زهرا علیاکبری-: صنعت گردشگری از جملهی صنایعی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند میتواند جایگزینی مهم برای صنعت نفت باشد. هر چند جاذبههای گردشگری در ایران بسیار بالاست و خاستگاه تاریخی و طبیعی ایران میتواند زمینه را برای جذب گردشگران فراهم کند، اما این حوزه هنوز با کاستیهای متعددی روبهروست.
سید مصطفی موسوی در گفتگو با خبرگزاری یولن با شااره به شرایط جدید تاکید دارد در چنین شرایطی راهبرد اصلی باید تمرکز بر بازار کشورهای همسایه، بهویژه در حوزه گردشگری مذهبی، سلامت و طبیعت باشد.
او در پاسخ به این سئوال که شرایط ورود گردشگران به ایران در سالهای اخیر چه تغییری را تجربه کرده است؟ گفت: هر چند ورود گردشگران خارجی به ایران پس از دوران همهگیری کرونا افزایش یافته اما هنوز میزان ورود گردشگر به سطح پیش از تحریمها نرسیده است. آمارهای رسمی نشان میدهد در سال گذشته بیش از چهار میلیون گردشگر وارد ایران شدند و در نیمه نخست سال جاری نیز نزدیک به دو میلیون نفر به ایران سفر کردهاند. با این حال این اعداد در مقایسه با ظرفیت بالقوه ایران فاصله زیادی دارد.
تحریم چه تاثیری بر صنعت گردشگری ایران گذاشت؟
او به تاثیر تحریمها بر صنعت گردشگری اشاره کرد و گفت: تحریمها عملاً ورود سرمایهگذار خارجی به این بخش را محدود کرده و مانع ارتقای زیرساختهای اقامتی و خدماتی شدها است. البته تحریمها تاثیر مهم دیگری نیز بر این صنعت داشته است. اینکه باعث شده ایران در عرصه تبلیغات و بازاریابی جهانی گردشگری حضور کمرنگی داشته باشد.
به گفتهی وی کاهش پروازهای مستقیم و مشکلات تبادلات مالی نیز آثار منفی دیگری بوده است.
او در پاسخ به سئوالی در خصوص وضعیت گردشگری کشورهای اطراف نظیر ترکیه، ارمنستان، گرجستان، تاجیکستان و امارات و قیاس ان با ایران گفت: این کشورها طی سالهای اخیر با سرمایهگذاری گسترده در بخش گردشگری توانستهاند رشد چشمگیری داشته باشند. به عنوات مثال ترکیه سالانه بیش از ۵۰ میلیون گردشگر جذب میکند . باید توجه داشت این کشور با بیش از ۱۲ هزار هتل، از جمله هتلهای زنجیرهای با استانداردهای جهانی، یکی از ۱۰ مقصد برتر گردشگری جهان است.
او گفت: امارات بهویژه دبی، سالانه بالای ۲۰ میلیون گردشگر دارد. این کشور با ایجاد زیرساختهای مدرن، هتلهای لوکس و سیاستهای بازاریابی گسترده توانسته جایگاه ویژهای در منطقه پیدا کند.
بررسیها نشان میدهد گرجستان نیز با اصلاح قوانین، توسعه حملونقل هوایی و سرمایهگذاری در هتلهای استاندارد، خود را بهعنوان مقصدی ارزان و جذاب معرفی کرده و سالانه پذیرای هفت تا هشت میلیون گردشگر است. حتی ارمنستان نیز با تقویت گردشگری مذهبی و فرهنگی و توسعه هتلهای میانرده، موفق شده سهمی در بازار گردشگری منطقه کسب کند و در شرایط فعلی سالانه پذیرای دو تا سه میلیون گردشگر است اما تاجیکستان به تازگی برنامههای توسعه این صنعت را در دستور کار قرار داده و هنوز در ابتدای مسیر است . این کشور سالانه حدود یک میلیون گردشگر جذب میکند. اما به تدریج در حال توسعهی زیرساختهای اقامتی و حملونقل خود است.
او گفت: این کشورها برای گردشگر ایرانی نیز مقصد مهمی محسوب میشود. محدودیتهای ناشی از تحریمها و بالا رفتن قیمت ارزهای رایج بینالمللی، همراه با سختتر شدن سفر به اروپا و آمریکا، موجب شده گردشگران ایرانی کشورهای نزدیک، ارزانتر و بدون نیاز به ویزای سختگیرانه مانند ارمنستان، گرجستان، تاجیکستان و ازبکستان را انتخاب کنند.
موسوی در جواب این پرسش که مهمترین مقاصد گردشگری ایرانیان کجاست؟ گفت: در سالهای اخیر بین ۶ تا ۸ میلیون سفر خارجی از سوی ایرانیان ثبت شده است و طبق براوردها مقاصد اصلی شامل ترکیه، امارات، گرجستان، ارمنستان و عراق -برای گردشگری زیارتی- است.
ایران چه تعداد هتل دارد؟
او دربارهی تعداد هتلهای فعال در ایران نیز گفت: در حال حاضر حدود ۲,۵۰۰ هتل در کشور فعال است که کمتر از ۲۰ درصد آنها به استانداردهای بینالمللی نزدیک هستند. ظرفیت اقامتی ایران بسیار کمتر از کشورهایی چون ترکیه و امارات است و یکی از چالشهای اصلی جذب گردشگر محسوب میشود. این در حالی است که ایران از نظر جاذبههای تاریخی و طبیعی کاملاً آماده است، اما در حوزه زیرساختهای اقامتی، حملونقل هوایی و خدمات گردشگری هنوز فاصله قابل توجهی با استانداردهای جهانی وجود دارد.
او گفت: سرمایهگذاری در این حوزه بیتردید بازده بالایی دارد . ایران برای مقصد جذابی برای گردشگری فرهنگی–تاریخی، زیارتی و طبیعتگردی است البته در کنار آن، گردشگری درمانی نیز سهم قابل توجهی دارد. خدماتی مانند جراحیهای زیبایی، درمانهای ناباروری و دندانپزشکی به دلیل کیفیت مناسب و هزینه کمتر، مورد استقبال گردشگران کشورهای همسایه قرار گرفته است. البته تحریمها و محدودیتهای بانکی مانع توسعه بیشتر این بخش شده است.
ظرفیت بالقوه ایران در صنعت گردشگری
موسوی در پاسخ به این سئوال که ظرفیت بالقوهی ایران برای جذب گردشگر چقدر است؟ گفت: رآوردها نشان میدهد ایران میتواند سالانه بیش از ۲۰ میلیون گردشگر جذب کند. تحقق این هدف نیازمند سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری در حوزه هتلسازی، حملونقل، تبلیغات و آموزش نیروی انسانی است. در صورت تحقق، درآمد ارزی این بخش میتواند با صادرات نفت رقابت کند.
او گفت: حتی در گردشگری داخلی نیز ما ظرفیت بالقوهای داریم به عنوان مثال سالانه بیش از پنجاه میلیون سفر داخلی در کشور انجام میشود. شهرهایی چون مشهد، شیراز، اصفهان، کیش و شمال کشور محبوبترین مقاصد گردشگری داخلی محسوب میشوند.
او در جواب این پرسش که برخی تصاویر نشان میدهد مسافران در سفرها به دلیل گرانی هتلها در خیابان یا پارکها چادر میزنند. این موضوع چه پیامی دارد؟ گفت: این مسئله نشاندهنده فشار اقتصادی بر خانوارها و کمبود اقامتگاههای ارزانقیمت در کشور است. برای برونرفت از این وضعیت باید توسعه هتلهای سهستاره و بومگردیها در اولویت قرار گیرد تا سفر برای اقشار مختلف جامعه دسترسپذیر شود.
۲۲۳۲۲۳
