به گزارش خبرگزاری یولن، در هفته‌های اخیر، دولت با هدف ارتقای عدالت اجتماعی و تمرکز حمایت‌ها بر دهک‌های پایین، تصمیم به حذف یارانه سه دهک پردرآمد کشور گرفت. برای شناسایی این افراد، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از شاخص‌های مختلفی مانند مجموع درآمد خانوار، تراکنش‌های بانکی، دارایی‌های ملکی، خودروهای لوکس، سفرهای خارجی، اقامت در خارج از کشور و سرانه درآمد ماهانه پس از کسر اجاره مسکن استفاده کرده است. بر اساس این معیارها تاکنون یارانه حدود ۸ میلیون نفر حذف شده و برنامه‌ریزی شده تا پایان سال تعداد کل حذف‌ها به ۱۸ میلیون نفر برسد.
یولن با انتشار نظرخواهی خود از مردم خواست تا دیدگاه خود را درباره این اقدام بیان کنند و مشخص شود که آیا حذف یارانه بر اساس شاخص‌های اعلام‌شده قابل قبول است یا خیر. آنچه در میان نظرات کاربران به چشم می‌خورد، انتقاد شدید از معیارهای دهک‌بندی و نگرانی درباره عدالت اجتماعی و توان معیشتی خانوارهاست.
کاربری نوشت: «یارانه کلاً تاکنون خیری نداشته و یکی از عوامل گرانی و افزایش هزینه خانوار بوده. لطفاً کلش را بردارید و به جایش خدمات درمانی رایگان به همه مردم بدهید. همه راضی هستند.» برخی کاربران با کنایه به وضعیت اقتصادی نوشتند: «اگر ۱۸ میلیون نفر یارانشان قطع شود، پس حتما اوضاع اقتصادی عالی است! خداروشکر! من کارگرم و با چندرغاز حقوق، یارانه‌ام قطع شود، اوضاع مملکت گل‌وبلبل می‌شود؟»
عده‌ای دیگر بر اهمیت منابع جمع‌شده از حذف یارانه‌ها تأکید کردند: «کاملاً موافقم. یارانه مبلغش برای هر نفر خیلی پایین است، ولی برای ۱۸ میلیون نفر مبلغ بسیار درشتی می‌شود که دولت می‌تواند استفاده‌های خوبی از آن بکند.» با این حال، برخی کاربران نسبت به تأثیر نظر مردم بر تصمیمات دولت ابراز بی‌اعتمادی کردند: «نظر دادن ما مردم هیچ تأثیری در روند اداره کشور ندارد. ما مردم کلاً کنار گذاشته شده‌ایم.»
یکی دیگر از محورهای نقد کاربران، روش دهک‌بندی بود. برخی با اشاره به جایگاه بازنشستگان و کارگران در دهک‌های بالا نوشتند: «دهک‌بندی‌هایی که آقایان در نظر گرفته‌اند با انصاف و عدالت به دور است. خیلی از بازنشستگان و کارگران و طبقات غیر برخوردار جامعه در دهک ۸ و ۹ قرار دارند که قراره حذف شوند، در حالی که خیلی از سرمایه‌دارها و متمول‌ها در دهک‌های پایین هستند.»
کاربری با نگاه تحلیلی‌تر پیشنهاد داد: «به نظر من صرفاً حذف یارانه دهک دهم جمعیتی جامعه که پردرآمد محسوب می‌شوند کافی است و سایر دهک‌ها باید به حال خود رها شوند.»
عده‌ای دیگر به نابرابری میان درآمد و هزینه واقعی اشاره کردند: «من بازنشسته هستم و درآمدم حقوق بازنشستگی است، اما به دهک ۹ تعلق گرفته‌ام. پولدار نیستم، اما یارانه‌ام قطع شد. در حالی که همکارم با دارایی و حقوق بالاتر یارانه دریافت می‌کند.» یکی دیگر نوشت: «چهار سال است بیکارم و مسکن و خودرو هم ندارم. چرا باید دهک ۸ باشم؟ یک ریال سهام عدالت هم نگرفته‌ام. این چه مملکتی است؟»
برخی کاربران معتقد بودند که حذف یارانه تنها به نهادهای موازی و بی‌خاصیت می‌رود: «موافق نیستم، چون پول صرفه‌جویی شده به حساب نهادهای بی‌خاصیت و موازی می‌رود. اول این نهادها را منحل کنند، بعد یارانه‌ها را قطع کنند.»
عده‌ای هم نگاه انتقادی به فلسفه یارانه داشتند: «یارانه فقط رانت و فساد و گرانی و تنبلی و تقلب ایجاد کرده. کلی آدم با ثروت و درآمد زیاد جز دهک‌های ۲ و ۳ هستند، اما کارمند یا بازنشسته جز دهک‌های ۹ و ۱۰ هستند.»
برخی از کاربران تجربه شخصی خود را روایت کردند تا نشان دهند معیارهای دولت ناعادلانه است: «سال گذشته با دارایی یک خانه پایین‌شهر و یک ماشین، دهک ۹ شدم و یارانه‌ام قطع شد، در حالی که همکارم با دارایی خیلی بیشتر، همچنان یارانه می‌گیرد. معیارها غلط است.»
بیشتر بخوانید،
شما نظر بدهید / با شاخص‌های دولت برای حذف یارانه ۱۸ میلیون نفر موافقید یا خیر؟ چرا؟
در میان نظرات، نگرانی درباره معیشت روزمره و توان پرداخت هزینه‌های اساسی نیز برجسته بود: «با حقوق ۱۸ میلیون و خودرو، دهک ۸ شدم، اما هزینه‌ها بالاست. اقساط ماهانه و هزینه‌های نوزاد و مدرسه را حساب کنید، روی هزینه‌ها درست حساب نشده است.»
کاربران دیگری هم به تجربه خود در تراکنش‌های بانکی و معیارهای غیرواقعی اشاره کردند: «سال گذشته وقتی دهک ۸ بودم، امسال با فروش و خرید یک ماشین، دهک ۹ شدم و یارانه‌ام قطع شد. نوشته‌اند هزینه یک خانواده چهار نفره باید ۴۰ میلیون باشد، اما واقعیت زندگی خیلی بالاتر است.»
برخی از کاربران، جایگزینی یارانه با حمایت‌های هدفمندتر را پیشنهاد دادند: «به جای پرداخت یارانه باید به فکر راه حل دائمی بود که بالا بردن ارزش پول و درآمد مردم است. در آن صورت دیگر کسی نیازمند یارانه نخواهد بود.»
در کنار نقدها، برخی کاربران به نقد سیاست‌های گذشته اشاره کردند: «بنیانگذار یارانه دولت مزخرف احمدی‌نژاد بود، چون با پرداخت چندرغاز یارانه نقدی موج تورم شکل گرفت و هنوز هم ادامه دارد. دولت بازم کم آورده و می‌خواهد از مردم برداشت کند.»
تجربه شخصی و ناامیدی اقتصادی نیز در نظرات به چشم می‌خورد: «چنان بلایی سر ارزش پول این مملکت آوردید که یارانه شوخی بیش نیست. در مملکتی که همه چیز با دلار محاسبه می‌شود، یارانه ۳ تا ۴ دلاری چه مشکلی از مردم حل می‌کند؟»
برخی کاربران با مقایسه تجربه خود و دیگران، نابرابری و اشتباه در دهک‌بندی را به وضوح نشان دادند: «با حقوق ۱۸ میلیون و خودرو، دهک ۸ شدم، اما همکارم با دارایی بیشتر، یارانه دریافت می‌کند. واقعا معیارها غلط است و عدالت در این روش رعایت نشده.»
البته این بخشی از نظرات است و جمع‌بندی غالب نظرات نشان می‌دهد که مردم بیشتر نگران عدالت اجتماعی، شفافیت در معیارها و اثر واقعی یارانه‌ها بر زندگی روزمره هستند. بسیاری معتقدند که روش فعلی دهک‌بندی ناقص و ناعادلانه است و خواستار اصلاح دقیق‌تر معیارها، توجه به وضعیت واقعی درآمد و هزینه خانوارها و استفاده مؤثرتر از منابع حذف‌شده هستند.
۲۲۳۲۲۴
