گروه یولن زندگی – معصومه نیکنام: وقتی خبر کشف انواع مواد مخدر از سوی رسانه ها به گوش می‌رسد در نگاه اول همه چیز ساده به نظر می رسد. بیشتر ما غافل از این هستیم که چه ساعت هایی در آزمایشگاه های تخصصی این مواد توسط متخصصان شیمی و علوم آزمایشگاهی به بوته آزمایش گذاشته شده و آن ها تمام توان و تخصص خود را به کار گرفته اند تا به کشف علمی جرم در این حوزه برسند و کشفیات خود را به اطلاع عموم از جمله مسئولان برای اقدامات فوری برسانند. تلاش این گروه از متخصصان باعث آگاهی بخشی به مردم می شود. در بسیاری از موارد همین متخصصان علوم آزمایشگاهی بودند که با رو کردن دست متخلفان جان بسیاری از مردم از همه جا بی خبر را نجات دادند.
کشف محصولات لاغری گلوریا آغشته به ماده مخدر
اطلاع رسانی در مورد محصولات لاغری گلوریا که به ماده مخدر روانگردان شیشه آلوده بود مثل بمب صدا کرد. بسیاری از مشتریان این محصول بدون آگاهی از ترکیبات آن و صرفا با تبلیغ افرادی که در کوتاه مدت موفق به کاهش وزن شده بودند در دام این باند افتاده بودند. پس از مدتی با گزارشات مردمی و مشکوک شدن برخی از والدین به رفتار فرزندان شان تحت تاثیر استفاده از این محصول متخصصان آزمایشگاه شناسایی مواد مخدر این محصولات را مورد آزمایش قرار دادند و در حین تفکیک این مواد متوجه مواد مخدر شیشه در ترکیبات آن شدند. به این ترتیب و با اطلاع رسانی های پی در پی میزان قربانیان این محصول کاهش یافت.
قرص های لاغری با چاشنی شیشه
در مورد دیگری، قرص های لاغری وارد بازار شده بود و این قرص ها در آرایشگاه های زنانه و سایر مکان ها با بسته بندی های خارجی به فروش می رسید. به گفته پلیس مانند آن را در هیچ جای دنیا ندیده نشده است زیرا این قرص ها در آزمایشگاه ها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که شیشه را به رنگ های فسفری، قرمز، آبی یا رنگ های دیگری برای ایجاد جذابیت درآورده اند و آن را با عنوان قرص لاغری به فروش می رسانند، این کشف مهم نیز در همین آزمایشگاه ها توسط متخصصان ایرانی بررسی شد. این در حالی است که قاچاقچیان دست از کار نکشیده و همواره مواد مخدر و روانگردان هایی را در قالب و شکل های مختلف و جذاب روانه بازار می کنند و مردم از همه جا بی خبر از این مواد استفاده کرده و نمی دانند که مشتقات آن ها از مواد مخدر است اما از آن سوی دیگر، پلیس مواد مخدر و آزمایشگاه و کارشناسان آن بیکار ننشسته اند و همه این موارد را بررسی و به محض تایید اطلاع رسانی می کنند.
کشف سیگارهای الکترونیکی دارای مواد مخدر حشیش
سردار مجید کریمی رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر همچنین در گفت و گو با خبرنگار یولن زندگی می گوید :«در آزمایشگاه های ناجا معلوم شد، سیگارهای الکترونیکی که وارد کشور می شده دارای اسانس هایی از ماده مخدر حشیش صنعتی بوده که به محض تایید این مطلب در این آزمایشگاه ها، موضوع به اطلاع مسئولان و مردم رسید.آزمایشگاه های مواد مخدر در سراسر کشور و در تمام استان ها فعالیت دارند و به کشف علمی جرائم در حوزه مواد مخدر رسیده و در نظام های بین المللی حرفی برای گفتن دارند.»
آزمایشگاه‌های پلیس مبارزه با مواد مخدر با هدف کمک به شناسایی، تشخیص و همچنین آنالیز مواد مخدر مکشوفه، بررسی، تحقیق، پژوهش و آنالیز مواد مخدری که در کشور کشف و وارد می شود و همچنین کشف جدیدترین مواد مخدر و روانگردان ها راه اندازی شده است و در این زمینه ها فعالیت دارد، این آزمایشگاه ها تنها آزمایشگاه های مرجع از طرف قوه قضائیه، دفتر مقابله با مواد مخدر ریاست جمهوری و همچنین دفتر جرم سازمان ملل به شمار می رود که بر توانمندی این آزمایشگاه ها صحه گذاشته اند. سردار کریمی در این بار می گوید: «متخصصان آزمایشگاه های مواد مخدر از فارغ التحصیلان رشته های شیمی و علوم آزمایشگاهی هستند.همه کارشناسان این آزمایشگاه ها فارغ التحصیلان رشته های تخصصی شیمی و علوم آزمایشگاهی هستند و برخی از آن ها نیز مدرک فوق دکتر دارند.»
کسب رتبه چهارم در آزمون المپیاد علمی آنالیز مواد مخدر
در طول سال آزمایشگاه مرجع پلیس مبارزه با مواد مخدر فراجا دو مرتبه در آزمون بین المللی آنالیز مواد مخدر شرکت می کند. در این آزمون المپیاد علمی که بین آزمایشگاه های آنالیز مواد مخدر و پزشکی قانونی و آزمایشگاه های جنایی انجام می شود آزمایشگاه مرجع پلیس مبارزه با مواد مخدر فراجا که در سال۲۰۲۰ در بین ۱۷۹ آزمایشگاه از ۵۷ کشور دنیا شرکت کرده بود در رشته آنالیز موفق به کسب رتبه چهارم شد. از نظر اهمیت این نتیجه نه تنها در فراجا و نیروهای مسلح کشور اهمیت ملی و بین المللی دارد بلکه اعتبار علمی کشور در کشف علمی جرایم مواد مخدر در جهان را ارتقا داده و پیشرو بودن این پلیس از نظر دانش و تجهیزات آزمایشگاهی را نیز نشان می دهد. همان طور که گفته شد شبکه آزمایشگاهی آنالیز مواد مخدر این پلیس که شامل ۳۴ آزمایشگاه است در تمام استان ها راه اندازی شده و به صورت ۲۴ ساعته در خدمت یگان های کاشف و مراجع قضایی است. این شبکه علمی و آزمایشگاهی باعث تسریع در پاسخ دهی پرونده های قضایی و ارائه نظریه کارشناسی منطبق با کنوانسیون های بین المللی و قانون مبارزه با مواد مخدر در کشور می شود.
تولید کیت و کاغذهای تشخیص مواد مخدر
سردار کریمی خبرهای خوبی در باره تولید انبوه کیت های سریع شناسایی مواد مخدر نیز می دهد: «در حوزه آزمایشگاهی، طراحی و ساخت کاغذ های “تی ال سی” که قبلا در این زمینه به کشورهای اروپایی وابسته بودیم نیز شاهد موفقیت های چشمگیری بوده ایم. پیش از این این کاغذ ها به واسطه تحریم ها با بهایی سه تا چهار برابر بالاتر از قیمت واقعی به دست ما می رسید اما با اقدامات دانشمندان ما در پلیس و همکاری با شرکت های دانش بنیان ایرانی موفق شدیم این کاغذ که حساسیت بالایی دارد و در نتیجه آزمایش ها نقش اساسی ایفا می کند را به صورت بومی تولید کنیم. اکنون مفتخریم که اعلام کنیم نسخه بومی این محصول با نوع خارجی آن برابری می کند. مورد بعدی، کیت های شناسایی مواد مخدر است که در صحنه جرم توسط همکاران ما به محض کشف مواد مخدر یا در راه آهن و فرودگاه یا پایانه های مسافربری و اماکن عمومی مورد استفاده قرار گرفته و در کمتر از 30 ثانیه تشخیص می دهد که فلان ماده، ماده مخدر است یا نه . این کیت قادر به تشخیص ۱۶ نوع ماده مخدر است و در این زمینه به تولید انبوه رسیده ایم.»
درخواست از دولت
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر می گوید بهترین کمک دولت در این زمینه به پلیس مواد مخدر حمایت از شرکت های دانش بنیان است :« به دلیل هزینه های بالای کارهای تحقیقاتی شرکت های دانش بنیان کمتر در این زمینه ورود می کنند، هر چند در 2 سال گذشته با کمک معاونت فناوری ریاست جمهوری کارهای خوبی در پلیس مواد مخدر انجام شد، مثل همین کیت و کاغذهایی که برای تشخیص سریع مواد مخدر تولید شد، اکنون نیز 2 پروژه دیگر در این زمینه در دست تولید داریم که به زودی اطلاع رسانی می شود. همان طور که گفته شد تحقیقات صنعتی هزینه بر است و ما در این زمینه نیاز به کمک دولت برای دستیابی به پیشرفت های بیشتر داریم. پلیس در این زمینه آمادگی همکاری با شرکت های دانش بنیان را دارد و از طرح های آن ها استقبال به عمل می آید.»
