تقویت حضور ایران در سازمان‌های منطقه‌ای با نزدیکی به تاجیکستان

به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای یولن، در تاریخ هشتم خرداد ماه «امامعلی رحمان» رئیس جمهور تاجیکستان در راس یک هیات عالی رتبه سیاسی و اقتصادی در سفری دو روزه وارد تهران شد.

وی در این سفر با رئیس جمهور و مقام معظم رهبری در تهران دیدار و در مورد مسائل مهم دوجانبه و منطقه‌ای گفت‌وگو کردند.

در سپتامبر سال گذشته نیز دکتر «ابراهیم رئیسی» پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به دوشنبه سفر کرد که در پی نتایج این سفر «فصل جدیدی در روابط تاجیکستان و ایران گشوده شده است».

اما سران دو کشور در تهران در مورد تطبیق «نقشه راه» همکاری‌های اقتصادی و نیز مسایل امنیتی در ارتباط با وضعیت افغانستان و منطقه مذاکراتی را صورت دادند.

در این سفر هیئت دولت تاجیکستان شامل وزرای اقتصادی، انرژی و حمل و نقل بود، «دوشنبه» انتظار دارد میلیون‌ها سرمایه ایرانی را به خانه بیاورد. روز قبل آن نیز «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران در گفت و گو با «مظفر حسین زاده» معاون وزیر امور خارجه تاجیکستان دیدار و بر افزایش همکاری‌ها در زمینه مختلف از جمله اقتصادی تاکید کردند.

در گذشته روابط تاجیکستان با ایران در منطقه بسیار نزدیک بود به طوری که دو کشور درصدد لغو روادید بودند و شهروندان ایرانی و تاجیکی تا سال 2016  به اصطلاح ویزای فرودگاهی دریافت می‌کردند، زمانی که شهروندان هر دو کشور این امکان را داشتند که در فرودگاه مقصد برای ویزا اقدام کنند. اما بعداً طرف تاجیکستان فرمت اخذ روادید برای شهروندان ایرانی را تغییر داد که دلیل آن سرد شدن روابط دوشنبه و تهران بود.

سردی روابط بین دو کشور در زمان دولت «حسن روحانی» ادامه داشت هر چند ارتباطات ضعیفی نیز وجود داشت اما با روی کار آمدن رئیس جمهور جدید در ایران، تهران و دوشنبه روابط خود را از صفر آغاز کردند.

«نقشه راه» برای همکاری‌های اقتصادی تهیه شد و جلسات در سطوح مختلف فعال‌تر شد. بر اساس گزارش وزارت توسعه اقتصادی و تجارت تاجیکستان، حجم مبادلات تجاری بین دو کشور در سال 2021 به 121 میلیون دلار رسیده است که دو برابر سال 2020 است. به هر حال ایران تا سال 2015 جزو 5 کشور صادر کننده محصولات به تاجیکستان بود.

نکته مهم در این سفر و دیدار مقامات دو کشور ایجاد سرمایه گذاری مشترک در مناطق آزاد اقتصادی است. اواسط اردیبهشت ماه نخستین سرمایه گذاری مشترک بین دو کشور در زمینه نظامی شکل گرفت و کارخانه‌های پهپادهای بدون سرنشین ابابیل 2 در تاجیکستان افتتاح شد.

در افتتاحیه این کارخانه سرلشکر «محمد باقری» رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران گفت: امروز در موقعیتی قرار داریم که علاوه بر تامین نیازهای داخلی می‌توانیم تجهیزات نظامی را به کشورهای دوست در راستای تقویت امنیت صادر کنیم. 

به گفته وی، این نقطه عطفی در همکاری نظامی دو کشور است.

مقامات دوشنبه بر این باورند که تهدید اصلی تاجیکستان از کشور همسایه افغانستان است و در اینجا، به گفته کارشناسان منطقه، ایران که مواضع قوی در افغانستان دارد، می‌تواند به کمک دوشنبه بیاید. در حالی که دوشنبه و تهران از کابل خواستار ایجاد یک حکومت فراگیر با درج اقلیت‌های ملی هستند، «تهران» بر خلاف دوشنبه با طالبان ارتباط دارد.

به گفته «رستم صاحب» کارشناس روابط بین الملل تاجیک، پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان، تمرکز در ژئوپلیتیک تمام آسیای مرکزی تغییر کرد که منجر به تقویت نقش ایران در منطقه شد.

وی ادامه داد: مقامات تاجیک باید این عامل را در نظر بگیرند و همکاری با تهران را تقویت کنند.

به نظر وی، تاجیکستان می‌تواند به ادغام ایران در سازمان‌های مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی کمک کند، جایی که ورود تهران به دلایل مختلف از جمله تحریم‌های غرب ممنوع است، تاجیکستان همچنین می‌تواند محرکی برای همکاری‌های نزدیک ایران و کشورهای آسیای مرکزی باشد. اگرچه در مورد امکانات تاجیکستان با توجه به پتانسیل اقتصادی و میزان نفوذ آن در منطقه نمی‌توان اغراق کرد.

انتهای پیام/.