شکوه همدلی در جامعه ایرانی زنده است

به گزارش خبرنگار جامعه یولن، علی‌اصغر سمیعی زفرقندی،مدیرکل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی کمیته امداد امام خمینی (ره) در یادداشتی که در اختیار این خبرگزاری قرار داده ، بیان داشته است: یکی از موضوعات بسیار مهم که در دهه‌های اخیر در ادبیات علوم اجتماعی به طور جدی به آن پرداخته شده، بحث مسئولیت اجتماعی اشخاص و شرکت‌ها و بنگاه‌هاست.

مسئولیت اجتماعی به معنای مجموعه وظایف و تعهداتی است که شخص یا سازمان می‌باید در مسیر مراقبت و حمایت از جامعه‌ای که در آن زندگی یا فعالیت می‌کند، انجام دهد.

مسئولیت اجتماعی اگرچه در چارچوب مفاهیم مدرن جهان امروزی قرار می‌گیرد اما  با نگاهی به آموزه‌های اخلاقی و هنچارهای سنتی در کشورمان، می‌توانیم رد پای مسئولیت اجتماعی را آشکارا در فرهنگ بومی خود مشاهده کنیم.

به عنوان مثال موضوعاتی همچون زکات، قرض‌الحسنه، صدقه و… در یک دسته‌بندی سخاوتمندانه، به نوعی در چارچوب مسئولیت‌های اجتماعی افراد قرار می‌گیرد.

اگر از مسئولیت اجتماعی فردی که تک تک ما را در قبال جامعه‌ و رویدادهای آن مسئول می‌کند، بگذریم، با مصداق کلی‌تر و با شمول بیشتری از مسئولیت اجتماعی مواجه می‌شویم که مختص نهادها، شرکت‌های تجاری و بنگاه‌های اقتصادی است.

بر مبنای این تعریف از مسئولیت اجتماعی، مجموعه‌های فعال اقتصادی متعهد می‌شوند که در کنار سودآوری خود، در حوزه‌های مختلف مانند محیط زیست، آموزش و پرورش و ارتقای شاخص‌های کلی ورود کرده و اقدامات لازم را در این حوزه‌ها انجام دهند.

یکی از مهمترین زمینه‌ها برای عمل به مسئولیت اجتماعی توسط بنگاه‌های اقتصادی، کمک به برنامه‌های ملی رفع فقر و محرومیت در جامعه هدف است. بر این اساس شرکت‌های تجاری به صورت مستقیم با شناسایی اقشار نیازمند و احصای احتیاجات آنان، به رفع این نیازها کمک می‌کنند. اقداماتی همچون ارائه بسته‌های معیشتی، حمایت مالی از خانواده‌های محروم و ایتام، اهدای بسته‌های تحصیلی به دانش‌آموزان، کمک به زنان سرپرست خانوار، کمک به اشتغال جوانان و … در همین چارچوب قرار می‌گیرد.

اما آنچه در جوامع امروزی به ویژه در کشورهای در حال توسعه بیش از پیش خلاء آن احساس می‌شود، مرتبه بالاتری از تعهد شرکت‌های تجاری و اقتصادی به مسئولیت اجتماعی است که همکاری این مجموعه‌ها با خیران محلی، مراکز خیریه و گروه‌‌های فعال در حوزه نیکوکاری را در بر می‌گیرد.

نظریه‌پردازان در حوزه فعالیت‌های خیریه معتقدند به منظور شناسایی دقیق‌تر جامعه هدف، هدایت بهتر کمک‌ها و در کل استفاده بهینه از مفهوم مسئولیت اجتماعی برای رفع فقر، اعتماد به مجموعه‌های خیریه بسیار راهگشاست.

به روز بودن بانک‌های آماری مجموعه‌های خیریه و برخورداری از نیروهای متخصص و مددکاران حرفه‌ای از دیگر مزیت‌های مراکز خیریه و نیکوکاری، برای جذب کمک‌ها در قالب مسئولیت اجتماعی به شمار می‌رود.

اهمیت مسئولیت اجتماعی نهادها و بنگاه‌های اقتصادی به عنوان یک چارچوب اخلاقی، به اندازه‌ای است که به گفته پژوهشگران، اگر هر کدام از این مجموعه‌ها احساس مسئولیت خود را در حوزه‌های مختلف تنها درصدی بهبود ببخشند، بار سنگینی از دوش موسسات خیریه به ویژه نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد و بهزیستی برداشته خواهد شد.

متاسفانه در کشورمان آن گونه که باید و شاید، شرکت‌های تجاری و اقتصادی نسبت به موضوع مسئولیت اجتماعی ورود نکرده‌اند و با وجود برخورداری از پتانسیل‌های بالا، هنوز با رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد.

نقطه مقابل احساس مسئولیت اجتماعی در یک جامعه، بی‌تفاوتی اجتماعی است. بی‌تفاوتی نوعی بی‌قیدی و عدم احساس مسئولیت نسبت به همنوعان، هموطنان و دیگر شهروندانی است که در یک قالب به عنوان جامعه با آنان زندگی می‌کنیم.

به معنای ساده، بی‌تفاوتی اجتماعی یعنی اینکه برای ما مهم نیست چه بر سر دیگران آید و آن روابط عاطفی و مسئولیت‌پذیری افراد در قبال دیگران کمتر می‌شود.

خوشبختانه علی‌رغم تحلیل‌های ناامیدکننده در خصوص ظهور و بروز نوعی از بی‌تفاوتی اجتماعی در میان جامعه ایرانی، رویدادهای یکی دو ساله اخیر و شکوه همدلی ایرانیان در کنار احساس وظیفه نهادها، شرکت‌ها و مجموعه‌های تجاری و اقتصادی در همه‌گیری کرونا برای دستگیری از نیازمندان نشان داد که جامعه ایرانی همچنان یک اجتماعی با چسبندگی بالا و حس همبستگی قابل اعتناست.

با وجود نواقص موجود، مجموعه‌های تجاری و تولیدی در کشورمان طی سال‌های اخیر با مدیریت دلسوزانه و همچنین اقدامات کمیته امداد در حوزه جلب مشارکت‌های مردمی و ترویج فرهنگ خیر و احسان در جامعه، همکاری خوبی را با این نهاد آغاز کرده‌اند.

انتهای پیام/