غزال زیاری: کوسه‌های سرچکشی بزرگ (Sphyrna mokarran) همان ماهی‌های بزرگ و خنده‌داری که سرشان به شکل مستطیل است، عادت تغذیه‌ای عجیبی دارند. این کوسه‌ها برخلاف اکثر کوسه‌های دیگر که برای پر کردن شکمشان به سراغ شکارهای کوچک و متعدد رفته و از آنها تغذیه می‌کنند، برای تأمین غذایشان به سراغ کوسه‌های دیگر می‌روند.
در واقع می‌توان گفت که رژیم غذایی کوسه‌های سرچکشی اگرچه پرخطر است ولی در صورت موفقیت، پاداش بزرگی در کمینشان خواهد بود.
مثلاً شکار یک کوسه باله‌سیاه (Carcharhinus limbatus) طبیعتا به کوشش و تلاش زیادی نیاز خواهد داشت؛ اما اگر عملیات شکار آنها موفقیت‌آمیز باشد، کوسه سرچکشی یک وعده غذای پرانرژی میل خواهد کرد که می‌تواند تا چندین روز او را سیر نگاه دارد. با وجودی که دانشمندان پیش از این هم این رفتار شکار کوسه‌ها را مستند کرده بودند، اما هنوز هم در مورد میزان انرژی کسب شده بعد از چنین شکار نابی اطمینان کافی نداشتند و از همین رو و برای بررسی این موضوع، تیمی بین‌المللی از پژوهشگران چند کوسه سرچکشی را به دستگاه‌هایی که قادر به ثبت سرعت، سونار و داده‌های ویدئویی بود، مجهز کردند تا بتوانند اطلاعات دقیقی در این راستا کسب کنند.
یک وعده برای سه هفته!
پژوهشگران در مقاله اخیرشان در این باره نوشتند: «ما موفق شدیم تا حسگرهای زیستی (سرعت، ویدیو، سونار) را بر روی کوسه‌های سرچکشی بزرگ نصب کنیم تا بدین ترتیب بتوانیم نرخ سوخت‌وساز آنها در شنا و نرخ برخورد با طعمه را تخمین بزنیم و در ادامه به مدل سازی منافع تغذیه‌ای شکار طعمه‌های بزرگی مثل کوسه‌ها در برابر طعمه‌های کوچک‌تر مثل ماهی‌های کوچک‌تر بپردازیم.»
به زبان ساده، محققان با استفاده از داده‌ها برای ساخت مدل‌های رایانه‌ای وارد عمل شدند تا بدین ترتیب هزینه‌ـ‌فایده انرژی روش‌های مختلف شکار را مقایسه کنند.
این روش نشان داد که یک کوسه سرچکشی ۱۱۳ کیلوگرمی برای تأمین نیاز انرژی‌اش، در صورت خوردن تنها یک کوسه باله‌سیاه ۲۵ کیلوگرمی، هر سه هفته یک‌بار به غذا نیاز خواهد داشت و جالب تر اینجاست که در مواقع کمبود، حتی خوردن یک کوسه باله‌سیاه می‌تواند یک کوسه سرچکشی را تا دو ماه زنده نگه دارد. از سوی دیگر، همین کوسه باید هر روز انرژی زیادی را صرف شکار یکی دو ماهی ۱ کیلوگرمی کند تا زنده بماند.
بنابراین، به نظر می‌رسد که کوسه‌های سرچکشی با هوشمندی تمام و با شکار طعمه‌های بزرگ، در زمان و انرژی‌شان صرفه‌جویی زیادی خواهند کرد.
یانیس پاپاستاماتیو، بوم‌شناس رفتاری کوسه‌ها در دانشگاه بین‌المللی فلوریدا، در این رابطه گفت: «حیوانات باید تصمیمات دقیقی درباره چگونگی و چیستی شکارشان بگیرند. آیا باید به سراغ طعمه‌های بزرگ با انرژی بیشتر ولی سخت‌تر بروند؟ یا هر طعمه‌ای که سر راهشان قرار می‌گیرد را شکار کنند؟»
آرین اسپنسر، نویسنده اصلی این مطالعه و بوم‌شناس دریایی و مروج علمی بنیاد مناطق حفاظت‌شده دریایی ملی آمریکا هم در این باره گفت: «برای اینکه بتوانیم از گونه‌های در معرض انقراضی مثل کوسه‌های سرچکشی بزرگ محافظت کنیم، باید زیست‌شناسی پایه و نحوه تعامل آنها با محیطشان را بفهمیم. ادامه دادن مطالعات درباره این سؤالات و ابهامات بزرگ، به‌ویژه در مواجهه با اقیانوس در حال تغییر، اهمیت زیادی دارد.»
منبع: popsci
۲۲۷۲۲۷
