رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، روز چهارشنبه سخنرانیای داشت که در آن به موضوع «ترکیه بدون ترور» اشاره کرد. او اعلام کرد که این سیاست ابتدا در داخل کشور اجرا خواهد شد و سپس به منطقه تعمیم داده خواهد شد. اردوغان همچنین عنوان کرد که روز دوشنبه با خانم پروین بولدان و آقای مدحت سانجار، از سران حزب دموکراتیک خلقها (HDP)، دیدار کرده و درباره این موضوع گفتوگو داشته است.
در همین راستا، عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک)، در اقدامی مهم پس از ۲۶ سال، پیام ویدئوییای منتشر کرد که در آن از لزوم خلع سلاح پ.ک.ک سخن گفت و بر جایگزینی گفتوگو با درگیری مسلحانه تأکید نمود. در این پیام همچنین پیشنهاد شد که کمیسیونی با محوریت حقوق کردها در ترکیه تشکیل شود تا مطالبات این قوم مورد بررسی قرار گیرد.
از سوی دیگر، شورای عالی رهبری «اتحاد جوامع کردستان» (KCK) نیز طی دو نشست مجزا در قندیل و مناطق دیگر، اعلام کرد که از فراخوان خلع سلاح حمایت میکند، اما حق دفاع مشروع را برای خود محفوظ میداند. این شورا همچنین تأکید کرد که قانون اساسی سال ۱۹۲۴ ترکیه حقوق کردها را نادیده گرفته و پیمان لوزان، بهعنوان یکی از اسناد پایهای جمهوری ترکیه، باید مورد بازنگری قرار گیرد.
در تحولی دیگر، قرار است امروز (جمعه)در سلیمانیه عراق، گروهی از نیروهای مسلح پ.ک.ک بهصورت نمادین سلاحهای خود را تحویل دهند و این سلاحها با نظارت سازمان اطلاعات ملی ترکیه (میت) ثبت و منهدم شوند. رئیس سازمان میت، ابراهیم کالین، در این روند با مقامات بلندپایه ترکیه، عراق و همچنین با رهبران احزاب کردی مانند اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان عراق دیدارهایی داشته است.
در این میان، برخی تحلیلگران مدعیاند که اگر روند خلع سلاح پ.ک.ک در سلیمانیه اجرا شود، نفوذ ایران در آن منطقه تضعیف خواهد شد؛ زیرا سلیمانیه بهطور سنتی محل نفوذ تهران بوده است، در حالی که اربیل و دهوک تحت نفوذ ترکیه قرار دارند.
در همین حال، گزارشهایی مبنی بر دیدار هیئتهایی از حزب مساوات و دموکراسی (وابسته به پ.ک.ک) با رهبران حزب بارزانی، اتحادیه میهنی و حتی رئیسجمهور ترکیه نیز منتشر شده است. گفته میشود که حزب مساوات خواهان تدوین قانون اساسی جدید و دموکراتیک در ترکیه است.
از سوی دیگر، ژنرال مظلوم عبدی (فرهاد شاهین)، فرمانده نیروهای سوریه دموکراتیک، مورد اشاره عبدالله اوجالان در پیام اخیرش قرار گرفت. اوجالان خواهان گفتوگو با وی و همچنین با رسانههای بینالمللی شده است.
در بخشهایی از گفتوگوهای غیررسمی، ادعاهایی نیز مطرح شده که برخی دولتها در تلاشاند تا روند مذاکرات را مختل کنند. همچنین یکی از فرماندهان نیروهای مدافع زن (YPJ) نیز گفته که دیدگاه مثبتی از سوی برخی دولتها نسبت به کردها وجود دارد و بر ضرورت ایجاد یک جامعه دموکراتیک تأکید کرده است.
در پایان، نکتهای که باید به آن اشاره کرد این است که روند خلع سلاح، در حال حاضر تنها شامل نیروهای مستقر در ترکیه و عراق میشود و نیروهای کرد مستقر در سوریه (تحت حمایت برخی دولتها) همچنان فعال باقی خواهند ماند.
کارشناس مسائل ترکیه
21212
