مهسا مژدهی: نشست وزرای خارجه ایران، عراق و سوریه در بغداد که روز جمعه برگزار شد، به محکوم کردن تروریسم و هشدار در مورد عاقبت فعالیت‌های ضد بشار اسد در سوریه محدود شد. عراقی‌ها پای خود را از ماجرا پس کشیده‌اند و می‌گویند قصد شرکت نظامی در بحران سوریه را ندارند. تهران اما گفته از سوریه حمایت خواهد کرد. از طرف دیگر خبرها از روسیه هم چندان خوب نیستند و روس‌ها تنها به برخی از اقدامات محدود حمایتی از بشار اسد در حملات هوایی دست زده‌اند که تغییری در روند پیشروی نیروهای تحریرالشام نداشته است. از سوی دیگر ظاهرا غرب خودش را برای تغییر و تحولات در سوریه آماده می‌کند و مصاحبه ابومحمدالجولانی با سی‌ان‌ان در حالی که نامش هنوز در فهرست تروریستی آمریکاست، نشان داد نفوذ او در سوریه جدی گرفته شده است. در حال حاضر درعا رسما به کنترل مخالفان مسلح بشار اسد در آمده و حمص هم دستکمی از آن ندارد. پیش از این دو شهر مهم سوریه یعنی حلب و حما هم اشغال شده بودند.
در یولن با علیرضا مجیدی کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد تحولات میدانی اخیر در سوریه به گفتگو نشسته‌ایم:
مخالفان مسلح اسد در روزهای اخیر پیشروی‌های غیرمنتظره‌ای داشته‌اند. از یک سو حمص در خطر است و از سوی دیگر درعا در جنوب دمشق تصرف شده. در چنین شرایطی آیا باید منتظر رسیدن دست آنها به دمشق باشیم؟
من فکر می‌کنم سناریوی واقع‌بینانه این است که احتمال دسترسی گروه‌های تروریستی را به دمشق منتفی ندانیم. هر چند این موضوع برای ما قطعا نامطلوب است. الان نبرد بر سر حمص بسیار اهمیت دارد. اما اگر تروریست‌ها حمص را بگیرند دیگر منطقا و روی کاغذ احتمال رسیدن به حومه دمشق را باید جدی بگیریم.
ایران تنها کشوری است که گزینه فردای پسابشار را نداشت یا آن را جدی نمی‌گرفت بنابراین تهران جدی‌ترین انگیزه را داشت. اما به هر حال تهران هم معذوریت‌هایی دارد.
رفتار ارتش سوریه مورد انتقاد قرار گرفته و بسیاری بابت اینکه ارتشی‌ها در اغلب نقاط از خود مقاومتی در مقابل شورشیان مسلح نشان نداده‌اند، تعجب کرده‌اند. علت عقب‌نشینی‌های زودهنگام و عدم مقابله جدی ارتش سوریه با معارضان را در چه می‌بینید؟
آنچه در حلب رخ داد را من نمی‌توانم از نظر نظامی توجیه‌اش کنم. برای خودم هم سؤال است که چطور چنین چیزی در حلب رخ داد. ارتش سوریه حقیقتا رفتار عجیبی از خود نشان داد. در حما ارتش سوریه جنگید. به ویژه در شمال حما واقعا جنگید و مقاومتشان از روز شنبه هفته گذشته تا ظهر چهارشنبه مقاومت واقعی و جدی بود. اما دوشنبه عصر پادگان لشکر ۴۷ ارتش در شمال شرق حما از سوی تروریست‌ها اشغال شد. بعد از آن تسلیحات و ساختار دفاعی خیلی قدرتمندی در آن نقطه برای دفاع از شهر حما وجود نداشت. با این حال بیش از ۲۴ ساعت و با تلفات زیاد توانستند مانع پیشروی تروریست‌ها به داخل حما شوند. اما وقتی سد شکست و آنها از شمال غرب وارد شهر شدند؛ از آن به بعد ارتش یک مقاومت محدود در داخل شهر از خود نشان داد اما خیلی زود ترجیح داد از جنگ درون شهری اجتناب کند. این نشان می‌دهد ارتش سوریه بنای جنگیدن دارد اما نه به هر قیمتی چون احتمال سقوط را می‌دهد و از آینده می‌ترسد. بنابراین بنای جنگیدن دارد اما محتاط است.
ارتش سوریه حقیقتا رفتار عجیبی از خود نشان داد. در حما ارتش سوریه جنگید. به ویژه در شمال حما واقعا جنگید و مقاومتشان از روز شنبه هفته گذشته تا ظهر چهارشنبه مقاومت واقعی و جدی بود.
استراتژی سه کشور ایران، روسیه و ترکیه را در قبال تحولات سوریه چطور ارزیابی می‌کنید؛ آیا به طور کلی عزمی برای کمک به اسد جهت حفظ موقعیتش در دمشق دیده می‌شود؟
موضع روسیه برای ما به شدت محل سؤال است. رفتار روسیه در حلب بسیار عجیب بود. در حما ابتدا جنگید و بعد در آنجا هم دوباره از سه‌شنبه عصر رفتار عجیبی داشت. ابهام جدی در مورد مسکو وجود دارد و رسما اعلام کردند میزان کمک‌های روسیه در سوریه در مواجه با مسلحین وابسته به چشم‌اندازی است که در مورد آینده سوریه مدنظر دارند تا ببینند چقدر در آینده سوریه می‌تواند با ثبات باشد. ترکیه هم پشتیبان معارضان است و سعی خواهد کرد تا طوری رفتار کند تا معارضه را زیر پروبال خود بگیرد تا به سمت تمرد نروند. بخش مهمی از این معارضات رسما وابسته و تابع ترکیه است. ایران تنها کشوری است که گزینه فردای پسابشار را نداشت یا آن را جدی نمی‌گرفت بنابراین تهران جدی‌ترین انگیزه را داشت. اما به هر حال تهران هم معذوریت‌هایی دارد.
۳۱۱۳۱۲
