مرگ خاموش مرکبات فارس در سایه زخمی کهنه/ خشکسالی؛ عامل اصلی زوال مرکبات
به گزارش یولن از شیراز، باغ نمای قدیمی را نداشت و سایه سار درختان لیمو، پرتقال و بکرایی، زیبایی خود را از خاک محروم کرده بودند.
تا چشم کار می‌کرد درختانی بود که هر کدام شاخه به شاخه، پارادوکس سبزی و خشکی را با خود یدک می‌کشیدند.
دست بردم به سمت پرتغالی که رنگ و عطر بهتری داشت اما چنان در میان برگ‌های خشک محاصره شده بود که حیرت زده شدم.
شاخه‌های خشک و عریان، از اتفاقات تکان دهنده طبیعت بود که اینجا به چشم می‌خورد. برگها سبزی و طراوت را به گورِ حافظه می‌سپردند و یک به یک از تنه درختان خداحافظی می‌کردند.
باغات جنت‌شهر که برایم نوستالژی باغ پدربزرگ را در کودکی زنده می‌کرد اینک تمام پاییز را با خود به رخ می‌کشید. پاییزی که برگ‌ریزانش دفعی و یکباره بود!
درد درختانی که بلاتکلیف میان سبزی و زردی بودند، دلم را به درد آورد… قصه‌ها داشتند با خاک، آب، زمین و دستان پینه بسته کشاورزانی که محصولشان دستخوش عارضه خشکی مرکبات شده بود.
عارضه خشکی مرکبات، طی یک دهه اخیر شهرستان‌هایی که بیشترین سطح زیر کشت مرکبات را در استان فارس به خود اختصاص داده، درگیر نموده است.
به گفته کارشناسان، این عارضه تا حدی ناشناخته و شیوه‌های قطعی مقابله با آن هنوز کاملا مشخص نیست.
در این میان شهرستان‌های داراب، جهرم و قیر و کارزین که بیشترین سطح زیر کشت مرکبات را در استان فارس به خود اختصاص داده، بیش از سایر مناطق با این مشکل مواجه هستند.
از تغییرات اقلیمی و استفاده از مواد شیمیایی و غیرارگانیک به عنوان دلایل عمده این عارضه یاد می‌شود. در این شرایط، مرکبات با سرعت خشک شده و طی کمتر از یک شبانه روز، رو به زوال می‌روند.
زوال مرکبات در 5 هزار هکتار از باغات فارس
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس در این زمین با اشاره به اینکه خشکی مرکبات عارضه‌ای است که تاحدی ناشناخته مانده است، به خبرنگار فارس می گوید: از ابتدای شیوع این عارضه، از ۶۳ هزار هکتار مرکبات، پنج هزار هکتار دچار زوال شده که ۳۰ درصد درختان باغات را در برگرفت.
دبیری ادامه می‌دهد: این عارضه از سال ۹۳ تاکنون مرکبات فارس را تهدید نموده و در شهرستان‌های قیرکارزین، داراب و جهرم، بیشترین خسارات را وارد کرده است.
وی با اشاره به اینکه این عارضه مرکبات، به دو گونه زوال سریع و تدریجی تقسیم می‌شود، می‌افزاید: در زوال سریع بعد از ۲ هفته درختان به طور کامل خشک می شوند و که به بیماری ریشه مربوط است و در زوال تدریجی که از هشت سال پیش در جنوب کشور به ویژه استان فارس ایجاد شده، درختان بین یک تا سه سال دچار خشکی ممتد می‌شوند.
دبیری چهار عامل را برای این عارضه بر شما عنوان کرده و می‌گوید: این عارضه توسط اکیپ تخصصی متشکل از حشره‌شناس، گیاه‌شناس، قارچ شناس و خاک‌شناس مورد آزمایش قرار گرفته و پس از بررسی، کارشناسان به این نتیجه رسیدند که عواملی نظیر آفات و بیماری‌ها به ویژه قارچ‌های خاکی،
استفاده از کود و سموم شیمیایی از طریق آبیاری، تغییرات اقلیمی و خشکسالی همچنین عدم رعایت استانداردهای احداث باغ نظیر رعایت نکردن فاصله، سیستم آبیاری و نوع تغذیه، بیشترین عوامل خشکی را به خود اختصاص داده است.
استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی، خشکی مرکبات را به دنبال دارد
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس خاطرنشان می‌کند: از طریق پرسشنامه‌ای که بین کشاورزان توزیع شد، به این نتیجه رسیدیم که تعدادی از کشاورزان، ۳۰ قلم کود شیمیایی و سم را به طور خودسرانه در باغات خود استفاده می کنند و این موضوع مرکبات را با خشکی مواجه کرده است.
دبیری البته تغییرات اقلیمی و خشکسالی را بیشترین عامل تاثیرگذار در خشکی مرکبات ذکر می‌کند و می‌گوید: در این عارضه، هر عاملی به نوعی دخیل است اما خشکسالی‌های متوالی در فارس، بیشترین عامل خشکی مرکبات این استان است.
به گفته این مسؤول، جهت بررسی این عارضه در جهرم و داراب به عنوان پایلوت، طرحی به اجرا درآمد و دستورالعمل‌های مربوط به باغات، نوع آبیاری و مقدار مجاز استفاده از کودها به بررسی گذاشته شد.
دبیری در زمینه تسهیلاتی که به کشاورزان ارائه می‌شود، اظهار می‌دارد: نماینده داراب به عنوان رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، پیگیر دریافت تسهیلاتی برای کشاورزانی که مرکبات آنها دچار خسارت شده، است اما از این پیگیری، هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است.
درختانی که یک شبه به خواب می‌روند!
یکی از کشاورزان شهرستان داراب با اشاره به اینکه کل کشاورزان شهرستان درگیر عارضه خشکی مرکبات هستند، می گوید: جهت مقابله با این عارضه، ناچار شدم ۵۰۰ اصله درخت را از ریشه دربیاورم.
عیسی صفری با اشاره به اینکه یکی از راهکارهای اصلی، درآوردن درخت از ریشه است و بقیه راهکارها مقطعی است، ادامه می‌دهد: کارشناسان جهاد کشاورزی برای حل این معضل، مراجعه کردند اما داروی قطعی برای آن وجود ندارد و تنها روش، درآوردن درختان خشک شده است.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته نیم هکتار از زمین زیر کشت لیمو در باغش درگیر این عارضه شدند، می‌گوید: در مواجهه با این عارضه، شاخه‌ها را جدا می کردیم و اره را موقع بریدن شاخه‌ها ضدعفونی می‌نمودیم، اما با این مشکل ادامه داشت و الان هفت هشت سال است که با این نوع عارضه مواجه هستیم.
این کشاورز دارابی ادامه می‌دهد: اکنون تعدادی نهال جدید کاشتم البته نهال‌ها را در گوده‌های جدیدی که حفر نمودیم، کاشتیم چرا که جای درختان خشک شده، محل مناسبی برای کاشت جدید نیست.
وی با اشاره به اینکه هر سال در هر یک از باغات شهرستان، ۵۰ یا ۶۰ درخت دچار خشکی می‌شود، می‌افزاید: ابتدا یک سوم درخت خشک شده و کم کم تمام شاخه های دیگر نیز سرایت می‌کند و همه قسمت‌های درخت خشک می‌شود.
صفری، علت اصلی عارضه را گرم شدن هوا عنوان کرده و می‌گوید: هر چقدر هوا گرم تر باشد، استقامت درخت مرکبات در گرما پایین‌تر آمده و بیشتر در تیر و مرداد ماه خشکی آغاز شده و ابتدای پاییز، به طور کامل خشک می‌شود.
وی خاطرنشان می کند: در این عارضه، ابتدا برگها قهوه ای شده و بعد از آن پوست از کنده درخت جدا می‌شود که این شرایط به طور سریع اتفاق می‌افتد.
خاک زخم خورده از کود و سم شیمیایی
یکی از کشاورزان جنت شهرِ داراب نیز در این زمینه به خبرنگار فارس می‌گوید: زمین‌های کشاورزی، بر اثر سموم و کودهای شیمیایی و غیرارگانیک آلوده شدند و بیشترین اثرات منفی را بر درختان مرکبات ایجاد می‌کنند.
عبدالحسین ثبوت با اشاره به روند زوال مرکبات، ادامه می‌دهد: بعضی از درختان به طور کامل خشک شده به طوری که بنده در گذشته، پنج خاور بار لیمو و هفت خاور، بار پرتقال روانه میدان میوه و تره‌بار می کردم اما اکنون این مقدار به ۵۰۰ کیلو لیمو تقلیل یافته است.
وی بیان می‌کند: برای مقابله با این عارضه، سم‌پاشی و قطع کردن آب را امتحان کردیم اما فقط مدت کوتاهی روبراه شد و دوباره درختان خشک می‌شود.
ثبوت می‌گوید: امسال ۷۰ درخت از باغمان خشک شده و با وجود اینکه میوه سر درخت و است اما شاخه‌ها خشک می‌شوند!
این کشاورز دارابی اظهار می‌دارد: در این میان، نیمی از باغ را به کاشت انار اختصاص دادم تا کمتر شاهد خشک شدن مرکبات باشم.
ثبوت با انتقاد از آتش زدن کاه و کلش، تصریح می‌کند: وقتی کشاورزی، کاه و کلش را آتش می زند، خاک دچار افت شده و مواد مغذی به آن نمی‌رسد; چرا که مواد مغذی که بیشتر در سطح خاک هستند، بسیار آسیب می‌بیند.
وی خاطرنشان می کند: تعداد زیادی از کشاورزان بخش‌های جنت‌شهر و فورگ در شهرستان داراب با این مشکل مواجه هستند.
انتهای پیام/س
