به گزارش خبرگزاری یولن از سنندج، امنیت غذایی مقوله بسیار مهمی است که یکی از ارکان توسعه پایدار به حساب می‌آید و براساس آمارها جمعیت جهان تا سال ۲۱۰۰ میلادی به ۱۱ میلیارد نفر خواهد رسید که مصرف مواد غذایی نیز در این افق افزایش خواهد داشت.
تحلیل‌ها نشان می‌دهند تا سال ۲۰۵۰، نیاز برای تولیدات کشاورزی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا ۱۵۰ درصد افزایش می‌یابد از این رو لازم است از هم اکنون برنامه‌ریزی دقیق برای رفع نیاز به محصولات کشاورزی انجام شود.
در این میان روغن از جمله کالاهای اساسی و نیازهای ضروری است و با تولید محصولات غذایی به ویژه دانه‌های روغنی برای تأمین نیاز اساسی مردم علاوه بر پاسداری از امنیت غذایی می‌توان تولید داخلی را نیز در راستای اقتصاد مقاومتی هدایت کرد.
کشت دانه روغنی کلزا برای تولید پایدار گندم نیز ضروری است زیرا این دانه روغنی در تناوب کشت با گندم سبب تقویت خاک، کاهش آفات و بیماری‌ها، استفاده بهینه از آب و در نهایت افزایش تولید گندم می‌شود.
کشت مداوم گندم در اراضی زراعی سبب کاهش توان رویشی اراضی و افت قابل توجه میزان تولید گندم می‌گردد که برای جلوگیری از این روند باید محصول دیگری را در تناوب کشت گندم برای کشت جایگزین در نظر داشت و بررسی‌های علمی نشان می دهد دانه روغنی کلزا بهترین نوع محصول در این زمینه است.
کلزا یکی از گیاهان روغنی است که دانه آن حاوی ۴۰ تا ۴۵ درصد روغن و ۲۵ تا ۳۵ درصد پروتئین می‌باشد که به دلیل ترکیب مناسب اسیدهای چرب غیراشباع و درصد اندک اسیدهای چرب اشباع شده همانند زیتون جزو با ارزش ترین روغن‌های خوراکی است.
پروتئین موجود در کنجاله کلزا نیز در تغذیه دام و طیور استفاده می‌شود و کاشت آن دارای مزیت و فایده بسیار است.
اما نکته مهم اینجاست که یکی از مشکلات اصلی بر سر تداوم و گسترش تولید پایدار محصولات کشاورزی در کشور، افت کمیت و کیفیت منابع آبی در دسترس، اعم از آب‌های سطحی و زیرزمینی است.
چنین وضعیتی نه تنها باعث کاهش میزان محصول تولیدی در واحد سطح می‌شود، بلکه تجمع بیشتر املاح در خاک و گسترش آلودگی در منابع پایه تولید (آب و خاک) را به دنبال دارد.
در این شرایط، لازم است بر توسعه و عملیاتی نمودن روش‌های بهینه‌سازی مصرف آب آبیاری و صرفه‌جویی در آن تمرکز نمود.
کشت نشایی را می‌توان با هدف صرفه‌جویی در میزان مصرف آب، با کاهش تعداد دفعات آبیاری در طول فصل کشت و حذف آبیاری‌های سنگین ابتدایی (در زمان کشت بذر گیاه) انجام داد.
همچنین این روش کمک خواهد نمود تا با اجرای کشت تاخیری و استفاده از نشاء ارقام زودرس، به تناوب‌های زراعی در مناطق مختلف کشور تنوع بخشید و بدین ترتیب بر اقتصاد زراعی و افزایش درآمد کشاورزان اثرگذار بود.
توسعه کشت‌های نشایی یکی از سیاست‌های جهاد کشاورزی در مدیریت مصرف آب و رونق تولید در بخش کشاورزی است.
در کشت نشایی بذر محصول در فضای خزانه یا گلخانه (محیط کنترل شده) کشت می‌شود و بعد از دوره رشد و تبدیل به نشاء (گیاه کوچک) به وسیله دستگاه‌های خاص به اراضی کشاورزی منتقل می‌شود.
به عقیده کارشناسان جهاد کشاورزی، کشت نشایی محصولات زراعی یک انقلاب در بخش کشاورزی محسوب می‌شود چرا که تولید ۶۰ درصد افزایش و مصرف آب بیش از نصف کاهش می‌یابد.
در چند سال اخیر به دلیل وقوع ۲ دهه خشکسالی و کاهش ریزش‌های جوی، خراسان جنوبی با بحران شدید آب مواجه شده که باید با اصلاح روش‌های کشت به دنبال راهکارهایی برای صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی بود.
کاهش دفعات آبیاری، کاهش هزینه، افزایش کیفیت و عملکرد محصول، تراکم مناسب بوته، یکنواختی کشت، کاهش هزینه بذر و عدم انتقال بیماری‌های خاکزاد و تخم حشرات از جمله مزایای کشت نشایی محصولات زراعی است.
کشت کلزا نشایی برای اولین بار در کردستان
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان در این باره اظهار کرد: به دلیل شرایط آب و هوایی حاکم بر استان کردستان مدت زمان کشت محصول کلزا در استان کم بوده و در نهایت در کشت های تاخیری محصول دچار سرمازدگی می شود که در همین راستا امسال برای اولین بار جهادکشاورزی اقدام به کشت کلزای نشایی در استان کرده است.
محمدصالح احمدی با بیان اینکه کشت کلزا نشایی آبان ماه امسال در روستای کمنتو شهرستان سقز در مساحت یک هکتار به اجرا در آمد، افزود: امکان کشت کلزا بعد از زراعت‌هایی همچون چغندرقند، سیب زمینی، ذرت و گوجه فرنگی به علت برداشت دیرهنگام در این مزارع ممکن نبود که با کشت کلزا به صورت نشایی این محدودیت برطرف می‌شود.
احمدی بیان کرد: در سیستم کشت نشایی می‌توان به میزان 3 هزار مترمکعب در هکتار در مصرف آب صرفه‌جویی کرد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان خاطرنشان کرد: در این کشت از دو رقم کلزای هیبرید زمستانه شامل نپتون و آرشیتیک استفاده شده تا علاوه بر کاهش مصرف آب آبیاری شده از ریزش بذر نیز جلوگیری به عمل آید.
وی گفت: در این پروژه نشاءهای مورد نیاز با تهیه و تدارک بذر توسط مدیریت زراعت استان در اوایل مهر در اختیار گلخانه تولید نشاء آوین قروه قرار گرفته و پس از حدود یک ماه به زمین مورد نظر در شهرستان سقز منتقل شد.
احمدی افزود: همچنین کشت نشاء مورد نظر در زمین اصلی به صورت مکانیزه و با دستگاه نشاکار 4 ردیفه انجام شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان هدف از کشت نشاء را صرفه جویی در میزان مصرف آب عنوان کرد و افزود: در این روش تعداد دفعات آبیاری در زمان کشت نیز کاهش می‌یابد.
احمدی با بیان اینکه این پروژه به صورت آزمایشی در شهرستان سقز به اجرا در آمده است اظهار داشت: هزینه نشاءهای تامین شده توسط سازمان جهاد کشاورزی استان تامین شده و به صورت کاملا رایگان در اختیار کشاورزان قرار گرفته است.
این مقام مسئول از توسعه کشت کلزا نشایی در سایر شهرهای استان خبر داد و افزود: توسعه این روش در استان کردستان به دلیل بالا بودن هزینه نشاء‌ها در گروه حمایت هر چه بیشتر وزارتخانه جهاد کشاورزی است تا بتواند با تخصیص یارانه در تامین بذر مورد نیاز ما را یاری کند.
احمدی عنوان کرد: در چند سال اخیر جهت تامین بذر سایر محصولات اعم از گوجه فرنگی، خیار و … یارانه‌ای به جهاد کشاورزی تخصیص داده شده اما بعد از مدتی به دلیل به صرفه بودن این نوع روش کشاورزان به صورت خودکفا اقدام به این نوع کشت می‌کردند.
انتهای پیام2330/79/
