سودان؛ کشوری پُر از کودتا از زمان استقلال تاکنون

به گزارش گروه بین‌الملل یولن، سودان صبح امروز دوشنبه (۳ آبان/۲۵ اکتبر) شاهد یک کودتا بود و کودتاچیان، «عبدالله حمدوک» نخست‌وزیر سودان و همسرش را پس از دستگیری به مکانی نامعلوم انتقال دادند.

در همین ارتباط، وزارت اطلاع‌رسانی سودان در بیانیه‌ای اعلام کرد که عبدالله حمدوک پس از امتناع از صدور بیانیه‌ای در حمایت از کودتای نظامی به مکانی ناشناس منتقل شده است. نیروهای نظامی مشترک سودان، حمدوک را تحت حصر خانگی قرار داده‌اند و وی را وادار کرده‌اند تا یک بیانیه‌ای در حمایت از آن‌ها صادر کند.

تاریخچه کودتاهای متعدد در سودان

اما کودتای امروز در نوع خود اولین نیست و سودان از  ژوئن ۱۹۵۶ که توانست استقلال خود را از انگلیس به دست آورد تا به امروز شاهد ناآرامی‌های سیاسی مختلف و چندین کودتای نظامی بوده است.

بر اساس گزارش «روسیا الیوم»، اولین کودتای نظامی ناموفق در سودان را «اسماعیل کبیذه» انجام داد، وی تلاش کرد که اولین دولت ملی دموکراتیک پس از استقلال در سال ۱۹۵۶ به ریاست «اسماعیل الازهری» را برکنار کند اما اولین کودتای موفق در سال ۱۹۵۸ به رهبری «ابراهیم عبود» انجام شد و وی در نوامبر ۱۹۵۸ این کودتا را علیه دولت منتخب الازهری انجام داد.

این کودتا هفت سال طول کشید و در طول این هفت سال، تلاش‌هایی برای کودتای مجدد شد اما تلاش‌های مذکور ناکام ماند.

اما کودتای مشهور در تاریخ سودان در می ۱۹۶۹ به ریاست «جعفر النمیری» و تعدادی از افسران کونیست و ناسیونالیست انجام شد و ۱۶ سال طول کشید.

دوره حکومت النمیری با چندین کودتا همراه بود که اولین آن در تاریخ ۱۹۷۱ به رهبری «هاشم العطا» انجام شد، کودتاچیان دو روز کنترل خارطوم را به دست گرفتند اما النمیری دوباره موفق شد زمام امور را به دست گیرد.

همچنین در سال ۱۹۷۵ النمیری موفق شد کودتای دیگری را رهبری «حسن حسین» را شکست دهد. وی پس از آن کودتاچیان را اعدام کرد.

تلاش‌های برای کودتاعلیه النمیری ادامه یافت و در ژوئیه ۱۹۷۶ یک کودتای خشن با مشارکت عناصری که از لیبی آمده بودند، انجام شد . نبردها میان نیروهای دولتی و کودتاچیان در خارطور ادامه یافت اما در پایان این تلاش هم شکست خورد و رهبر کودتا «محمد نور سعد» اعدام شد.

سرانجام دولت النمیری در برابر انتفاضه مردمی دوام نیاورد و النمیری در آوریل ۱۹۸۵ کنار زده شد. «عبدالرحمن سوار الذهب» که در آن زمان وزیر دفاع بود ریاست شورای انتقالی نظامی را بر عهده گرفت. وی تنها کسی در تاریخ سودان بود که به وعده خود عمل کرد و یک سال بعد زمام امور را به دولت منتخب «صادق المهدی» تحویل داد.

در ۳۰ ژوئیه ۱۹۸۹ «عمر حسن البشیر» با یک کودتای نظامی به حکومت رسید و دولت وی مورد چند کودتا قرار گرفت اما وی توانست بر همه آنها فائق آید و تا سال ۲۰۱۹ حکومت کند. در این سال پس از چند ماه اعتراض مردمی، عمر البشیر به وسیله «عوض بن عوف» وزیر دفاع کنار زده شد و عوض بن عوف رئیس شورای انتقالی نظامی شد. وی در سوم آوریل ۲۰۱۹ استعفا داد و «عبدالفتاح البرهان» جای او را گرفت. البرهان اکنون رئیس شورای حاکمیتی سودان است.

عبدالفتاح البرهان امروز ساعاتی پس از کودتا در این کشور، از تداوم اقدام نیروهای مسلح  برای انتقال دموکراتیک قدرت و واگذاری آن به یک دولت منتخب خبر داد.

وی تصریح کرد: ما تأکید می‌کنیم که نیروهای مسلح به انتقال دموکراتیک تا واگذاری قدرت به یک دولت منتخب ادامه خواهند داد. آن‌چه که در کشور در جریان است، آینده سودان را تهدید می‌کند. (جزئیات بیشتر)

بسیاری از مردم سودان امروز به خیابان‌ها آمدند با این کودتای نظامی مخالفت کردند.

سازمان ملل هم در بیانیه‌ای، بازداشت تمامی رهبران سیاسی و غیرنظامی سودان از جمله نخست‌وزیر این کشور در پی وقوع کودتای نظامی را «غیرقابل قبول» خواند و خواستار آزادی فوری تمامی بازداشتی‌ها شد.

دفتر امور آفریقایی در وزارت خارجه آمریکا نیز ضمن غیرقابل قبول خواندن کودتای نظامی در سودان، گفت هرگونه تغییر اجباری در دولت انتقالی سودان، حمایت‌های واشنگتن از این کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم با صدور بیانیه‌ای گفت: «تحولات جاری در سودان را با نگرانی حداکثری دنبال می‌کنیم».

بر اساس این بیانیه، بورل تصریح کرد: «اتحادیه اروپا از تمام ذی‌نفعان و شرکای منطقه‌ای می‌خواهد که فرایند انتقال [قدرت و دولت انتقالی] را به مسیر صحیح خود برگردانند».

سودان از ۲۱ آگوست ۲۰۱۹ (۳۰ مرداد ۱۳۹۸) وارد مرحله انتقالی شده که به مدت ۵۳ ماه ادامه خواهد داشت و قرار است اوایل ۲۰۲۴ انتخابات در این کشور برگزار شود. در حال حاضر قدرت بین ارتش، نیروهای مسلح و ائتلاف موسوم به «الحریة والتغییر» تقسیم شده است.

انتهای پیام/م