساده برای کارگران هدفی بلندمدت و دور از دسترس هستند.
شهروندان نیز این فاصله را به وضوح حس می‌کنند. یکی از کارگران می‌گوید: «پرایدی که روزی مسخره می‌کردیم، حالا حکم لکسوس را دارد.» نرگس، کارمند یک شرکت خصوصی، می‌گوید: «با درآمد ۲۵ میلیون ماهانه، اجاره و زندگی همه پول را می‌بلعد و پس‌انداز برای ماشین فقط یک شوخی است.» یک معلم هم افزود: «با دو فرزند و اجاره نصف حقوق، خرید خودرو شبیه یک جوک تلخ است.»
مقایسه تاریخی نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۰، پراید ۱۰ میلیون تومان بود و با حدود ۳۰ ماه حقوق کارگر قابل خرید. اما امروز، خرید پراید بیش از ۴۳ ماه درآمد نیاز دارد و با لحاظ هزینه‌های زندگی، این زمان به بیش از یک دهه می‌رسد. خودروهای بالاتر برای کارگران حتی ۳۰ تا ۵۰ سال کار مداوم می‌طلبند. برای کارمندان با پس‌انداز عملی، خودروهای ۸۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان نیازمند ۲۰ تا ۳۰ سال پس‌انداز مستمر است.
این وضعیت نشان می‌دهد شکاف درآمد و هزینه زندگی نه تنها یک موضوع اقتصادی، بلکه پیامدهای اجتماعی نیز دارد. بسیاری از خانواده‌ها ناچارند به وسایل نقلیه عمومی یا خودروهای دست دوم روی بیاورند و خرید خودرو برای جوانان و خانواده‌ها به یک چالش استراتژیک تبدیل شده است.
در مجموع، پراید و خودروهای داخلی دیگر کالایی اقتصادی نیستند، بلکه نمونه‌ای ملموس از نابرابری درآمد و قدرت خرید در ایران محسوب می‌شوند.
مشروح این گزارش را با تیتر تورم چگونه خودرو را از دسترس خانوار ایرانی دور کرد؟/ ارزان‌ترین خودروی ایران با چند ماه حقوق برابری می‌کند؟ را بخوانید.
۲۲۳۲۲۴
