تکرار آمادگی از حمله احتمالی؛ یک خطای راهبردی / بگذارید وزارت خارجه سخنگوی وضعیت کشور باشد

زینب اسماعیلی: از ۲۰ مهرماه و زمان اجرای عملیات وعده صادق۲ فضای عمومی جامعه به شدت ملتهب و نگران واکنش احتمالی رژیم اسراییل به این عملیات است. 

اکنون که وارد دومین ماه پاییز شده‌ایم بیش از ده روز است که این نگرانی بر بازار، افکارعمومی و فضای عمومی جامعه بار شده‌است. اگرچه سیاست روزهای اول از سوی دستگاه دیپلماسی این بود که اقدام جمهوری اسلامی ایران واکنش به ترور اسماعیل هنیه در تهران بوده و ماجرا از نظر ایران تمان شده است، اما به زودی این خط خبری گم شد. با شروع سفرهای عراقچی به کشورهای منطقه که اقدامی دیپلماتیک در راستای منافع ملی بود خط خبری به نگرانی از حمله و همراهی کشورهای عربی منطقه با حمله احتمالی اسراییل جایگزین شد. 

به دنبال این خط‌ ‌خبری مقامات اظهارنظرهایی احتمالا برای رفع نگرانی مردم و بازار کردند و از آمادگی و پاسخ دادن به هر نوع حمله‌ای سخن گفتند. نظیرش صبح همین امروز موضع گیری جناب پزشکیان در حاشیه مراسم بزرگداشت یحیی سنوار بود که رسانه‌ها عمدتا با چنین تیتری بازتاب دادند؛ رییس جمهوری هشدار داد که هر حمله‌ رژیم صهیونیستی «پاسخ متناسب» خود را خواهد داشت. چنین اظهارنظرهای از سوی مقامات نظامی هم به وفور در این ده روز منتشر شده است.

رسانه‌ها نیز شروع به تولید محتوایی با محور «آماده بودن ایران برای هر نوع حمله‌ای» کردند. با تولید محتوای گزارش یا گرفتن نظر از مقامات نظامی و … بازار و افزایش قیمت دلار و سکه هم که همیشه منتظر تکانه‌های سیاسی برای سقوط یا افزایش است و این بار هم وضعیت متلاطمی را تجربه می‌کند. 

آن‌سوی مرز چه می‌کند؟ رسانه‌های فارسی زبان بیرون از کشور که دنبال یافتن محل و موقعیت مناسب برای فرودآمدن موشکی‌های اسراییلی هستند و به زعم خود کار را یکسره می‌دانند. بین حمله به پایگاه‌های نفتی یا پایگاه‌های اتمی قرعه کشی راه انداخته‌اند و میزان میهن دوستی خود را برای همه هویدا کردند.

مقامات اسراییلی هم با اظهارنظرهایی همین انتظار برای حمله را تشدید می‌کنند و خرید سامانه نظامی جدید از امریکا را نیز در همین بستر موضوعیت دادند. 
 

خب حالا ببینیم واقعیت صحنه چیست؟ 

ده روز است که هراسان از حمله احتمالی هستیم. آیا این همان چیزی نیست که بنیامین نتانیاهو می‌خواهد؟ او بدون شک می‌خواهد دو ماه نگرانی کشیدن اسراییلی‌ها از واکنش ایران به ترور هنیه را تلافی کند. اما در چنین صحنه‌ای بهتر است خودمان با حربه خودمان گول نخوریم. این حربه برای آسیب زدن به دشمن بود و باید از آسیب خوردن مردم خودمان از آن پیشگیری کنیم. 
اما چگونه؟ 

بدون شک تکرار عناوین و تیترهای «آماده بودن برای هر حمله‌ای» در ذهن مردم بیش از اطمینان بخشی اضطراب ایجاد می‌کند. به جای شعار، اطلاعات بدهیم. اگر دادن اطلاعات نظامی، محرمانه است سخنی نگوییم که به این اضطراب دامن بزند. واقعیت صحنه را برای مردم تشریح کنیم. بگوییم آیا با نزدیک بودن انتخابات امریکا، امکان این حمله قبل از آن وجود دارد؟ به نظر نمی رسد نتانیاهو چنین ریسکی کند ولی سنجش آن را باید کارشناسان متبحر انجام دهند. 

البته ناگفته نماند اضطراب عموم مردم در وضعیت فعلی گریز چندانی ندارد، اقتصاد کشور آنقدر آسیب‌پذیر شده که با سخنرانی یک مقام خارجی علیه ایران با بالارفتن دلار از نردبان، ضعف می‌کند و پس لرزه اش را مردم در سفره هایشان می‌چشند. در این شرایط نسخه ‍پیچیدن برای مردم ساده اما بیراه رفتن است. 

اما بهتر آن است که مقامات مسوول دست از تکرار موضع گیری مبنی بر اعلام آمادگی بردارند و اجازه دهند اگر اتفاقی رخ داد آمادگی در عرصه عمل بروز پیدا کند. حرفی که سال‌هاست کارشناسان می زنند که سخن گفتن از توان نظامی و موشکی کشور ضد کارکرد عمل می کند. 

اگرچه حکایت موضع گیری‌های وزارت خارجه در این شرایط موضوع دیگری است و کارکرد اصلی آن موضع گیری ها هم مربوط به همین شرایط است. بد نیست یک بار هم که شده اجازه بدهید سخنگوی منافع و مواضع کشور وزارت امور خارجه باشد که هم سوادش را دارد و هم فهم سیاسی از شرایط رخ‌نموده.

۳۱۱۳۱۱