تینا مزدکی_ هواگرد عظیم‌الجثه استراتولانچ راک (Stratolaunch Roc) با طول بال‌هایی بی‌نظیر، یکی از بزرگ‌ترین جت‌های جهان به شمار می‌رود، اما چیزی که این هواپیما را منحصربه‌فرد می‌کند، فقط اندازه‌ی آن نیست. در نگاه اول، این هواپیما شبیه به دو هواپیمای معمولی به‌هم‌چسبیده به نظر می‌رسد. البته که این‌گونه نیست. برای ساخت راک از قطعات یک هواپیمای دیگر استفاده شده است. شرکت استراتولانچ در طراحی راک از قطعات بوئینگ ۷۴۷-۴۰۰ بهره برده و نه‌تنها کابین خلبان و بخش‌های حیاتی برای فرود، بلکه موتورهای آن نیز برگرفته از همین مدل است.
طراحی غیرمعمول راک نتیجه‌ی کاربرد غیرمعمول آن است که در ابتدا برای پرتاب ماهواره‌ها از آسمان (و نه از زمین، به شیوه‌ی سنتی) به فضا در نظر گرفته شده بود. پس از درگذشت پل آلن میلیاردر، بنیان‌گذار این شرکت در سال ۲۰۱۸، استراتولانچ مسیر خود را از پرتاب ماهواره به‌سوی آزمایش هواگردهای هایپرسونیک تغییر داد؛ به‌طوری‌که مشتریان اصلی آن اکنون پیمان‌کاران دفاعی به شمار می‌روند.
حمل ماهواره یا هواگردهای هایپرسونیک به آسمان نیازمند قدرتی عظیم است، و به همین دلیل راک به شش موتور جت ۷۴۷ مجهز شده که در سراسر بال‌هایی به طول ۱۱۷٫۳۵ متر قرار گرفته‌اند. این طراحی باعث می‌شود هواپیما بتواند بار مفیدی تا ۲۲۷ تُن را بین دو بدنه‌ی خود حمل کند. در قسمت جلوی هر دو بدنه، چیزی شبیه به دو کابین خلبان دیده می‌شود، اگرچه تنها یکی از این کابین‌ها واقعاً سرنشین دارد.
چرا تنها یکی از کابین‌های خلبان راک سرنشین دارد؟
سه عضو خدمه‌ی راک همگی در کابین سمت راست (ستاره‌ای یا starboard) مستقر می‌شوند؛ یعنی در سمت راست هواپیما از دیدگاه خلبان. کابین سمت چپ (port) در هنگام پرواز عمدتاً خالی است. تنها تجهیزاتی که در کابین دوم وجود دارد، ژنراتورهایی هستند که برق تولید می‌کنند. شرکت استراتولانچ تصمیم گرفت که هر دو کابین از نظر ظاهری یکسان باشند، زیرا هر دو باید در طول پرواز تحت فشار قرار می‌گرفتند و طراحی آینه‌ای (متقارن) موجب کاهش پیچیدگی در روند توسعه شد.
سه خدمه‌ی حاضر در کابین سمت راست، تنها سرنشینان هواپیما تا هنگام پرتاب هستند. جدیدترین محموله‌ی راک، نمونه‌ی اولیه‌ی هواگرد هایپرسونیک Talon-A۲، بدون سرنشین است. این نمونه‌ی بدون سرنشین تاکنون دو بار، در دسامبر ۲۰۲۴ و مارس ۲۰۲۵، پرتاب شده و در هر دو نوبت به سرعت‌های هایپرسونیک دست یافته است. با این حال، امکان انجام پروازهای هایپرسونیک سرنشین‌دار در آینده نیز وجود دارد؛ چرا که استراتولانچ پیش‌تر اعلام کرده بود انتظار دارد بتواند هواگردهای غیرنظامی هایپرسونیکی را برای حمل سرنشین یا محموله به کار گیرد.
پروازهای هایپرسونیک فوق‌سریع احتمالاً به‌دلیل هزینه و پیچیدگی بالا هرگز در دسترس مسافران عادی قرار نخواهند گرفت، اما با توجه به تداوم علاقه‌ی صنعت دفاعی به این حوزه، انتظار می‌رود راک و طراحی غیرمعمول کابین‌های آن همچنان در سال‌های آینده مورد استفاده قرار گیرد.
منبع: slashgear
۵۸۳۲۳
