یولن رسول سلیمی: در هفته گذشته، تنش‌های مرزی ونزوئلا با کلمبیا و گویان به اوج رسید، جایی که نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، ۱۵ هزار سرباز به مرز کلمبیا اعزام کرد و ۲۵ هزار نیروی اضافی در پاسخ به استقرار هفت ناو جنگی آمریکایی و یک زیردریایی هسته‌ای در کارائیب به سواحل کارائیب فرستاد، این اقدامات، پس از حملات هوایی آمریکا به قایق‌های مشکوک به قاچاق مواد مخدر (که ۱۷ کشته برجای گذاشت) و اعزام ۱۰ جنگنده F-35 به پورتوریکو، ونزوئلا را در حالت آماده‌باش قرار داد. مادورو آن را “جنگ اعلام‌نشده” خواند، در حالی که مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، گفت: «ما آماده ضربه‌های بیشتر هستیم.»
این در حالی است که تنش‌های مرزی ونزوئلا در هفته گذشته به سطحی رسید که جهان را به یاد «جنگ سرد آمریکای لاتین» انداخت. مادورو، در سخنرانی ۵ اکتبر، ۱۵ هزار سرباز به مرز کلمبیا و ۲۵ هزار نیروی اضافی به سواحل کارائیب اعزام کرد و گفت: «این بسیج، دفاع از حاکمیت در برابر امپریالیسم آمریکاست.» این اقدام، پاسخی به استقرار هفت ناو جنگی آمریکایی (از جمله USS Sampson) و یک زیردریایی هسته‌ای در کارائیب بود، که پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، آن را «عملیات ضدکارتل» خواند که در ادامه به چرایی و چگونگی افزایش تنش‌ها در مرزهای ونزوئلا می پردازیم.
چرایی تشدید تنش‌ها از دیدگاه مقامات آمریکایی
تشدید تنش‌ها در مرزهای ونزوئلا در هفته گذشته، از دیدگاه مقامات آمریکایی، ریشه در سیاست «فشار حداکثری» ترامپ برای مهار کارتل‌های مواد مخدر و رژیم مادورو دارد. روبیو، در مصاحبه با NBC News، گفت: «ما گزینه‌های ضربه به اهداف کارتل داخل ونزوئلا را بررسی می‌کنیم، زیرا مادورو کارتل سولز را رهبری می‌کند،» که این ادعا، ونزوئلا را به عنوان «تهدید تروریستی» معرفی می‌کند. هگست، در فاکس نیوز، افزود: «بسیج دریایی ما، ضدکارتل است و مادورو را مسئول قاچاق می‌دانیم،» که استقرار هفت ناو و زیردریایی را توجیه می‌کند. ترامپ نیز، در شبکه اجتماعی تروت سوشال، نوشت: «حمله به قایق‌های قاچاق، هشدار به مادورو است – اگر مواد مخدر به آمریکا برسد، ما شکارتان می‌کنیم،» که حملات هوایی (۱۷ کشته) را بخشی از «جنگ علیه کارتل‌ها» می‌داند.
از یک منظر، روایت رسانه های غربی بر قطعنامه‌های شورای امنیت (مانند ۱۳۷۳ ضدتروریسم) استوار است، که کارتل‌ها را هدف قرار می‌دهد، اما روبیو آن را به «تغییر رژیم» گسترش داد. چه آنکه تشدید تنش ها، درآمدهای نفتی ونزوئلا را ۳۸ میلیارد یورو کم می‌کند، که گاردین آن را «جنگ اقتصادی» می‌خواند، اما خبرگزاری تاس آن را «غیرقانونی» توصیف می‌کند. چه آنکه آمریکا با محاسبه «هزینه کم» (حملات دریایی) تنش را افزایش می‌دهد؛ کی‌یف پست در توصیف این تاکتیک، آن را «الگویی برای اوکراین» می‌بیند، اما روایت «کارتل» مادورو را «تروریست» می‌سازد؛ سیستمی که تشدید را به «جنگ سرد آمریکای لاتین» بدل کرد، جایی که چرایی آمریکا «امنیت داخلی» است، اما اهداف پنهان (تغییر رژیم) آن را به «تهدید جهانی» تبدیل می‌کند.
اهداف آمریکا از تشدید تنش‌ها
از منظری دیگر، اهداف آمریکا از تشدید تنش‌ها، از دیدگاه مقامات، چندلایه است: مهار کارتل‌ها، تغییر رژیم و کنترل منابع. روبیو، در بی بی سی، گفت: «هدف ما نابودی کارتل هایی است، که مادورو آن را رهبری می‌کند» و جایزه ۵۰ میلیون دلاری، این موضوع را توجیه می‌کند. هگست، در فاکس نیوز، افزود: «بسیج دریایی، قاچاق را قطع می‌کند و امنیت آمریکا را تضمین می‌نماید.» موضوعی که حملات به قایق‌ها (۱۷ کشته) را بخشی از «جنگ ضدتروریسم» ارزیابی می کند. ترامپ همچنین، در تروت سوشال، نوشت: «هدف، حفاظت از مرزهای آمریکا از مواد مخدر ونزوئلایی است»، که مهاجرت ۷.۹ میلیون ونزوئلایی را هدف قرار می‌دهد. این محور، اهداف را به «جنگ ترکیبی» بدل کرد، جایی که مهار کارتل‌ها «پوشش» برای تغییر رژیم است، اما ریسک بی‌ثباتی آمریکای لاتین را افزایش می‌دهد.
سیاست‌های آمریکا در تشدید تنش‌ها
سیاست‌های آمریکا در تشدید تنش‌ها، از «فشار حداکثری» (تحریم‌ها) تا «عملیات دریایی» (حملات قایق‌ها) و «بسیج نظامی» (ناوها و F-۳۵) قابل تحلیل است. روبیو، در بی بی سی، گفت: «سیاست ما، نابودی کارتل‌ها از طریق تحریم و ضربه است.» هگست، در فاکس نیوز، افزود: «بسیج دریایی، قاچاق را قطع می‌کند»، که این اظهارنظر، حضور هفت ناو و زیردریایی را توجیه می‌کند. در مقابل ترامپ، در تروث سوشال، نوشت: «سیاست ما، شکار کارتل‌ها در ونزوئلا است»، که حملات (۱۷ کشته) را بخشی از «جنگ ضدتروریسم» می‌داند.
این در حالی است که سیاست‌های امریکا، درآمدهای نفتی ونزوئلا را ۳۸ میلیارد یورو کم می‌کنند انگیزه ترامپ (امنیت) و روبیو (ایدئولوژیک) سیاستی را شکل می‌دهد که با تعبیر مارکسیستی، سیاست‌ها «کنترل منابع» را دنبال می کنند.
آیا حمله آمریکا نزدیک است؟
حمله آمریکا، از دیدگاه مقامات این کشور، “گزینه روی میز” است؛ روبیو، در بی بی سی، گفت: «ما گزینه‌های ضربه داخل ونزوئلا را بررسی می‌کنیم»، هگست وزیر دفاع امریکا هم، در فاکس نیوز ، افزود: «عملیات ضدکارتل ادامه دارد»، که زیردریایی را آماده حمله می‌کند.
این در حالی است که تنش‌های مرزی ونزوئلا در هفته گذشته، با بسیج ۱۵ هزار سرباز به کلمبیا و ۲۵ هزار به کارائیب، پاسخی به ناوهای آمریکایی بود. از دیدگاه انتقادی، روایت آمریکا بدون شواهد قاچاق پیش‌داوری است. پیامدها، از انزوا تا جنگ، آمریکای لاتین را تهدید می‌کند و به نظر می رسد ونزوئلا بتواند با دیپلماسی حول مسئله صادرات نفت، منافع امریکا را در جهت کاهش تنش ها با ونزوئلا مدیریت کند.
۲۱۳/۴۲
