به گزارش یولن،باستان‌شناسان در جریان کاوش‌های اخیر، پنج قرص نان سوخته را که قدمت‌شان به سده‌های هفتم تا هشتم میلادی بازمی‌گردد، کشف کردند. یکی از این نان‌ها دارای تصویری از حضرت مسیح و نوشته‌ای به زبان یونانی است که ترجمه‌ی آن چنین است: «با سپاس از عیسایِ مبارک» .
فرادید در خبری نوشت: برخلاف تصویر سنتی پانتوکراتور (مسیح در مقام فرمانروا و نجات‌دهنده)، این نان حضرت مسیح را به شکل یک کشاورز یا بذرپاش به تصویر کشیده؛ نمادی از پیوند میان ایمان، کار و باروری کشاورزی. چهار نان دیگر نیز نقش‌هایی به شکل صلیب دارند که نشان می‌دهد شاید در آیین‌های مسیحیان نخستین به عنوان نان عشای ربانی یا «نان نیایش» به کار می‌رفته‌اند.
حفظ‌شدگی بی‌مانند این نان‌ها که در گذر بیش از ۱۳۰۰ سال به شکل سوخته و زغال‌شده باقی مانده‌اند، آن‌ها را به یکی از جالب‌ترین نمونه نان‌های مذهبی کشف‌شده در آناتولی تبدیل کرده است.
ایرنوپولیس، شهری از دوره‌ی بیزانسی در ناحیه‌ی تاریخی ایسوریا، از مراکز مهم کلیسایی به سرپرستی پدر روحانی عالی‌رتبه کلیسای قسطنطنیه بود. هرچند داده‌های اندکی از زندگی روزمره‌ی ساکنان آن در دست است، کاوش‌های توپراک‌تپه اکنون منجر به کشف شواهد ملموسی از آیین‌های مسیحیان اولیه در نواحی روستایی آناتولی شده است.
این قرص نان ۱۳۰۰ ساله، تصویر ویژه‌ای از مسیح در قالب «کشاورز» یا «بذرپاش» را نشان می‌دهد و بر ارتباط میان ایمان، کار و باروری زمین تأکید دارد
این نان‌ها نه‌تنها گواه رسوم و آیین‌های مذهبی هستند، بلکه پیوند میان معنویت و زندگی روزمره را هم نشان می‌دهند؛ اینکه چگونه جوامع آن دوران، معنا و نماد دینی را در ساده‌ترین شکلِ تغذیه‌ی روزانه‌شان جای می‌دادند. برخلاف مراکز شهری بزرگی چون قسطنطنیه، این محوطه‌های روستایی امکان بررسی گونه‌های محلی نیایش را به پژوهشگران می‌دهند و نشان می‌دهند ایمان در آناتولی بیزانسی، به شکل عمیق با زندگی کشاورزی و روستایی درآمیخته بوده است.
چشمگیرترین نانِ یافت‌شده که نقش حضرت مسیحِ کشاورز را دارد، بیانگر اهمیت روحانیِ کار کشاورزی در آن جامعه است. در دورانی که بقاء به محصول زمین وابسته بود، نمایش مسیح در قالب بذرپاش یا کارگر، نمادی از برکت الهی برای کار و تلاش جمعی مردم انگاشته می‌شد.
کتیبه‌ی یونانیِ روی نان، بر سپاسگزاری و نیایش تأکید دارد و نشان می‌دهد این نان یک خوراکی عادی نبوده، بلکه در چارچوب عبادت «مقدس» محسوب می‌شده است. دیگر نان‌ها نیز با نقش صلیب مالت آراسته شده‌اند که با آیین‌های شناخته‌شده‌ی بیزانسیِ آغازین هم‌خوانی دارد؛ زمانی که نان‌ها پیش از تقدیس در عشای ربانی، با صلیب یا حروف مذهبی مُهر می‌شدند. این یافته‌ها شواهد مادی نادری از آیین‌هایی هستند که پیش‌تر تنها از راه متون و نگاره‌ها شناخته می‌شدند.
در جریان کاوش‌های باستان‌شناسی، پژوهشگران پنج قرص نان سوخته و زغال‌شده را کشف کردند که قدمت‌شان به سده‌های هفتم تا هشتم میلادی بازمی‌گردد
نان عشای ربانی (Eucharistic Bread)، هسته‌ی مرکزی آیین نیایش مسیحی و نماد بدن حضرت مسیح در آیین «عشای مقدس» است.
در کلیسای ارتدوکس شرقی، نانِ دارای خمیرمایه به کار می‌رفت که نماد زندگی، رستاخیز و کمال روحانی بود؛ در حالی که کلیسای غربی همواره از نان فطیر استفاده می‌کرد. گاه نان‌هایی هم به عنوان آنتیدورون (Antidoron) یعنی نان برکت‌داده‌شده ولی تقدیس‌نشده، پس از پایان نیایش میان مردم توزیع می‌شدند. این تنوع، گستره‌ی کاربردهای آیینی نان را نشان می‌دهد.
بقای نان‌های واقعیِ عشای ربانی از سده‌های هفتم و هشتم میلادی بسیار نادر است. از این‌رو، نان‌های توپراک‌تپه شواهدی بی‌نظیر برای درک آیین‌های نیایش در مسیحیت آغازین هستند. بررسی دقیق آن‌ها می‌تواند داده‌های تازه‌ای درباره‌ی روش‌های پخت، مواد اولیه و نمادگرایی مذهبی در جوامع بیزانسیِ روستایی آشکار کند.
پژوهش‌های آینده درباره این نان‌ها می‌تواند ابعاد تازه‌ای از زندگی، آیین‌ها و باورهای مسیحیان اولیه آشکار کند و نشان دهد چگونه ایمان و معیشت در استان‌های کهن آناتولی در هم تنیده بوده‌اند.
۲۲۳۲۱۷
