همان‌طور که می‌دانید، جمهوری اسلامی ایران همواره نسبت به کشورهای همسایه نگاه ویژه‌ای داشته است. سفر آقای دکتر لاریجانی به عراق و لبنان نیز در چارچوب «سیاست همسایگی» انجام شده است. جمهوری اسلامی ایران منافع سیاسی، امنیتی و اقتصادی مهمی در کشورهای پیرامونی دارد و پیگیری این منافع نیازمند توجه و تعامل مستقیم با این کشورهاست.
یکی از موضوعات مهم در این زمینه، فشارهای اخیر علیه محور مقاومت است. در سال‌های گذشته، رژیم صهیونیستی با هماهنگی ایالات متحده آمریکا تلاش کرده است گروه‌های همسو با محور مقاومت را در چند جبهه تحت فشار قرار دهد. بخشی از این فشارها جنبه سیاسی دارد و هدف آن، تضعیف موقعیت این گروه‌ها در انتخابات‌های ملی است. به‌ویژه با نزدیک‌شدن انتخابات در عراق و شرایط پس از انتخابات در لبنان، مخالفان مقاومت می‌کوشند گروه‌های همسو با آن را به اقلیت برسانند و جایگاه نیروهای همسو با خود را تقویت کنند.
پس از حملات رژیم صهیونیستی به لبنان، تلاش برای تغییر نظام در سوریه، و فشارهای پس از جنگ ۱۲ روزه غزه، بحث «خلع سلاح گروه‌های مقاومت» با جدیت بیشتری مطرح شده است. این موضوع از ابتدا درباره «حشد شعبی» در عراق و همچنین گروه‌های مقاومت در لبنان دنبال شده و اکنون به یکی از پرونده‌های اصلی مخالفان این جریان تبدیل شده است. در لبنان، این بحث حتی به مصوبات دولتی کشیده شده و در عراق نیز در پارلمان پیگیری می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک کشور مستقل، اصولاً در امور داخلی سایر کشورها دخالت مستقیم نمی‌کند، اما در شرایطی که کشورهای دیگر و مخالفان محور مقاومت به‌طور گسترده دخالت می‌کنند، هم‌پیمانان ایران، به‌ویژه در حوزه سیاسی، از تهران انتظار دارند که با حمایت‌های خود بتواند نوعی موازنه میان طرف‌ها ایجاد کرده و روند چانه‌زنی را پیش ببرد.
تداوم وضعیت فعلی و خلع سلاح شیعیان در لبنان یا حشد شعبی در عراق می‌تواند بحران‌های داخلی و منطقه‌ای ایجاد کند که مستقیماً بر امنیت جمهوری اسلامی ایران تأثیر می‌گذارد. لبنان و عراق همسایگان مهم و نزدیک ایران هستند و هرگونه بی‌ثباتی در آنها احتمال سرایت ناامنی به کشور را افزایش می‌دهد. به‌ویژه در لبنان، وابستگی‌های راهبردی به محور مقاومت و خطر اقدام نظامی احتمالی رژیم صهیونیستی، تهدیدی جدی برای امنیت ملی ایران محسوب می‌شود.
از نگاه جمهوری اسلامی، تا زمانی که رژیم صهیونیستی به دنبال ایجاد نظمی جدید در منطقه باشد که در آن خود را در موقعیت برتر ببیند و کشورهای منطقه را تضعیف یا حتی تجزیه کند ( همان‌طور که درباره سوریه، عراق و لبنان مطرح می‌شود ) ایران نیز بر اساس منافع ملی و امنیتی خود، تلاش خواهد کرد وضعیت موجود را تثبیت کرده و از فروپاشی ساختارهای کشورهای منطقه جلوگیری کند.
در همین چارچوب، سفر آقای دکتر لاریجانی را می‌توان اقدامی در جهت کمک به گسترش امنیت واقعی منطقه و تقویت نظم منطقه‌ای مبتنی بر واقعیت‌های میدانی و حضور فعال کشورهای منطقه دانست. تجربه سیاسی آقای لاریجانی نیز نشان می‌دهد که او همواره کوشیده مسائل را از مسیر گفت‌وگو و روندهای سیاسی حل‌وفصل کند و این سفر نیز در راستای همین رویکرد پیگیری می‌شود.
کارشناس مسائل بین الملل
212
