غزال زیاری: در سال‌های اخیر عنکبوت‌های معدنی محبوبیت به مراتب بیشتری پیدا کرده‌اند. چرا که دانشمندان متوجه شده‌اند که برخی از شگفت‌انگیزترین عنکبوت‌های سیاره زمین، تمام عمرشان را در مکان‌های تاریک و دورافتاده می‌گذرانند و از همین رو شاید هرگز مشاهده نشده باشند. در واقع فقط یک گروه از عنکبوت‌ها در غار زندگی نمی‌کنند و بسیاری عنکبوت‌های جهان در غارها و معادن سکونت دارند.
شاید جذاب‌ترین و جالب‌ترین عنکبوت معدنی، گونه‌ای است که چند سال پیش در معدن متروکه‌ای در باجای کالیفرنیای جنوبی در مکزیک شناسایی شد و جالب اینجاست که اولین نشانه از وجود این عنکبوت، از کشف یک پوسته توخالی به دست آمد.
عنکبوت‌های معدنی: یافتن یک غول
جیم بریان، حشره‌شناس میدانی موزه تاریخ طبیعی سن‌دیگو و یکی از نویسنده‌هایی که در معرفی این گونه عنکبوت نقش داشت در این رابطه گفت: «اولین مدرک کشف شده از این گونه، یک اسکلت خارجی در شکاف‌های یک صخره بود.اسکلت خارجی به‌شکلی غیرعادی بزرگ بود و من از روی الگوی چشمانش تشخیص دادم که متعلق به گروهی از عنکبوت‌ها، با نام عنکبوت‌های سرگردان (خانواده Ctenidae) است که در باجای کالیفرنیای جنوبی گونه‌های بسیار کمی از آنها وجود دارد.»
این غول عنکبوت‌های معدنی یک گونه جدید و یک سرده تازه از عنکبوت‌هاست که «عنکبوت سرگردان سیرا کاکاشیلاس» که از خویشاوندان عنکبوت سرگردان برزیلی (یکی از سمی‌ترین عنکبوت‌های دنیا) به شمار می‌رود، نام گرفته‌است.
البته بریان بعید می‌داند که عنکبوت سیرا کاکاشیلاس ویژگی سمی بودن را به ارث برده باشد: «وقتی در حال گرفتن یک نمونه زنده از این عنکبوت بودم، من را گزید اما هنوز زنده‌ام. هنوز میزان دقیق سمی بودن زهر این عنکبوت را بررسی نکرده‌ایم؛ اما بیشتر عنکبوت‌های سرگردان، به‌اندازه عنکبوت سرگردان برزیلی خطرناک نیستند.»
مادر تمام عنکبوت‌های معدنی
گرچه زهر این گونه از عنکبوت ممکن است قدرت کمی داشته باشد، اما این نقص در بدن آنها با اندازه بزرگشان جبران شده‌است. طول پاهای کشیده این عنکبوت حدود ۱۰ سانتی‌متر و طول بدن کوتاه و پهنش حدود ۲٫۵ سانتی‌متر است.
بدن این عنکبوت در حالت باز، تقریباً به‌اندازه یک توپ سافت‌بال است و با چنین ساختار بدنی، تار تنیدن برایش کار بیهوده‌ای خواهد بود؛ بهترین روش شکار این عنکبوت، دویدن روی دیواره‌های معادن متروکه و گرفتن طعمه‌ها با استفاده از پاهایش است. با وجودی‌که زهر این گونه از عنکبوت، برای از پای درآوردن برایان کافی نبود، اما همین زهر، به‌راحتی می‌تواند هر موجودی به‌اندازه یک موش را از پا درآورد.
کشف این گونه عنکبوت چندان هم غیرمنتظره نبود؛ طبق برآوردها، هنوز ۲ تا ۵ میلیون گونه حشره و عنکبوت کشف‌نشده وجود دارد. اما عجیب اینجاست که این گونه چرا زودتر از این شناسایی نشده است. چرا که معدنی که این عنکبوت در آن پیدا شد همیشه متروکه نبوده و احتمالاً معدنچیان روزگاری در نزدیکی همین غول‌ها زندگی می‌کرده‌اند.
آیا عنکبوت‌های معدنی دیگری هم وجود دارند؟
وقتی صحبت از عنکبوت‌هایی که در غارها و معادن طولانی و پرپیچ‌وخم زندگی می‌کنند به میان می‌آید، عنکبوت‌های تارتن غاری (Meta menardi) از خانواده Araneidae حرف اول را می‌زنند. طبق گزارش انجمن عنکبوت‌شناسی بریتانیا، این گونه معمولا در مناطق ورودی غارها و معادن در بریتانیا ساکن است.
برخی دیگر از گونه‌های عنکبوت‌ها ، آنقدر در تاریکی و مکان‌های دورافتاده زندگی کرده‌اند که حتی بعضی از اندام‌های حساس به نور را از دست داده‌اند. اوایل امسال، هفت گونه جدید از عنکبوت‌های غارنشین (Troglobitic) در سرده Tegenaria کشف شد که چشم‌های پنج گونه از این هفت گونه، کاملا ضعیف‌شده بودند و دو گونه دیگر کاملاً نابینا بودند. پس اگر روزی به غارنوردی رفتید، این نکته را به یاد داشته باشید که شما صرفاً و طبق انتخاب خودتان، حضور در این تاریکی را پذیرفته‌اید، اما این عنکبوت‌ها در تاریکی متولد شده‌اند.
منبع: iflscience
۵۸۳۲۱
