تحقق مطالباتی که پایان قصه را دلنشین می‌کند؛ بافندگان فرش چشم امید به وعده‌ها دارند
خبرگزاری یولن-اردبیل|رحیمه شاکر: استان اردبیل با وجود پتانسیل‌های خاص جغرافیایی و طبیعی از یک‌سو و وجود نیروی انسانی خلاق و پرانگیزه امروز شاهد بیکاری نزدیک به ۷۰هزار نفر است. در حالی که برخی مشاغل بومی این استان با حمایت‌های لازم می‌توانند عامل ایجاد اشتغال پایدار برای بسیاری از مردم و جوانان به‌خصوص در مناطق روستایی شوند.
حرفه و هنر قالی‌بافی یکی از مشاغلی است که دست بسیاری از افراد جامعه را به نان گره زده و وسیله امرار و معاش خیل کثیری از خانواده‌ها در مناطق مختلف استان اردبیل مخصوصا مناطق روستایی، کم‌برخوردار و زنان سرپرست خانوار شده است.
اما در مقابل روی خوش این ماجرا، مسائل و مشکلات فعالان این عرصه، روی دیگر سکه است که آه از نهاد قالی‌بافان بلند می‌کند.
مشکلات مربوط به بیمه این قشر، وضعیت نامطلوب و کیفیت کارگاه‌های قالی‌بافی، دست‌های واسطه‌ای که به سفره فعالان این حوزه دراز شده، نبود طرح‌های حمایتی اثرگذار و فشارهای اقتصادی روی ناخوش قصه زندگی افرادی است که نان زندگی‌شان در تار و پود قالی پیچ و تاب می‌خورد.
بیمه قالی‌بافی موضوعی است که در موتور جستجوی گوگل با نرمی و لطافت واژه‌ها امید بزرگی را در دل افرادی که در این عرصه به دنبال عاقبت به خیری هستند روشن می‌کند اما در راهروهای بلند سازمان‌های بیمه، حکایت چیز دیگری است و به گفته کارشناسان بیمه تامین اجتماعی طرح بیمه قالی‌بافان نزدیک به سه سال است که معوق مانده و بیمه این افراد فعلا در دستور کار هیچ مدیری قرار ندارد و گره باید از راس سازمان گشوده شود.
بیمه تامین اجتماعی طرح بیمه قالی‌بافان نزدیک به سه سال است که معوق مانده و بیمه این افراد فعلا در دستور کار هیچ مدیری قرار ندارد.
وضعیت نامطلوب کارگاه‌های قالی‌بافی مسأله دیگری بود که به تن نحیف این قشر چنگ می‌زند، به گفته اکثر صاحبان کارگاه‌های قالی‌بافی، افزایش قیمت‌ها، کمر این گروه تولیدی را تا زانو خم کرده و چشم نوازی قیمت‌های فرش و نرخ بالای این کالا در بازار عاملی برای فشار به صاحبان کارگاه‌های قالی بافی شده است.
عایدی قشر بافنده بسیار کمتر از دلالان و دست‌های واسطه در این حرفه است. سفره‌ای که به واسطه بافنده‌ها پهن شده، نانش توسط دلالان به یغما برده می‌شود و بافنده در نبود سازوکارهای قانونی و طرح‌های حمایتی که بتواند از این قشر دستگیری کند انگشت حیرت به دهان می‌گزد.
سفره‌ای که به واسطه بافنده‌ها پهن شده، نانش به جیب دلالان می‌رود.
این در حالی است که قشر بافنده بین تورم و فشار اقتصادی از یک سو و نبود درآمد کافی و سهم‌خواهی برخی از سوی دیگر در میان منگنه قرار داده می‌شود، برای پیش فروش تولیدات با قیمت‌های بسیار پایین‌تر از عرف بازار و درست در همین نقطه ورق ماجرا برمی‌گردد و تولیداتی که می‌توانست سود و عایدی مناسبی برای تولیدکننده داشته باشد در جیب واسطه‌ها سرازیر شده و بافنده به نقطه اول برمی‌گردد و این چرخه و دَوران ادامه می‌یابد.
همه این موارد مسائل و مشکلاتی بودند که با کمی دوراندیشی و کار کارشناسی می‌شد آخر قصه بافندگان فرش را دلنشین و زیبا تمام کند. علت‌یابی امتناع سازمان‌های بیمه از تحت پوشش قرار دادن این قشر در سال‌های اخیر، قطع دست‌های واسطه با ایجاد بازارچه‌هایی برای تولیدکنندگان که بتوانند محصولات تولیدی خود را با قیمت‌های مناسب در آنجا ارائه کنند، افزایش طرح‌های حمایتی ویژه و اجازه صادرات آسان برای محصولی که دنیا با آغوش گرم پذیرایش است، می‌تواند در کاهش مشکلات فعالان این حوزه تاثیر بسزایی ایفا کند.
افزایش قیمت مواد اولیه، بافندگان فرش را در مشکلات زیادی قرار داده است
اما اژدر حسنی، رئیس اتحادیه قالی بافان استان اردبیل مشکل اصلی قالی بافان استان و حتی کشور را مربوط به شرایط حاصل از افزایش قیمت مواد اولیه و عدم صادرات این کالا عنوان کرد و گفت: نبود صادرات از یک سو و گرانی مواد اولیه که با افزایش ۱۰۰ درصدی مواجه شده از سوی دیگر تولیدکنندگان و بافندگان فرش را در گردابی از مشکلات قرار داده است.
وی قطع بیمه نزدیک به ۹ هزار نفر از بافندگان فرش را به بهانه مختلف، پُتکی بر سر تولیدکنندگان این کالا دانست و ادامه داد: در حال حاضر از ۱۶ هزار نفر تنها ۷هزار بافنده توانسته‌اند از تسهیلات بیمه‌ای برخوردار شوند و حمایت دولت از این گروه شغلی نیز در سال‌های گذشته به پایین‌ترین حد خود نزول کرده است.
قطع بیمه نزدیک به ۹ هزار نفر از بافندگان فرش به بهانه‌های مختلف
حسنی تاکید کرد: تنها تسهیلاتی که به بافندگان فرش تعلق می‌گیرد مبلغ ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومانی است که در بسیاری از موارد با کارشکنی و سنگ‌اندازی روبرو می‌شود.
خلاء شهرک صنعتی فرش در اردبیل محسوس است
رئیس اتحادیه قالی‌بافان استان اردبیل وضعیت برخی از کارگاه‌های قالی‌بافی را نامطلوب دانست و افزود: خلاء شهرک صنعتی فرش در اردبیل محسوس است و تاکنون درخواست‌های تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران این حرفه برای دریافت تسهیلات ابتدایی از جمله در اختیار گذاشتن زمین برای احداث شهرک ویژه فرش در اردبیل در حال خاک خوردن بوده و راه به جایی نبرده است.
حسنی در خصوص تفاوت قیمت‌گذاری‌ها گفت: در سراسر کشور برای تعیین قیمت عادلانه فرش طرحی با عنوان شورای مزد پیشنهاد شد که در برخی استان‌ها به نتیجه رسید اما در اردبیل به‌دلیل وجود برخی اختلافات این موضوع به ثمر نرسید و در حال حاضر توافق حاکم بر قیمت فرش است. بافنده فرش و خریدار محصول به صورت توافقی کار می‌کنند که این مسأله خود سبب بسیاری از مسائل و چالش‌های موجود در حوزه فرش است.
تا کنون ۱۴ طرح فرش اردبیل با مالکیت معنوی به ثبت جهانی رسیده است
این مسؤول به شکستن مرزهای جغرافیایی در عرصه تولید فرش اشاره کرد و گفت: بافت طرح و نقشه فرش‌های ایران دیگر مختص یک منطقه نبوده و گاهی استقبال از یک نقشه در منطقه‌ای خاص سبب شده تا بافت آن طرح در آن منطقه اوج بگیرد.
در مواردی نقشه‌های کرمان در اردبیل و طرح و نقشه‌های قدیمی مخصوص در اردبیل در مشهد بافته شود اما در خصوص ثبت جهانی نقشه‌های اردبیل تاکنون ۱۴ طرح با مالکیت معنوی به ثبت جهانی رسیده است و اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی مسؤول حفظ و نگهداری از این ارث دیرینه است.
تاکنون ۱۴ طرح نقشه فرش دستباف استان اردبیل با مالکیت معنوی به ثبت جهانی رسیده است.
رئیس اتحادیه قالی بافان استان اردبیل با اضافه کردن این نکته که قالی‌بافان که از بیمه تامین اجتماعی جا مانده‌اند می‌توانند از بیمه روستایی ـ عشایری قالی‌بافی بهره‌مند شوند افزود: ۳۷هزار نفر در سطح استان اردبیل برای برخورداری از این طرح بیمه‌ای پیشنهاد شده که امیدواریم در آینده نزدیک با حمایت‌های دولت که جای خالی آن برای بافندگان مشکلات فزاینده‌ای ایجاد کرده بتوانیم حداقل در رفع کمترین خواسته این قشر قدم برداریم.
اعطای ۸۴ میلیارد ریال تسهیلات به قالی‌بافان
همه این مسائل در حالیست که رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل از اعطای تسهیلات به ارزش ۸۴ میلیارد ریال به قشر قالی‌باف در سال گذشته و از تخصیص ۱۴۰ میلیارد ریال اعتبار در سال ۱۴۰۰ خبر می‌دهد.
رامین صادقی صدور پروانه تولید به‌صورت روزانه و پیگیری برقراری بیمه تامین اجتماعی که بیمه آنان توسط سازمان تامین اجتماعی قطع شده بود را از دیگر موارد حمایتی از قشر تولید کننده فرش و قالی‌بافی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: معرفی بیش از ۳۷ هزار نفر جهت بهره‌مندی از بیمه اجتماعی قالی‌بافانِ روستایی عشایری و کشاورزان به مرکز ملی فرش ایران از دیگر فعالیت‌ها و اقدامات حمایتی از فعالان حوزه فرش است.
وی در خصوص واگذاری زمین در خارج از شهرک از شهرک‌های صنعتی می‌گوید که برای متقاضیان و تولیدکنندگان هنر و صنعت فرش دستباف از ارگان‌های زیربط درخواست شده است.
مشکل اعطای زمین در شهرک‌های صنعتی برای ایجاد یک منطقه اقتصادی ویژه صنایع دستی مسئله‌ای بود که می‌بایست از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی استان اردبیل گره‌گشایی شود.
احداث مجتمع صنایع دستی و فرش منوط به آماده‌سازی اراضی جدید است
عباس کاری، روابط عمومی شرکت شهرک های صنعتی استان اردبیل در رابطه با این موضوع گفت: در حال حاضر اراضی قابل واگذاری در مرکز و شهرستان‌های اطراف مرکز استان به اتمام رسیده و واگذاری زمین برای احداث مجتمع صنایع دستی و فرش منوط به توسعه و آماده‌سازی اراضی جدید است.
وی در ادامه به اقدامات مناسبی که برای توسعه و تکمیل زیرساخت‌ها در شهرک‌های صنعتی در حال اجرا است اشاره می‌کند.
واگذاری زمین برای احداث مجتمع صنایع دستی و فرش منوط به توسعه و آماده‌سازی اراضی جدید است.
کاری با بیان اینکه ایجاد یک شهرک یا ناحیه صنعتی و یا صنفی باید پروسه قانونی خود را طی کند ادامه داد: این فرایند پس از تصویب در شورای برنامه‌ریزی استان آغاز و با پیگیری و حمایت کلیه مسؤولان استانی و سازمان‌های مرتبط تحقق می‌یابد.
آنچه که از گفته‌های قالی‌بافان، مسؤولان اعم از عضوهیات رئیسه اتحادیه، شرکت شهرک‌های صنعتی و صنعت، معدن و تجارت به دست می‌آید، فرش برای رسیدن به جایگاه واقعی خود در اردبیل مستلزم کار و توجه بیش از پیش است.
گفتنی است؛ توجه به وضعیت رفاهی و امرارمعاش و تامین حداقل نیازهای یک واحد تولیدی از جمله بیمه، کمترین کاری است که می‌توان در قبال تولیدکننده‌ها و واحدهای تولیدی انجام داد و یا واگذاری زمین برای سرمایه‌گذار وجلوگیری از سنگ‌افکنی پیش پای صنایعی که با چنگ و دندان در پی حفظ عزت و بزرگی این سرزمین هستند قطعا توقع بزرگی نیست.
سختگیری‌ها و کاغذبازی‌ها برای یک سرمایه‌گذار می‌تواند باعث خستگی و خروج او از سرمایه‌گذاری از یک منطقه شود. تسهیل در امر سرمایه‌گذاری و اشتغال بهترین شیوه برای نگه‌داشتن سرمایه‌گذار و ایجاد اشتغال پایدار در یک منطقه است.
سختگیری‌ها و کاغذبازی‌ها برای یک سرمایه‌گذار می‌تواند باعث خستگی و خروج او از سرمایه‌گذاری از یک منطقه شود.
سوال اینجاست وقتی در شرایط کنونی بیکاری یکی از معضلات و مشکلات اصلی استان است، آیا این مسأله با چیزی غیر از حمایت از تولیدکننده و سرمایه‌گذار قابل حل است؟
اردبیل سرزمین فرصت هاست! پتانسیل ویژه در حوزه تولید،گردشگری، کشاورزی و از همه مهم‌تر داشتن احساس مسؤولیت در انجام درست وظیفه یکی از ویژگی‌های مهم انسان‌های این سرزمین است که نباید نادیده گرفت و فرصت سوزی کرد.
مسؤولان استان اگر گامی در جهت استفاده از این فرصت‌ها بردارند بسیاری از گره‌های کور این استان به آسانی باز خواهد شد. استفاده از زمین‌هایی که در عرصه کشاورزی بازخوردی ندارند برای احداث مجتمع‌های صنعتی و صنایع‌تبدیلی که نیاز روز این استان است می‌تواند کمک شایانی به پیشبرد اهداف توسعه‌ای استان داشته باشد.
در شرایطی که صنعت فرش اردبیل جزو استان‌های پیشتاز بوده و در عرصه تولید فرش، رنگرزی و تولید مواد اولیه با کیفیت در سطح کشور جزء استان‌های به نام است، مانع‌زدایی در جهت احداث مجتمع اقتصادی صنایع دستی از جمله فرش در اردبیل از نان شب نیز واجب‌تر به نظر می‌رسد.
مسأله‌ای که با رفع آن هزاران نفر خواهند توانست با خیالی آسوده در عرصه تولید فعالیت کنند. امیدواریم با توجه و درایت مسؤولان استانی و کشوری و ارائه حمایت‌های لازم در این راستا و حل این مسأله شاهد رفع دغدغه تولیدکنندگان فرش در استان باشیم.
انتهای پیام/۳۴۶۳/ی
