به گزارش یولن، یک استاد دانشگاه با اشاره به اینکه پس از ماهها کمبود بارش در بسیاری از نقاط کشور، هشدار وقوع بارشهای شدید در هفته پایانی آذر ۱۴۰۴ نگرانیها درباره خطر سیلاب را افزایش داده است، میگوید: ترکیب تغییر اقلیم، خشکسالیهای درازمدت، بارشهای ناگهانی و مداخلات انسانی، ریسک سیلاب را در مناطق شهری و حوضههای آبریز کشور بهطور جدی افزایش داده است.
مهدی زارع دراینباره میگوید: بیش از ۱۲۰۰ شهر و روستا در ایران در معرض خطر سیل قرار دارند. توجه کنیم که از نشانههای مهم تغییر اقلیم، همین رخدادهای شدید اقلیمی ـ خشکسالیهای شدید و درازمدت و در پی آن بارشهای شدید و بسیار کوتاهمدت ـ است و این چرخهای است که به صورت نمادین در همین سال جاری در کشورمان میبینیم. باید در نظر داشت که چنین روندی در سالهای بعد نیز با شدت بیشتری ادامه خواهد داشت. بنابراین تدابیر مقابله با ریسک سیلاب نباید به اقدامات فوری محدود شود.
او با بیان اینکه مناطق عمده سیلخیز، در هنگام بارشهای قابل توجه، در شمال کشور شامل استانهای گیلان، مازندران و گلستان و بخشهایی از رشتهکوه البرز و زاگرس هستند که به دلیل شیب تند ارتفاعات و حذف جنگلها و پوشش گیاهی در دهههای اخیر، مستعد سیلاباند، ادامه میدهد: در مناطق جنوبی کشور مانند استانهای هرمزگان و سیستان و بلوچستان، جنوب استان کرمان، بخشهایی از فارس و بوشهر، هنگام بارشهای رگباری و در دشتهای سیلابی خوزستان، و نیز در کلانشهرهایی مانند تهران، مشهد، تبریز و شیراز، به دلیل گسترش شهرنشینی و عوامل انسانی، ریسک سیلاب بالاست.
این کارشناس تاکید میکند: مناطق ۱، ۴، ۲، ۵ و ۲۲ شهرداری تهران، به علت نزدیکی به حوضههای آبریز دارآباد، تجریش، درکه، فرحزاد و کن، شیب تند ارتفاعات مشرف به شهر و ساختوساز در حریم رودخانهها، پهنههای عمده سیلخیز شمال تهران هستند.
به گفته زارع، شمال تا مرکز تهران با هفت روددره اصلی که همگی با مداخلات شهرسازی ناپایدار در محدودههای نفوذناپذیر شهری و بتنریزیشده قرار گرفتهاند، در معرض آسیب سیلابهای ناگهانی هستند. ایجاد بوستانهای شهری مانند بوستان نهجالبلاغه (روددره فرحزاد) در بخش وسیعی از دره فرحزاد به وسعت حدود ۵۴ تا ۵۸ هکتار بین مناطق ۲ و ۵ شهرداری تهران، در راستای نفوذناپذیر کردن دره فرحزاد عمل کرده است. بوستان جوانمردان در روددره کن و در مرز میان مناطق ۵ و ۲۲ شهرداری تهران با مسیر دوچرخهسواری، و بوستان گلابدره در منطقه شمیرانات و در دره گلابدره، بوستان باغ ملک در روددره گلابدره، و باغراه فدک ـ پارک ایرانزمین ـ در بخشی از روددره اوین–درکه، شامل ۲۷ هکتار در منطقه ۲ شهرداری، نیز از این دسته روددرههای ساماندهیشده با شهرسازی ناپایدار و خطرناک از دیدگاه ریسک سیلاب هستند.
در شهرهای کوچکتر در شمال و جنوب ایران نیز خطر سیلاب به دلایل مختلف بالاست. مثلاً در شهر ماکو ـ استان آذربایجان غربی ـ بافت قدیمی در معرض تهدید سیلابهایی است که به صورت آبشار از کوه «قیهداغ» به داخل شهر جاری میشوند. در شهرستان دیر ـ استان بوشهر ـ در ساحل خلیج فارس، امتداد ارتفاعات شمالی، شمالشرقی تا شرق شهرستان و ارتفاعات میانی آن، پتانسیل سیلخیزی بالایی دارند.
۴۷۴۷
