تینا مزدکی_برای دههها، تانکها نقش تعیینکنندهای در میدانهای نبرد داشتند. اما در سالهای اخیر و بهویژه با جنگ روسیه و اوکراین، کارایی آنها بیش از پیش زیر سؤال رفته است؛ چراکه نیروهای اوکراینی با پهپادها و تسلیحات ارزانقیمت، موفق به انهدام هزاران دستگاه تانک روسی شدهاند. به گزارش فرماندهی اروپایی ایالات متحده (EUCOM)، روسیه تنها در سال ۲۰۲۴، حدود ۳٬۰۰۰ دستگاه تانک را در اوکراین از دست داده است. با این حال، این ماشینهای زرهی همچنان نقش محوری در توان رزم بسیاری از ارتشها ایفا میکنند و سرمایهگذاری روی ارتقاء، توسعه و تولید آنها ادامه دارد.
صدرنشینی چین در رقابت زرهی
بر اساس دادههای پایگاه Global Firepower که تا سال ۲۰۲۵ بهروزرسانی شده، چین با در اختیار داشتن ۶٬۸۰۰ دستگاه تانک رزمی، بزرگترین ناوگان تانک جهان را در اختیار دارد؛ جایگاهی که پیشتر در اختیار روسیه یا ایالات متحده بود.
چین طی چند دهه گذشته با افزایش سرسامآور بودجه نظامی، با حدود ۵۶۶ درصد رشد نسبت به دوران پس از جنگ سرد توانسته ناوگان زرهی خود را بهسرعت توسعه دهد. در حالی که بسیاری از اعضای ناتو پس از جنگ سرد، هزینههای نظامی خود را کاهش دادند، پکن مسیر معکوسی را پیش گرفت و حالا پس از آمریکا، دومین بودجه دفاعی جهان را در اختیار دارد.
۲۰ کشور دارای بزرگترین ناوگان تانک رزمی در سال ۲۰۲۵
نکاتی درباره توزیع جغرافیایی ناوگانها
پس از چین، روسیه با ۵٬۷۵۰ و آمریکا با ۴٬۶۴۰ دستگاه تانک، در رتبههای دوم و سوم قرار دارند. کره شمالی با ناوگانی متراکم از تانکهای عمدتاً قدیمی، با ۴٬۳۴۴ دستگاه در رتبهی چهارم ایستاده و بالاتر از هند قرار گرفته است.
چند کشور از خاورمیانه و شمال آفریقا نیز در میان ۲۰ کشور برتر دیده میشوند؛ از جمله مصر، ایران، الجزایر، اردن، عراق، مراکش و عربستان سعودی. ترکیه و پاکستان نیز هر یک بیش از ۲٬۰۰۰ تانک در اختیار دارند. حضور تایوان با توجه به تنشهایی که با چین دارد نیز در این فهرست نیز قابلتوجه است.
آیا تانکها در نبردهای آینده جایگاه خواهند داشت؟
با افزایش تهدیدهای ناشی از پهپادها، مهمات سرگردان (loitering munitions) و موشکهای ضدزره پیشرفته، بسیاری از تحلیلگران درباره آیندهی تانکها تردید دارند. با این حال، ارتشها همچنان بر مزیتهای تاکتیکی این خودروها تأکید دارند: تحرک بالا در زمینهای ناهموار، پشتیبانی از پیادهنظام، و توانایی درگیری مستقیم با اهداف زرهی دشمن.
تانکهای مدرن مانند M۱A۲ آبرامز آمریکا یا Type ۹۹ چین اکنون به سیستمهای دفاع فعال (APS)، حسگرهای بهروز، و حتی فناوریهای پیشرانهی هیبریدی مجهز میشوند تا با تهدیدات نوین سازگار شوند.
اگرچه نبردهای اخیر ضعفهای عملیاتی تانکها را نمایان کردهاند، اما فهرست بالا نشان میدهد که ارتشهای جهان همچنان به نقش راهبردی این ماشینهای زرهی باور دارند. در حالی که سرمایهگذاری در فناوریهای ضدزره و تسلیحات هوشمند ادامه دارد، تولید و ارتقاء تانکها نیز شاید نه بهعنوان پادشاهان مطلق میدان نبرد، اما همچنان بهعنوان ستونهای کلیدی در دکترین رزم زمینی متوقف نشده است.
منبع: visualcapitalist
۵۸۳۲۳
