آرمان زارعی: در روزهای گذشته، گزارشها از نقاط مختلف کشور از جمله تبریز، اردبیل و سایر شهرها حاکی از بروز اختلالاتی در بازار نان است؛ از کاهش سهمیه آرد نانواییها گرفته تا کاهش ساعات فعالیت، تشکیل صفهای طولانی در مقابل نانواییهای یارانهای و حتی افزایش قیمت برخی انواع نان.
در برخی شهرها مانند اردبیل، زمزمههایی از احتمال افزایش رسمی قیمت نان به گوش میرسد، در حالیکه برخی نانواییهای آزادپز پیشاپیش دست به افزایش خودجوش قیمت زدهاند.گفته می شود قیمت نان سنگک در برخی نانواییهای اردبیل به ۱۸ هزار تومان نیز رسیده است.
این تحولات در حالی رخ میدهد که دولت هنوز تصمیم نهایی خود درباره آزادسازی قیمت نان و شیوه تخصیص یارانه را اعلام نکرده است.
در چنین شرایطی، نگرانیها درباره تداوم چندنرخی بودن نان، قاچاق آرد و نارضایتی همزمان مردم و نانوایان بیشتر شده است.
در همین رابطه حمیدرضا رستگار، رئیس اتاق اصناف تهران در گفتوگو با یولن درباره دلایل افزایش قیمت نان و راهکارهای اصلاح این بازار گفت:«قیمت نان، چه در تهران و چه در کل کشور، موضوعی حساس و خاص است. نان قوت غالب مردم است و وقتی مسئلهای تا این اندازه برای همه اقشار مهم است، بیتوجهی به آن میتواند تبعات گستردهای داشته باشد.»
رستگار با اشاره به یارانهای که دولت برای نان پرداخت میکند توضیح داد:«دولت سالانه حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان یارانه به حوزه نان اختصاص میدهد، اما با وجود این رقم بزرگ، نه مردم راضیاند، نه نانوایان و نه حتی خود دولت. این یعنی در روند کار، اشکالاتی وجود دارد.»
او در ادامه تاکید کرد:«بررسیها و پیگیریهای اتاق اصناف در سالهای گذشته نشان داده که قیمتگذاری دستوری نان، هیچ تناسبی با هزینههای واقعی نانوایان نداشته است و ما بارها در جلسات مختلف اعلام کردیم که قیمت رسمی اعلامشده، هزینههای یک نانوای واقعی را پوشش نمیدهد. حتی با وجود ورود تعزیرات، بازرسیها و جریمهها، باز هم تخلفات کاملاً متوقف نشد. نتیجه بررسیهای ما این بود که درآمد و هزینه نانوایان با هم تطابق ندارد.»
رئیس اتاق اصناف با اشاره به دلایل تنوع قیمت نان در نقاط مختلف تهران ادامه داد:«نرخ نان باید واقعی شود. ما دیدیم که برخی نانواییها به دلیل همین عدم توازن اقتصادی، اقدام به فروش نانهای خاص مانند نان کنجدی یا سبزیدار میکنند تا هزینههایشان را جبران کنند. البته طبق قانون، فروش اجباری نان خاص ممنوع است و هیچ نانوایی حق ندارد مشتری را مجبور به خرید نان گرانتر کند.»
رستگار: یارانه آرد را به مردم بدهند، نه به نانواییها
رستگار تصریح کرد:«اگر قرار است نان با کیفیت و با وزن قانونی به دست مردم برسد، تنها راهحل این است که نرخ نان واقعی شود. در حال حاضر آرد یارانهای باعث قاچاق، فروش چندنرخی، و حتی خشککردن نان برای خوراک دام شده است. وقتی آرد ارزان باشد، فساد اجتنابناپذیر است.»
او تأکید کرد:«یارانه آرد باید بهجای آنکه به نانوایی داده شود، مستقیماً به مردم پرداخت شود و آرد با نرخ آزاد در اختیار نانوایان قرار بگیرد. در این صورت رقابت سالم ایجاد میشود، کیفیت بالا میرود، و قاچاق آرد و سوءاستفادهها به حداقل میرسد.»
نان چندنرخی، عامل اصلی ضعف نظارتهاست
رستگار درباره علت ضعف نظارتها در این حوزه گفت:«وقتی نان چند نرخ دارد، آرد سهمیهای است و قیمتها در شهرهای مختلف متفاوت است، امکان نظارت دقیق وجود ندارد. ما با نظارت موافقیم، اما نظارتی بازدارنده زمانی محقق میشود که ساختار توزیع و قیمتگذاری شفاف و یکپارچه باشد.»
احتمال افزایش قیمت نان در آینده؟
او در پاسخ به پرسشی درباره احتمال افزایش قیمت نان در هفتهها یا ماههای آینده گفت:«قیمت فعلی نان، قیمت درستی نیست. این نرخ، نه هزینه واقعی نانوا را پوشش میدهد و نه سود منصفانهای برایشان باقی میگذارد. پیشنهاد ما این است که اگر قرار است قیمت نان افزایش یابد، حتماً یارانهاش به مردم پرداخت شود. احتمال زیاد دارد که چنین مدلی اجرایی شود.»
مصوبهای برای گرانی نان در تهران صادر نشده است
رستگار در پایان تصریح کرد:«تا این لحظه، مصوبهای برای افزایش قیمت نان در تهران صادر نشده است. با نانواییهایی که گرانفروشی میکنند نیز برخورد میشود، جریمه میشوند و تخلفاتشان در پرونده درج میشود. اما واقعیت این است که تا ساختار اصلاح نشود، نمیتوان انتظار سامان کامل داشت.»
او یادآور شد:«نان، قوت اصلی طبقات کمدرآمد است. اگر میخواهیم جلوی اسراف، قاچاق و تخلفات را بگیریم، باید ساختار یارانهای نان را بازنگری کنیم و یارانه را مستقیم به مردم بدهیم. در غیر اینصورت، مشکلات ادامهدار خواهد بود.»
۲۲۳۲۲۴
