تینا مزدکی_وقتی صحبت از شگفتی‌های طبیعی به میان می‌آید، کمتر پدیده‌ای می‌تواند با عظمت و عمق دریاچه بایکال رقابت کند. این دریاچه که در جنوب سیبری روسیه و در نزدیکی مرز مغولستان واقع شده، نه تنها عمیق‌ترین دریاچه جهان، بلکه یک پدیده شگفت‌انگیز زمین‌شناسی، کانون تنوع زیستی و یک گنجینه ارزشمند است. این دریاچه توسط رشته‌کوه‌های باعظمت بایکال و بارگوزین احاطه شده و یکی از بکرترین و چشم‌نوازترین مناظر طبیعی سیاره را به وجود آورده است.
شهرت بایکال تنها به عمق آن خلاصه نمی‌شود. این دریاچه مجموعه‌ای از ویژگی‌های خارق‌العاده است:
- حداکثر عمق بایکال به ۱۶۴۲ متر می‌رسد که آن را به عمیق‌ترین دریاچه آب شیرین روی زمین تبدیل می‌کند. برای مقایسه، عمق دریاچه تانگانیکا (دومین دریاچه عمیق) ۱۴۷۰ متر و دریای خزر ۱۰۲۵ متر است.
- این دریاچه بیش از ۲۵ میلیون سال پیش در اثر فعالیت‌های پوسته زمین و ایجاد یک دره عمیق شکل گرفته است که آن را به یکی از قدیمی‌ترین دریاچه‌های جهان نیز تبدیل می‌کند.
- بایکال حدود ۲۳,۶۱۵ کیلومتر مکعب آب را در خود جای داده است. این حجم عظیم، معادل حدود ۲۰ درصد از کل ذخایر آب شیرین غیرمنجمد روی کره زمین است.
دنیایی منحصربه‌فرد
بایکال یک کانون استثنایی تنوع زیستی است. این دریاچه میزبان بیش از ۲۵۰۰ گونه گیاهی و جانوری است که حدود ۸۰ درصد از آن‌ها بومی هستند؛ یعنی تنها در همین دریاچه زندگی می‌کنند و در هیچ کجای دیگر دنیا یافت نمی‌شوند. مشهورترین موجود بومی این دریاچه، فُک بایکال یا «نرپا» است که به عنوان تنها گونه فُک آب شیرین در جهان شناخته می‌شود.
آب دریاچه بایکال به شکل شگفت‌انگیزی زلال و شفاف است، به طوری که در برخی نقاط، تا عمق ۴۰ متری به وضوح دیده می‌شود. این شفافیت فوق‌العاده به دلیل فعالیت سخت‌پوستان منحصربه‌فردی است که آب را به طور مداوم تصفیه می‌کنند. در فصل زمستان، سطح دریاچه یخ می‌زند و به دلیل شفافیت آب، توده‌های یخی عظیم و شیشه‌ای با ترکیبات رنگی خیره‌کننده ایجاد می‌شود که شهرت جهانی دارند.
سازمان یونسکو در سال ۱۹۹۶، دریاچه بایکال را به دلیل اهمیت زمین‌شناسی، تنوع زیستی بی‌نظیر و جایگاه فرهنگی آن برای مردمان بومی منطقه مانند «بوریات‌ها»، در فهرست میراث جهانی به ثبت رساند. بایکال نه تنها یک پدیده طبیعی، بلکه بخشی از هویت تاریخی ساکنان سیبری است.
منبع: timesofindia
۵۸۳۲۳
