فاخره بهبهانی: سویق می‌تواند ترکیبی از دانه‌ها یا از تک‌تک آن‌ها باشد. این فرآورده مقوی برای گروه‌های مختلف از جمله کودکان، مادران باردار، سالمندان و ورزشکاران توصیه می‌شود.
دکتر حمید خسروی، متخصص علوم و صنایع غذایی در گفت‌وگو با یولن می‌گوید: سویق ماده‌ای انرژی‌زا و پرفیبر است و به تقویت بدن و رشد استخوان‌ها و بهبود هضم غذا کمک می‌کند و برخی از انواع آن تأمین‌کننده آهن، کلسیم و منیزیم بدن است. بیشترین درشت‌مغذی در سویق‌ها معمولاً کربوهیدرات (نشاسته) است. بعد از آن، بسته به نوع سویق، می‌تواند حاوی پروتئین و فیبر باشد. سویق به دلیل داشتن کربوهیدرات بالا یک ماده نسبتاً پرکالری است و مصرف زیاد آن می‌تواند به افزایش وزن کمک کند. اما در مصرف متعادل، یک منبع خوب انرژی است. سویق هم به شکل صنعتی و هم سنتی تولید می‌شود.
صحت و سقم ادعاهای سویقی
ادعا بر این است که سویق برای درمان کم‌خونی و تقویت ایمنی مؤثر است و می‌تواند برای پوکی استخوان مفید و تنظیم‌کننده قند و چربی خون باشد. دکتر خسروی می‌گوید: بعضی سویق‌ها مثل سویق سنجد و عدس دارای آهن طبیعی هستند که تا حدودی به درمان کم‌خونی کمک می‌کنند. اما میزان آهن آن‌ها نسبت به مکمل‌های دارویی کمتر است. برای تقویت سیستم ایمنی نیز سویق می‌تواند کمک‌کننده باشد، ولی نباید جایگزین تغذیه متعادل و مکمل‌های دارویی شود. ضمن اینکه سویق سنجد تا حدی کلسیم دارد. در صورت مصرف متعادل و بدون شکر سویق، ممکن است به تثبیت قند خون کمک کند به‌ویژه سویق جو اما این ادعاها بیشتر تجربی هستند و پشتوانه علمی قوی و موثقی ندارند و تحقیقاتی در مورد آن انجام نشده است.
سویق، مناسب کودکان، مادران باردار و ورزشکاران
سویق برای ورزشکاران جهت تأمین انرژی و فیبر خوب است. اما پروتئین سویق به اندازه پروتئین‌های تخصصی ورزشی نیست. می‌توان از سویق قبل تمرین یا برای ریکاوری در کنار منابع پروتئینی استفاده کرد، ولی جایگزین مکمل‌های ورزشی حرفه‌ای نیست.
اگر سویق استاندارد و بدون آلودگی باشد در مقدار متعادل می‌تواند به‌ویژه سویق سنجد یا گندم برای زنان باردار مفید باشد. ولی باید مراقب بود که فیبر زیاد سویق باعث نفخ نشود و حتماً با مشورت پزشک مصرف شود. شاید نگرانی پشت این سؤال مربوط به فیتواستروژن‌ها باشد که شواهدی مبنی بر تأثیر منفی این محصول بر هورمون‌های زنانه وجود ندارد.
سویق در مقدار کم و به شرط تازه بودن و بهداشتی بودن، می‌تواند به‌عنوان غذای کمکی و انرژی‌زا برای کودکان استفاده شود. سویق سنجد، گندم یا سویق ترکیبی معمولاً برای کودکان مناسب است.
در چه صورت سویق می‌تواند آسیب‌زا باشد؟
سویق به دلیل فیبر بالا در برخی افراد مخصوصاً کسانی که سیستم گوارشی حساسی دارند، می‌تواند باعث نفخ یا دل‌درد شود. مصرف، باید تدریجی و با آب یا مایعات کافی همراه باشد و افراد حساس به گلوتن یا سایر مواد موجود در غلات و حبوبات ممکن است دچار واکنش‌های آلرژیک شوند. مصرف زیاد سویق می‌تواند منجر به افزایش وزن یا مشکلات گوارشی مثل یبوست شود. اگر سویق به‌خصوص انواع فله‌ای آن، آلوده به سموم قارچی مثل آفلاتوکسین یا آلوده به میکروب‌های محیطی باشند می‌تواند برای سلامت خطرناک باشد.
۴۷۲۳۲
