به گزارش خبرگزاری یولن، به نقل از اسب بخار، روغن موتور، که وظیفه روان‌کاری، خنک‌سازی و محافظت از قطعات داخلی موتور خودرو را بر عهده دارد، ممکن است به دلایل مختلفی مانند تبخیر، مصرف موتور یا نشتی کاهش یابد. این مشکل در ایران، با توجه به شرایط رانندگی سخت، ترافیک‌های سنگین و کیفیت متفاوت روغن‌های موجود در بازار، شایع است. کاهش غیرعادی روغن می‌تواند به خرابی‌های پرهزینه‌ای مانند آسیب به یاتاقان‌ها یا خرابی موتور منجر شود.
حد مجاز کاهش روغن موتور
طبق استانداردهای موجود و توصیه‌های خودروسازان، سطح روغن موتور باید همیشه بین علامت‌های حداقل (Min) و حداکثر (Max) روی گیج روغن (Dipstick) باشد. در شرایط عادی، کاهش روغن تا حدود ۵ تا ۱۰ درصد از حجم کل (معادل ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌لیتر در موتورهای ۴ تا ۵ لیتری خودروهای سواری) در یک دوره ۳ ماهه یا ۳,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ کیلومتر، به دلیل تبخیر طبیعی، مصرف موتور یا نشتی‌های جزئی، طبیعی تلقی می‌شود.
این در حالی است که گفته می‌شود برخی خودروها، به‌ویژه مدل‌های قدیمی‌تر، به‌طور طبیعی روغن مصرف می‌کنند، به‌خصوص اگر واشرها یا کاسه‌نمدها فرسوده باشند.
با این حال، استانداردهای خودروسازان مانند ایران‌خودرو یا سایپا تأکید دارند که اگر سطح روغن به زیر علامت Min برسد یا کاهش بیش از ۵۰۰ میلی‌لیتر در کمتر از ۱,۰۰۰ کیلومتر رخ دهد، این موضوع غیرعادی است و نیاز به بررسی دارد. در خودروهای مدرن‌تر، حسگرهای سطح روغن ممکن است هشدارهایی روی داشبورد نمایش دهند که نشان‌دهنده افت غیرمجاز است.
دلایل کاهش روغن موتور
کاهش روغن موتور می‌تواند به دلایل زیر رخ دهد:
- تبخیر طبیعی: دمای بالای موتور، به‌ویژه در شرایط رانندگی سنگین، می‌تواند باعث تبخیر جزئی روغن‌های با ویسکوزیته پایین‌تر (مانند ۱۰W-۳۰) شود.
- مصرف موتور: موتورهای قدیمی یا با کارکرد بالا ممکن است به‌طور طبیعی روغن مصرف کنند.
- نشتی‌های جزئی: واشرهای فرسوده، کاسه‌نمدها (مانند کاسه‌نمد میل‌لنگ)، یا شل بودن فیلتر روغن می‌توانند باعث نشت شوند.
- سوختن روغن در موتور: خرابی رینگ‌های پیستون یا سوپاپ‌ها می‌تواند باعث ورود روغن به محفظه احتراق و سوختن آن شود، که با دود آبی از اگزوز همراه است.
نشانه‌های کاهش غیرعادی روغن موتور
- افت سطح روغن زیر علامت Min: بررسی گیج روغن نشان‌دهنده سطح پایین‌تر از حداقل است.
- دود آبی از اگزوز: نشانه سوختن روغن در محفظه احتراق، اغلب به دلیل خرابی رینگ‌های پیستون یا سوپاپ‌ها.
- صدای غیرعادی موتور: کاهش روغن می‌تواند باعث صدای تق‌تق یا زوزه از یاتاقان‌ها یا قطعات متحرک شود.
- لکه‌های روغن زیر خودرو: نشانه نشتی خارجی از واشرها، کاسه‌نمدها یا فیلتر روغن.
- چراغ هشدار روغن: در خودروهای مجهز به حسگر، روشن شدن چراغ روغن روی داشبورد نشان‌دهنده کاهش فشار یا سطح روغن است.
اقدامات لازم در صورت کاهش بیش از حد
اگر سطح روغن موتور به زیر علامت Min برسد یا کاهش بیش از ۵۰۰ میلی‌لیتر در کمتر از ۱,۰۰۰ کیلومتر مشاهده شود، اقدامات زیر ضروری است:
- بررسی سطح روغن و پر کردن آن: خودرو را روی سطح صاف پارک کنید و پس از سرد شدن موتور (حداقل ۵ دقیقه پس از خاموش شدن)، سطح روغن را با گیج بررسی کنید. در صورت نیاز، روغن موتور با مشخصات توصیه‌شده در دفترچه راهنما (مانند ۱۰W-۴۰ یا ۲۰W-۵۰ برای خودروهای ایرانی) اضافه کنید. از مخلوط کردن روغن‌های مختلف خودداری کنید، زیرا می‌تواند به موتور آسیب بزند.
- بازرسی نشتی‌ها: زیر خودرو، واشر در سوپاپ، فیلتر روغن و کاسه‌نمدها را از نظر نشتی بررسی کنید. لکه‌های روغن روی زمین یا بوی روغن سوخته نشانه نشتی است.
- بررسی دود اگزوز: اگر دود آبی از اگزوز خارج می‌شود، احتمالاً رینگ‌های پیستون یا سوپاپ‌ها خراب شده‌اند.
- تعویض منظم روغن و فیلتر: برای جلوگیری از کاهش غیرعادی، روغن و فیلتر را هر ۵,۰۰۰ تا ۸,۰۰۰ کیلومتر یا هر ۶ ماه تعویض کنید.
- مشورت با تعمیرکار حرفه‌ای: اگر دلیل کاهش مشخص نیست یا نشانه‌هایی مانند دود آبی یا صدای غیرعادی مشاهده می‌شود، به تعمیرگاه مجهز مراجعه کنید. تست‌هایی مانند تست کمپرس یا بررسی فشار روغن می‌توانند مشکل را شناسایی کنند.
در پایان می‌توان گفت کاهش ۵ تا ۱۰ درصد روغن موتور (حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌لیتر) در یک دوره ۳ ماهه یا ۳,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ کیلومتر به دلیل تبخیر یا مصرف طبیعی موتور قابل قبول است، اما افت به زیر علامت Min یا کاهش بیش از ۵۰۰ میلی‌لیتر در کمتر از ۱,۰۰۰ کیلومتر غیرعادی است. رانندگان باید سطح روغن را مرتب بررسی کنند، از روغن‌های باکیفیت و مناسب استفاده کنند و در صورت مشاهده نشانه‌هایی مانند دود آبی یا صدای غیرعادی، سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کنند. نگهداری صحیح روغن موتور، به‌ویژه در شرایط سخت رانندگی ایران، نه‌تنها از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری می‌کند، بلکه ایمنی و کارایی خودرو را تضمین می‌کند.
۲۲۷۳۲۲
